نشستن روی صندلی خودرو فرق خاصی با نشست روی صندلی اتاق کار ندارد. بنابراین لازم است هر مدت یک‌بار، از روی صندلی برخاسته و قدم بزنید. توصیه می‌شود این کار را هر ۲۰ دقیقه یک‌بار انجام دهید. اما استراحت کردن بدون یادگیری روش بهتر نشستن پشت فرمان خودرو تأثیر خاصی ندارد.
معمولا در طول سفرهای طولانی نه تنها راننده، بلکه سرنشینان نیز احساس خستگی می‌کنند. این خستگی برای افرادی که مبتلا به اختلالات اسکلتی عضلانی، به ویژه در ناحیه گردن و کمر بیشتر احساس می‌شود. بنابراین مدت‌زمانی که یک فرد می‌تواند روی صندلی خودرو احساس راحتی کند، وابسته به سالم بودن یا داشتن این نوع اختلالات است.
ژست نشستن پشت فرمان خودرو
اول از همه، باید سوار ماشینی شوید که اندازه آن برای شما مناسب است. به عنوان مثال اگر قد بلندی دارید، نباید پشت فرمان یک خودروی کوچک و جمع و جور بنشینید. اکثر خودروها برای ژست نشستن صحیح طراحی نشده‌اند، هرچند بسیاری از آن‌ها تنظیمات متعددی را صندلی و ستون فرمان ارائه می‌دهد که امکان دستیابی به وضعیت رانندگی بهتر را فراهم می‌آورند. تنها کافیست روی صندلی نشسته و با استفاده از تنظیمات مختلف، به موقعیت ایده‌آل برسید.
برای بهتر نشستن پشت فرمان خودرو، اول از همه باید صندلی را تا جای ممکن به سمت عقب هل داد و سپس تا حد ممکن آن را پایین بیاورید. بعد، پشتی صندلی را در حد ۳۰ الی ۴۰ درجه به عقب متمایل کنید و در صورت امکان، غربیلک فرمان را تا انتها به سمت بالا و داخل داشبورد حرکت دهید.
ارتفاع نشستن پشت فرمان خودرو
ارتفاع نشستن پشت فرمان خودرو را به نحوی تنظیم کنید که باسن در راستای افقی زانوها قرار گیرد. در عین حال، مطمئن شوید که جاده و پنل پشت فرمان را به راحتی می‌بینید. به عبارت بهتر، ارتفاع صندلی نباید آن‌قدر بالا باشد که برای دیدن مجبور شوید سر خود را به سمت پایین یا پهلو خم کنید.
اگر پس از تنظیم حداکثر ارتفاع، احساس کردید همچنان پایین هستید، یک بالشتک روی صندلی قرار داده و روی آن بنشینید. وجود بالشتک همچنین باعث خنثی شدن لرزش‌های ناشی از حرکت خودرو می‌شود. این موضوع برای افرادی که دارای اختلالات اسکلتی عضلانی هستند، اهمیت فراوانی دارد، چراکه به طور قابل ملاحظه‌ای درد را کاهش می‌دهد.
پشت زانوها نباید با پایین صندلی خودرو برخورد کند، چراکه این حالت نشستن پشت فرمان خودرو هم برای زانوها و هم برای گردش خون شما مضر است. حداقل دو انگشت فاصله باید میان پشت زانو و صندلی وجود داشته باشد.
وضعیت نشستن پشت فرمان خودرو
حال وقت تعیین وضعیت نشستن پشت فرمان خودرو است. پس از تنظیم ارتفاع، صندلی را به سمت جلو حرکت دهید تا جایی که به طور کامل بتوانید تمام پدال‌های جلوی پا را تا آخر فشار دهید، بدون اینکه کمرتان از پشتی صندلی فاصله بگیرد. اطمینان حاصل کنید که در این حالت زانوهایتان حداقل ۲۰ الی ۳۰ درجه خم شوند. صاف بودن بیش از حد زانوها باعث آسیب و ایجاد درد در این ناحیه می‌شود.
نکته مهم دیگر در هنگام تنظیم وضعیت نشستن پشت فرمان خودرو این است که پاها باید در حالت ریلکس و راحت باشند. بدین معنی که پاشنه پا روی زمین قرار گیرد و جلوی پا بتواند پدال‌ها را فشار دهد. پای راست می‌بایست به راحتی بین پدال گاز و ترمز حرکت کند، در عین حال که پاشنه آن تقریبا در مقابل پدال ترمز قرار دارد.
هر زمان که از کلاچ استفاده نمی‌کنید، پای چپ باید در حال استراحت در جاپایی باشد. این موضوع باعث افزایش حمایت از لگن و کمر می‌شود. از این لحاظ، خودروهای اتوماتیک نسبت به خودروهای دنده دستی برتری دارند.
