لاستیک‌های خودرو از اجزای حیاتی آن محسوب می‌شوند، زیرا تنها بخش‌هایی هستند که به طور مستقیم با جاده تماس دارند. اگر یک یا چند لاستیک فرسوده و یا معیوب باشند، باعث بروز مشکلات آزاردهنده‌ای همچون پنچری مکرر و در نهایت ترکیدن لاستیک می‌شوند. فرض کنید با سرعت ثابت در حال رانندگی هستید و ناگهان لاستیک خودرو می‌ترکد. اینجاست که تعادل و کنترل خودرو را کاملا از دست داده و حتی به خارج از جاده یا لاین‌های دیگر منحرف می‌شوید.
ترکیدن لاستیک خودرو دلایل بسیاری دارد و یکی از عوامل اصلی حوادث جاده‌ای به شمار می‌آید. در این مقاله از مجله ایستگاه به بررسی چند مورد از رایج‌ترین دلایل ترکیدن لاستیک خودرو پرداخته و راه‌های پیشگیری از آن را با یکدیگر مرور می‌کنیم.
دلایل ترکیدن لاستیک خودرو
ترکیدن لاستیک از لحاظ تئوری زمانی اتفاق میافتد که هوای فشرده داخل لاستیک به سرعت خارج شود؛ یعنی هنگامی که یکپارچگی ساختاری لاستیک از بین رفته و لاستیک دیگر نمی‌تواند هوا را درون خود نگه دارد. وقتی هوای فشرده به یک‌باره از طریق حفره کوچک یا نشتی خارج می‌شود، به ساختار لاستیک آسیب زده و صدای انفجار بلندی ایجاد می‌کند که ما آن را به عنوان ترکیدن لاستیک می‌شناسیم. اصلی‌ترین دلایل ترکیدن لاستیک خودرو شامل موارد زیر می‌شوند.
ضربات مستقیم به لاستیک و برخورد با جسم سخت
یک ضربه شدید به لاستیک، چه هنگام رد شدن از دست‌انداز یا چاله‌های جاده باشد و چه هنگام برخورد با اجسام سنگین و تیز، می‌تواند منجر به ترکیدن لاستیک شود. از آنجایی که وضعیت جاده‌های کشور در برخی شهرها اصلا مناسب نیست، ممکن است بخواهید در مسیرهای فرعی که اغلب ساختار غیر استاندارد دارند رانندگی کنید، اما به خاطر داشته باشید که عبور از این جاده‌ها لاستیک‌های خودرو را فرسوده و آن‌ها را مستعد ترکیدن می‌کند. همچنین مواد شیمیایی و روغن‌های موجود در جاده نیز می‌تواند به لاستیک آسیب جدی بزند.
دمای بالا و رانندگی روی آسفالت داغ
یکی دیگر از دلایل ترکیدن لاستیک خودرو دمای بسیار بالا در فصول گرم است. دمای برخی مناطق در ایران در تابستان از ۵۰ درجه سانتی‌گراد نیز عبور می‌کند. از آنجایی که دما رابطه مستقیمی با فشار دارد، رانندگی روی آسفالت داغ می‌تواند باعث ترکیدن لاستیک شود. از نظر علمی، با گرم شدن لاستیک‌ها، هوای فشرده درون آن‌ها منبسط شده و به سایر اجزا فشار وارد می‌کند. بدین ترتیب ساختار لاستیک کاملا به هم ریخته و احتمال ترکیدن آن نیز بالا می‌رود.
کم بودن باد داخل لاستیک
کم بودن باد لاستیک نیز می‌تواند منجر به ترکیدن آن شود. طبق گزارش‌های منتشرشده، حدود ۷۵ درصد از موارد ترکیدن لاستیک به دلیل کم بودن فشار باد رخ می‌دهد. اگر لاستیک باد کافی نداشته باشد، بیش از حد انعطاف پیدا می‌کند. در نتیجه اصطکاک افزایش یافته و ساختار لاستیک به هم می‌ریزد. هنگامی که هوا درون لاستیک کم‌باد جریان می‌یابد، به دلیل فشار و اصطکاک جاده، بیش از حد گرم می‌شود و لاستیک در نهایت می‌ترکد.
سرعت بالای خودرو
رانندگی مداوم با سرعت بالا احتمال ترکیدن لاستیک را افزایش می‌دهد. هر لاستیک برای محدوده سرعت و جاده خاصی طراحی شده است. اگر راننده به این محدودیت‌ها و نوشته‌های روی لاستیک توجه نکند، لاستیک خیلی سریع‌تر از عمر مفید خود آسیب می‌بیند و مستعد ترکیدن می‌شود.
محموله سنگین و بار بیش از حد
لاستیک‌ها فقط برای تحمل وزن بار معمولی ساخته شده‌اند اما برخی رانندگان ماشین خود را بیش از اندازه سنگین می‌کنند. این کار علاوه بر اینکه خطرناک بوده و منجر به تصادفات جاده‌ای می‌شود، به لاستیک‌ها نیز فشار آورده و آن‌ها را داغ می‌کند. همچنین، وزن زیاد خودرو باعث می‌شود دیواره‌های لاستیک که آن را محکم نگه می‌دارند، خم شوند. در نتیجه لاستیک ضعیف شده و احتمال ترکیدن آن بالا می‌رود.
