صنعت خودروسازی امروزی با تمرکز خاص روی استانداردهای آلایندگی و کاهش مصرف سوخت به مسیر خود ادامه می‌دهد. قطعه‌ای مثل شیر برقی کنیستر نقش مهمی در برآورد این هدف ایفا می‌کند، ولی همانند سایر قطعات خودرو ممکن است دچار نقص و خرابی شود. خرابی شیر برقی کنیستر پیامدهای متعددی به همراه دارد که مهم‌ترین آن‌ها، آسیب به اجزای باک در دماهای بالا است. به علاوه، به دلیل اهمیت بالای شیر برقی کنیستر در کنترل آلودگی، نقص در این قطعه باعث رد شدن خودرو در تست‌های آلایندگی می‌شود. در این مقاله از ایستگاه با بررسی خرابی شیر برقی کنیستر همراه باشید.
کنیستر و شیر برقی کنیستر چیست؟
پیش از بررسی خرابی شیر برقی کنیستر در خودرو بد نیست ابتدا با مفهوم و عملکرد این قطعه آشنا شوید. سوخت موردنیاز خودرو در باک نگهداری می‌شود. با این حال، بخشی از این سوخت به طور اجتناب‌ناپذیر به بخار تبدیل شده و میزان تبخیر به طور خاص در روزهای گرم تابستانی افزایش پیدا می‌کند. برای جلوگیری از هدررفت این بخارات، قطعه‌ای به نام کنیستر وارد عمل شده و مانع انتشار آن‌ها به محیط می‌شود.
کنیستر، یک مخزن استوانه‌ای شکل حاوی موادی از جنس کربن متخلخل است که مابین باک بنزین و منیفولد ورودی هوای موتور قرار دارد. این قطعه به واسطه سطوح متخلخل همانند یک اسفنج عمل کرده و با جذب بخارات بنزین، از خروج آن‌ها جلوگیری می‌کند. بخارات جذب‌شده توسط کنیستر، از طریق شیر برقی کنیستر به سمت منیفولد ورودی هوای موتور هدایت شده و به آن خورانده می‌شود. وظیفه کنترل شیر برقی کنیستر بر عهده ایسیو است.
بنابراین زمانی که خودرو خاموش باشد، دریچه شیر برقی کنیستر نیز بسته است. در این حالت تنها بخارات ایجادشده در باک بنزین توسط کنیستر جمع‌آوری و نگهداری می‌شوند. به محض روشن شدن موتور، ایسیو شرایط را سنجیده و با باز کردن دریچه شیر برقی، بخارات جمع‌آوری‌شده در محفظه کنیستر را به سمت منیفولد ورودی هوای موتور فرستاده شده و در فرایند احتراق مورد استفاده قرار می‌گیرند.
بنابراین شیر برقی کنیستر یک قطعه الکترومکانیکی است که توسط ایسیو کنترل شده و بخشی از سیستم کنترل انتشار بخارات (Evaporation Emission Control System) به حساب می‌آید. به لطف کنیستر و شیر برقی کنیستر، بخارات درون باک بنزین به جای خروج از خودرو، به درون موتور فرستاده شده و به انرژی تبدیل می‌شوند. بدیهی است که خرابی شیر برقی کنیستر چنین فرایندی را دچار اختلال می‌کند.
وجود سیستم EVAP نقش حیاتی در کنترل آلایندگی خودرو دارد، به ویژه در کلان‌شهرها که بخش عمده‌ای از آلودگی آن‌ها به سبب تردد بیش از حد ماشین‌ها است. خرابی شیر برقی کنیستر یک مسئله مهم و بغرنج به شمار می‌رود که حتی باعث رد شدن خودرو در تست‌های آلایندگی و معاینات فنی می‌شود. خرابی شیر کنیستر با نشانه‌های متعددی همراه است که به محض مشاهده آن‌ها می‌بایست نسبت به تعمیر و رفع مشکل اقدام کنید.
نشانه‌های خرابی شیر برقی کنیستر چیست؟
خودرو مجموعه‌ای از قطعات مصرفی است که برخی آن‌ها طول عمر بیشتر و برخی ماندگاری کمتری دارند. شیر برقی کنیستر نیز از این قاعده پیروی می‌کند. در بهترین حالت، گذشت زمان باعث خرابی شیر برقی کنیستر می‌شود، اما دلایل دیگری همچون گرفتگی مسیر بخار، مشکلات سوکت برقی، ضربه و آسیب به بدنه، عملکرد این قطعه را دچار اختلال می‌کند. در ادامه نگاهی به علائم خرابی شیر برقی کنیستر خواهیم داشت.