زاویه کف صندلی
به‌طور سنتی، بخش عقب کف صندلی خودرو پایین‌تر و قسمت جلو آن بالاتر تنظیم می‌شد. این حالت معمولا توصیه می‌شد تا از سر خوردن به سمت جلو یا همان پدیده «زیرآبی» هنگام ترمز یا تصادف جلوگیری کند. اما امروزه صندلی‌های مدرن با وجود سیستم‌های پیش‌کشنده کمربند ایمنی، این مشکل را تا حد زیادی برطرف کرده‌اند. تحقیقات نشان داده که زاویه رو به عقب صندلی، فشار بیشتری به کمر و ستون فقرات وارد می‌کند و زاویه لگن را کاهش می‌دهد. بنابراین به عنوان یکی از نکات بهتر نشستن پشت فرمان خودرو توصیه می‌شود تا حد امکان کف صندلی را در وضعیت افقی تنظیم کنید.
شیب پشتی صندلی
پشتی صندلی را با زاویه ۱۰۰ تا ۱۱۰ درجه تنظیم کنید. این زاویه فشار روی دیسک‌های کمر را کاهش می‌دهد و از ایجاد ناراحتی در ناحیه تحتانی کمر جلوگیری می‌کند.
حمایت کمری
بسیاری از صندلی‌های خودرو دارای قابلیت تنظیم حمایت کمری هستند که معمولا هم از نظر ارتفاع و هم از نظر عمق قابل تنظیم است. حمایت کمری باید دقیقا در گودی کمر شما قرار گیرد. لبه پایینی آن باید در راستای خط کمربند یا بالای استخوان لگن تنظیم شود. عمق حمایت کمری را نیز به نحوی تنظیم کنید که به‌راحتی قوس طبیعی کمر شما را پر کند.
به منظور تشخیص میزان مناسب قوس کمری و به عنوان یکی از نکات مهم نشستن پشت فرمان خودرو می‌توانید این روش ساده را امتحان کنید: روی صندلی صاف و بدون انحنا نشسته و کمر خود را کاملا به پشت صندلی بچسبانید. در این حالت یک فضای خالی در ناحیه گودی کمر ایجاد می‌شود که نشان‌دهنده میزان حمایت مورد نیاز شما است.
اگر هنگام قرار دادن کف دست در این فاصله احساس کنید فضای کافی وجود ندارد، یعنی قوس صندلی شما کمتر از حد لازم است. از طرف دیگر، اگر این فاصله به اندازه ساعدتان باشد، نشان می‌دهد قوس صندلی بیش از حد برجسته است. حالت مطلوب زمانی است که انحنای صندلی دقیقا به اندازه این فاصله باشد و گودی کمر شما را به طور کامل و بدون فشار اضافی پر کند.
اگر صندلی خودرو از قابلیت تنظیم حمایت کمری برخوردار نبود، یک راه‌حل ساده و کم‌هزینه وجود دارد؛ از یک حوله لوله‌شده استفاده کنید. حوله را در قسمت گودی کمر قرار داده و با باز یا بسته کردن میزان پیچ آن، اندازه مناسب را برای قوس کمر خود پیدا کنید. این روش اگرچه بسیار کاربردی و قابل تنظیم است، اما درواقع یک راه‌حل موقتی به حساب می‌آید.
دلیل این است که حوله به مرور زمان شکل خود را از دست می‌دهد و صاف می‌شود. همچنین هر بار که از ماشین خارج می‌شوید، حوله از جای خود تکان می‌خورد. بنابراین اگر به حمایت کمری نیاز دائمی دارید، بهتر است به فکر راه‌حل‌های ماندگارتری مانند بالشتک‌های مخصوص یا تعویض صندلی باشید. روش حوله‌گذاری موقت اگرچه دردسر کمتری دارد، اما برای استفاده طولانی‌مدت چندان مناسب نیست.
حمایت از ستون فقرات سینه‌ای و قفسه سینه
در حالت ایده‌آل، پشتی صندلی باید تا حدود شانه‌های شما ارتفاع داشته باشد. با این حال، اگر پشتی صندلی کمی بالاتر یا پایین‌تر از این حد باشد اما همچنان بتوانید به راحتی به آن تکیه دهید، در بیشتر موارد مشکلی ایجاد نخواهد کرد.