مشکلات فنی خودرو
یکی دیگر از اصلی‌ترین دلایل ترکیدن لاستیک خودرو وجود نقص فنی در وسیله نقلیه است. تنظیم نبودن فرمان، سیستم تعلیق ناکارآمد و ترمزهای معیوب که باعث قفل شدن چرخ‌ها می‌شوند، می‌توانند آسیب جدی به لاستیک وارد کرده و منجر به ترکیدن آن شوند.
فرسودگی و کهنگی لاستیک
بهتر است لاستیک‌های خودرو هر پنج یا شش سال عوض شوند. البته این رقم بسته به نوع لاستیک متغیر است و برای دانستن زمان دقیق‌تر باید به تاریخ انقضای آن‌ها توجه کنید. لاستیک‌های قدیمی و فرسوده انعطاف‌پذیری خود را از دست می‌دهند. در نتیجه ترکهای ریزی روی آن‌ها به وجود می‌آید که می‌تواند منجر به ترکیدن ناگهانی لاستیک شود.
تعمیرات نامناسب لاستیک
همان‌طور که پیشتر به آن اشاره کردیم، لاستیک‌ها باید هر چند وقت یک‌بار کاملا عوض شوند. با این حال اگر روزی تصمیم به ترمیم آن‌ها گرفتید، بهتر است کار را به مکانیک باتجربه بسپارید. پنچرگیری‌های غیر اصولی، استفاده از تیوب آن‌هم در لاستیک‌های تیوبلس و عدم تعادل مناسب پس از تعویض لاستیک، ریسک ترکیدن آن را بالا می‌برند. توجه داشته باشید استفاده نکردن از رینگ محافظ برای لاستیک‌های دوپره، عدم رعایت آج لاستیک (در لاستیک‌های جهت‌دار) و سفت نکردن صحیح مهره‌های چرخ هنگام نصب تایر نیز می‌تواند به لاستیک آسیب بزند.
چگونه از ترکیدن لاستیک خودرو جلوگیری کنیم؟
برای پیشگیری از ترکیدن لاستیک، کافی است از موقعیت‌های خطرساز که قبلا ذکر شد دوری کنید و پیش از سفرهای طولانی، بررسی‌های پیشگیرانه انجام دهید. در ادامه چند نکته کلیدی برای کاهش خطر ترکیدگی و افزایش عمر لاستیک را با یکدیگر مرور می‌کنیم.
تنظیم سطح باد لاستیک
همیشه باد لاستیک‌ها را در سطح بهینه و مناسب نگه دارید. کمی باد اضافه خطری برای لاستیک ایجاد نمی‌کند اما کم‌باد بودن آن‌ها خطرناک است. اگر لاستیک کم‌باد به نظر می‌رسد فورا آن را باد کنید. اگر زیاد به سفر می‌روید، بهتر است برای راحتی و ایمنی بیشتر، یک دستگاه پرتابل تنظیم باد نیز همراه خود داشته باشید.
چک کردن سلامت لاستیک‌ها پیش از سفرهای طولانی
قبل از شروع سفر و همین‌طور پس از رسیدن به مقصد، لاستیک‌های خود را بررسی کنید. آج لاستیک نباید دچار ساییدگی زیاد شده باشند. هرگز با عمق آج کمتر از ۱.۵ میلی‌متر رانندگی نکنید.
قرار ندادن بار سنگین در خودرو
هرگز خودرو را بیش از حد مجاز بار نکنید. سوار کردن ۵ تا ۶ نفر در یک خودروی کوچک و قرار دادن چمدان‌های زیاد روی باربند، به طور قطع مشکل‌ساز خواهد بود. همواره به محدودیت بار مجاز توسط سازنده خودرو و برند لاستیک توجه ویژه‌ای داشته باشید.
استفاده از لاستیک باکیفیت
لاستیک‌های باکیفیت از برندهای معتبر بدون شک بهترین گزینه برای خودروهای خارجی و ایرانی هستند. از خرید لاستیک‌های ارزان اما بی‌کیفیت که تنها برای مدت بسیار کوتاه کار شما را راه می‌اندازند جدا خودداری کنید، چراکه می‌توانند خطرات جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشند.
بررسی راهنمای لاستیک
برای دانستن تغییر سایز لاستیک خودرو به راهنمای کاهش یا افزایش آن که توسط شرکت سازنده ارائه‌شده مراجعه کنید. تغییرات غیر مجاز در اجزای چرخ و لاستیک خودرو می‌تواند منجر به ترکیدن لاستیک‌ها شود، زیرا ممکن است لاستیک جدید قادر به تحمل محدودیت‌های مربوط به وزن و سرعت نباشد.
جمع‌بندی
دلایل متعددی برای ترکیدن لاستیک خودرو وجود دارد که اکثر آن‌ها از بی‌دقتی و عدم توجه به لاستیک و خودرو ناشی می‌شود. خوشبختانه راه‌های بسیاری برای جلوگیری از این اتفاق ناگوار وجود دارند که علاوه بر سلامت ماشین، جان سرنشینان را نیز حفظ می‌کنند. به عنوان مثال، اگر در مناطق گرمسیر ساکن هستید، حتی‌الامکان از وسایل حمل و نقل عمومی مثل مترو برای تردد در سطح شهر استفاده کنید و زیاد ماشین را بیرون نیاورید، به ویژه اگر دمای شهر شما بیشتر از ۴۰ درجه است. برای نصب و مرمت لاستیک نیز از یک مکانیک باتجربه و کاربلد کمک بگیرید.
دیدگاهتان را بنویسید