انتشار بوی بنزین
شایع‌ترین علامت خرابی شیر برقی کنیستر در خودرو، انتشار بخار بنزین است. در این حالت بویی قوی و خطرناک به مشام می‌رسد که از بروز نقص در آب‌بندی یا دیافراگم خبر می‌دهد.
افزایش مصرف سوخت
شیر برقی کنیستر مسئول انتقال بخارات سوخت به منیفولد ورودی موتور است. ایسیو روی این بخارات حساب باز کرده و تنظیم ترکیب سوخت-هوا را بر اساس آن انجام می‌دهد. ولی در صورت خرابی شیر برقی کنیستر بخارات به موتور نمی‌رسند و هدر می‌روند. به سبب عدم تناسب ترکیب سوخت و هوا، مصرف سوخت به طور غیرعادی افزایش می‌یابد.
کاهش شتاب خودرو
اختلال در جریان بخارات به سبب خرابی شیر برقی کنیستر باعث برهم خوردن نسبت هوا به سوخت می‌شود. در این حالت علاوه بر احتراق ناقص و افزایش مصرف سوخت و آلایندگی، شتاب خودرو نیز به دلیل عملکرد ناقص موتور کاهش پیدا می‌کند.
شنیدن صدای عجیب از سمت کنیستر یا شیر برقی
شنیدن صدای تق‌تق یا کلیک از سمت کنیستر یا شیر برقی کنیستر می‌تواند نشانه خرابی این قطعه مهم باشد. گرفتگی مسیر بخارات یا مشکلات الکتریکی یا مکانیکی در شیر برقی، دلیل احتمالی ایجاد این صدا هستند.
جمع شدن بخار در باک بنزین
اگر خرابی شیر برقی کنیستر باعث بسته شدن مسیر خروج شود، پس از پر شدن مخزن کنیستر باقی بخارات درون باک بنزین باقی مانده و روی هم جمع می‌شوند. این مشکل باعث فشار بیش از حد به باک بنزین شده و در بدترین حالت ممکن، خطر انفجار را به همراه دارد.
اختلال در استارت خودرو
اگر خودرو به شیوه نرمال و عادی استارت نمی‌خورد، بد نیست صحت عملکرد سیستم EVAP را مورد بررسی قرار دهید، چراکه یکی از دلایل استارت نخوردن ماشین، وجود بخارات اضافی است.
روشن شدن چراغ چک
روشن شدن چراغ چک موتور نیز می‌تواند به خرابی شیر برقی کنیستر مربوط باشد. اگر مشکلی برای شیر برقی کنیستر به وجود آید، ایسیو کدهای خطایی مثل P0441، P0455 یا P0446 را به ثبت می‌رساند که باعث روشن شدن چراغ چک موتور می‌شود.
رد شدن در تست معاینه فنی
یکی از دلایل رد شدن در تست معاینه فنی، ایجاد آلودگی بیش از حد مجاز توسط خودرو است. خرابی شیر برقی کنیستر با افزایش انتشار هیدروکربن‌ها همراه بوده و خودرو را از استانداردهای آلایندگی خارج می‌کند. این موضوع باعث رد شدن ماشین در تست معاینه فنی می‌شود.
چگونه خرابی شیر برقی کنیستر را تشخیص دهیم؟
اکثر نشانه‌های فوق ممکن است دلیل دیگری به‌جز خرابی شیر برقی داشته باشند. در هر صورت با مشاهده هر یک می‌بایست خودرو را به یک تعمیرکار ماهر و معتمد نشان دهید. راهکارهای متعددی برای عیب‌یابی شیر برقی کنیستر وجود دارد که در صورت داشتن دانش کافی و ابزار لازم می‌توانید شخصا آن‌ها را انجام دهید.
استفاده از دستگاه دیاگ
همان‌طور که گفته شد، اختلال در عملکرد سیستم EVAP باعث تولید کدهای P0441، P0455 یا P0446 توسط ایسیو می‌شود. در صورت داشتن دستگاه دیاگ و وصل آن به خودرو، اگر کدهای فوق روی نمایشگر ظاهر شدند، یعنی مشکلی برای سیستم EVAP به وجود آمده و دلیل این مشکل می‌تواند خرابی شیر برقی کنیستر باشد.
توجه به صدای شیر برقی کنیستر
برای اطمینان یافتن از خرابی شیر برقی کنیستر، می‌توانید موتور را روشن کرده و به صدای شیر برقی گوش دهید. اگر صدای تق‌تق یا کلیک از سمت این قطعه به گوش رسید، قطعا مشکلی برای آن به وجود آمده است. مکان تعبیه شیربرقی در خودروهای مختلف فرق می‌کند. در بعضی مدل‌ها شیربرقی کنیستر در زیر کاپوت و حدفاصل بین باتری و محفظه روغن و نزدیکی مخزن کنیستر قرار دارد. در مدل‌هایی مثل سمند، شیربرقی در محفظه موتور و نزدیک به منیفولد ورودی است. محل دقیق این قطعه را می‌توانید در کتابچه راهنمای ماشین پیدا کنید.