برای تنظیم صحیح تکیه‌گاه سر (هدرست) یکی دیگر از نکات مهم نشستن پشت فرمان خودرو محسوب می‌شود. ارتفاع هدرست را طوری تنظیم کنید که دقیقا در وسط سرتان قرار گیرد؛ نه آن‌قدر پایین که فقط گردن را پوشش دهد و نه آن‌قدر بالا که بی‌اثر باشد. سپس برای تنظیم فاصله جلو-عقب، در وضعیت کاملا صاف نشسته و لاله گوش خود را در امتداد خط بین ترقوه و عضلات گردن قرار دهید.
برای اطمینان از صحت این تنظیم می‌توانید از فرد دیگری کمک بگیرید یا تصور کنید می‌خواهید توپ کوچکی را زیر چانه خود نگه دارید. پس از تنظیم ارتفاع، هدرست را به آرامی به سمت جلو بیاورید تا با پشت سرتان تماس پیدا کند. این فاصله باید به نحوی باشد که سر شما به طور طبیعی و بدون فشار به هدرست تکیه دهد. توجه داشته باشید که در حالت رانندگی معمولی، فاصله بین سر و هدرست بیش از ۴ سانتیمتر نیست.
این تنظیمات نه تنها از گردن در برابر آسیب‌های احتمالی محافظت می‌کند، بلکه با کاهش خستگی در رانندگی‌های طولانی‌مدت، به حفظ وضعیت صحیح ستون فقرات و افزایش تمرکز راننده کمک می‌کند. توجه داشته باشید که تنظیم نادرست هدرست می‌تواند در هنگام تصادفات خطرآفرین باشد، بنابراین پس از هر بار تغییر تنظیمات صندلی حتما وضعیت آن را بررسی کنید.
تنظیم آینه‌های خودرو
حال به بررسی یکی دیگر از مهم‌ترین نکات نشستن پشت فرمان خودرو یعنی تنظیم آینه‌ها می‌پردازیم. آینه‌ها باید به نحوی تنظیم شوند که بهترین دید ممکن به عقب فراهم آید. این تنظیمات هم برای عملکرد رانندگی و هم برای حفظ وضعیت بدنی شما حیاتی است. اگر هنگام نگاه کردن به آینه‌هایی که قبلا تنظیم کرده‌اید، دید مناسبی نداشته باشید، یعنی وضعیت نشستن شما تغییر کرده است. در چنین حالتی باید دوباره وضعیت بدن خود را اصلاح کنید و صاف بنشینید.
تنظیم دقیق آینه‌ها به شما کمک می‌کند بدون نیاز به تغییر وضعیت بدن یا خم کردن گردن، دید کاملی به محیط پشت سر داشته باشید. این کار نه تنها ایمنی رانندگی را افزایش می‌دهد، بلکه از فشارهای غیرضروری به گردن و ستون فقرات جلوگیری می‌کند. به خاطر داشته باشید که هرگونه تغییر در وضعیت نشستن، مانند خم شدن به جلو یا عقب، می‌تواند زاویه دید آینه‌ها را تحت تأثیر قرار دهد، بنابراین هماهنگی بین وضعیت بدن و تنظیمات آینه‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد.
کمربند ایمنی
نحوه بستن و قرار گرفتن کمربندی ایمنی روی بدن را می‌توان به عنوان یکی از نکات بهتر نشستن پشت فرمان خودرو در نظر گرفت. اکثر ماشین‌های امروزی به کمربندهای چندنقطه‌ای مجهز هستند که در صورت تصادف، از شدت آسیب‌ها می‌کاهند. برخی مدل‌ها نیز از کمربندهای قابل تنظیم بهره می‌گیرند. هنگام بستن کمربند، از دست سمت کمربند برای گرفتن آن استفاده نکنید، چون شانه خود را در وضعیت نامناسبی قرار می‌دهید. با دست مخالف، کمربند را گرفته و با چرخش از ناحیه کمر (نه شانه) آن را ببندید.
نکته مهم دیگر در استفاده از کمربند ایمنی، قرارگیری صحیح بخش پایینی آن است. این بخش باید از روی لگن (نه شکم) عبور کند تا در صورت بروز تصادف، فشار کمربند به استخوان‌های لگن وارد شود، نه به اندام‌های داخلی شکم. این موضوع به‌ویژه برای بانوان باردار اهمیت حیاتی دارد.
بخش شانه‌ای کمربند باید دقیقا از روی ترقوه و جناغ سینه عبور کند، نه از روی گردن یا کنار شانه، و هرگز نباید زیر بغل قرار گیرد. این تنظیم صحیح باعث می‌شود در هنگام تصادف، نیروی ضربه مستقیما به استخوان‌ها منتقل شود، نه به بافت‌های نرم بدن.