سنجش مقاومت الکتریکی
برای سنجش سلامت الکتریکی شیر برقی کنیستر، می‌توانید از یک مولتی‌متر استفاده کنید. مقاومت الکتریکی این قطعه می‌بایست بین ۱۰ تا ۲۰ اهم باشد.
بررسی شلنگ‌ها
شلنگ‌های متصل به شیر برقی ورودی را چک کرده و به دنبال ترک، پارگی یا انسداد بگردید. همچنین مکش شیلنگ‌های ورودی و خروجی از کنیستر و شیر برقی کنیستر را مورد بررسی قرار داده و از صحت عملکرد آن‌ها مطمئن شوید. شیلنگ خروجی به منیفولد باید دارای مکش، و شیلنگ ورودی از باک در حال غیر فعال باید بدون مکش باشد.
روش پیشگیری از خرابی شیربرقی کنیستر و نگهداری آن چیست؟
انجام سرویس‌های منظم و دوره‌ای، راه‌حل پیشگیری از خرابی قطعات ماشین از جمله شیربرقی کنیستر است. به طور خاص توصیه می‌شود پس از پیمایش هر ۳۰ هزار کیلومتر، عملکرد کنیستر و شیر برقی آن را مورد بررسی قرار دهید. روش دیگر نگهداری از شیربرقی کنیستر، تعویض فیلتر کنیستر پس از هر بار پیمایش ۶۰ هزار کیلومتر است. به بیان بهتر، هر دو سال یک‌بار نسبت به تعویض فیلتر کنیستر اقدام کنید.
استفاده از پوشش‌های محافظ روی سوکت برای ممانعت از نفوذ رطوبت، تمیزکاری هرساله کنیستر، استفاده از سوخت باکیفیت با حداقل استاندارد یورو ۴، کاربرد مکمل‌های سوخت برای بهبود کیفیت سوخت درون باک و جلوگیری از تبخیر بیش از حد و در نهایت پرهیز از پر کردن بیش از حد باک بنزین، از دیگر راهکارهای جلوگیری از خرابی زودهنگام کنیستر و شیربرقی کنیستر هستند.
نحوه تعویض شیر برقی خراب چگونه است؟
در صورت بروز مشکل برای شیر برقی کنیستر بهتر است عملیات تعویض آن را به یک مکانیک ماهر واگذار کنید، چراکه به دقت، مهارت و ابزار خاصی احتیاج دارد. با این حال اگر از دانش کافی برخوردار هستید، تعویض شیر برقی کنیستر به شیوه زیر انجام می‌شود.
در وهله اول باید اتصال باتری را قطع کرد تا برق در خودرو جریان نداشته باشد. سپس به دنبال مکان شیر برقی کنیستر بگردید. کتابچه راهنمای خودرو محل دقیق این قطعه را نشان می‌دهد. بعد، شیلنگ‌های ورودی و خروجی و همین‌طور سوکت برق را از شیربرقی جدا کنید. حال می‌توانید نمونه سالم را با شیربرقی خراب عوض کنید. پس از تعویض، شیلنگ‌های ورودی و خروجی و همین‌طور سوکت برق را به شیربرقی سالم متصل کرده و پیچ‌های مربوطه را ببندید. مطمئن شوید که شیلنگ‌ها خالی بوده و نشتی نداشته باشند. در نهایت باتری را به خودرو متصل کرده و سپس با استفاده از دیاگ، عملکرد شیربرقی را مورد بررسی قرار دهید.
جمع‌بندی
شیر برقی کنیستر یکی از قطعات مهم در خودرو به حساب می‌آید که نقش بسزایی در بهبود مصرف سوخت و کاهش آلایندگی خودرو دارد. خرابی شیر برقی کنیستر با نشانه‌هایی همچون کاهش شتاب‌گیری خودرو، افزایش مصرف سوخت و جمع شدن بخار در باک بنزین و همین‌طور استشمام بوی شدید بنزین همراه است که نیاز به رسیدگی فوری دارد. با توجه به حساسیت این قطعه، توصیه می‌شود در صورت مشاهده علائم خراب بودن شیر برقی کنیستر، از یک تعمیرکار ماهر برای عیب‌یابی و تعویض شیر برقی کمک بگیرید.
دیدگاهتان را بنویسید