تنظیم فرمان و وضعیت دست‌ها
نحوه نگه داشتن غربیلک، از مهم‌ترین نکات شستن پشت فرمان خودرو است. جهت تنظیم اصولی فرمان و وضعیت دست‌ها در خودرو، ابتدا مطمئن شوید فاصله مناسبی بین بدن شما و فرمان وجود دارد. در خودروهای مجهز به ایربگ، این فاصله باید حدود ۲۵ تا ۳۰ سانتیمتر باشد تا کیسه هوا بتواند به بهترین شکل عمل کند.
وقتی در حالت پارک نشسته‌اید، باید بتوانید با کتف‌های کاملا چسبیده به پشتی صندلی و دست صاف، مچ دست خود را به راحتی روی لبه بالایی فرمان قرار دهید. در حین رانندگی، آرنج‌های شما باید با زاویه‌ای حدود ۱۲۰ درجه خم شده باشد تا هم کنترل بهتری روی فرمان داشته باشید و هم از خستگی عضلات جلوگیری شود.
ارتفاع فرمان خودرو
اکثر خودروهای امروزی از قابلیت تنظیم ارتفاع فرمان پشتیبانی می‌کنند. بهتر نشستن پشت فرمان خودرو مستلزم تنظیم صحیح ارتفاع آن است. ارتفاع فرمان باید نحوی تنظیم شود که تمامی علائم صفحه‌نمایش به خوبی دیده شده و کف دست‌ها کمی پایین‌تر از سطح شانه‌ها قرار گیرد. بدین ترتیب می‌توانید فرمان را در موقعیت دلخواه قرار دهید.
معمولا موقعیت‌های مختلف دست روی فرمان را با اعداد ساعت توصیف می‌کنند. بسیاری از رانندگان حالت «ساعت نه و سه» را ترجیح می‌دهند که بهترین اهرم را برای کنترل فرمان فراهم می‌آورد، اما ممکن است برای برخی افراد به خصوص کسانی که مشکلات شانه یا گردن دارند، حالت پایین‌تر «ساعت هفت و چهار» مناسب‌تر باشد.
برای کاهش خستگی عضلات، سعی کنید فرمان را بیشتر با انگشتان و نوک انگشتان بگیرید و فشار دست‌ها را تا حد امکان سبک نگه دارید. بهتر است هر دو دست را روی فرمان نگه دارید، چراکه رانندگی با یک دست باعث می‌شود یک شانه بیشتر کار کند. این موضوع در درازمدت منجر به پیچ‌خوردگی ستون فقرات خواهد شد.
به عنوان یکی از مهم‌ترین نکات بهتر نشستن پشت فرمان خودرو توصیه می‌شود از گرفتن فرمان با یک دست در قسمت بالا اجتناب کنید. این وضعیت هم کنترل خودرو را دشوار می‌سازد و هم در صورت تصادف آسیب‌های جدی به دست وارد می‌آید.
فاکتورهای دیگر جهت بهتر نشستن پشت فرمان خودرو
عملکرد تعویض دنده چه در خودروهای دنده‌ای و چه اتوماتیک می‌تواند بر شانه‌ها و گردن فشار وارد کند. اگر از مشکلات شانه یا گردن در سمت اهرم دنده رنج می‌برید، ممکن است نیاز به تنظیم صندلی داشته باشید. با این حال، ایجاد هر تغییری روی سایر بخش‌های وضعیت نشستن شما خواهد گذاشت. در حالت ایده‌آل، بهتر است خودرویی را انتخاب کنید که هنگام تعویض دنده، دست شما در وضعیت خنثی قرار گیرد؛ یعنی نه کاملا کشیده و نه بیش از ۹۰ درجه خم شود.
بسیاری از خودروها هنوز هم از سیستم دستی در کنسول مرکزی استفاده می‌کنند که برای افراد با مشکلات گردن و شانه در آن سمت ممکن است مشکل‌ساز باشد. در چنین مواردی، خودروهای مجهز به ترمز پارک الکترونیکی یا پدالی گزینه‌های بهتری جهت استفاده طولانی‌مدت محسوب می‌شوند. این سیستم‌های جدید نه‌تنها فشار کمتری به مفاصل وارد می‌کنند، بلکه در بسیاری از موارد کارایی بهتری نیز دارند.
حفظ وضعیت صحیح دست‌ها هنگام تعویض دنده و استفاده از ترمز دستی جزو مهم‌ترین نکات بهتر نشستن پشت فرمان خودرو هستند، چون از بروز بسیاری از مشکلات عضلانی- اسکلتی جلوگیری می‌کنند. اگر مجبور به استفاده از خودرو با سیستم‌های قدیمی هستید، بهتر است حرکات را با حداقل فشار و در دامنه حرکتی متوسط انجام دهید تا از فشارهای غیرضروری بر مفاصل جلوگیری شود.
دیدگاهتان را بنویسید