گاهی مواقع ممکن است پس از باز کردن درب محفظه روغن موتور برای چک یا شارژ آن، شاهد خروج بخار از محفظه شوید. بخار روغن موتور تا حدی طبیعی است، اما گاهی می‌تواند نشانه بروز مشکل در خودرو باشد. روغن موتور یک مایع حیاتی برای قلب خودرو به حساب می‌آید که وظیفه روان‌کاری قطعات موتور را بر عهده دارد. روغن موتور از سایش و اصطکاک قطعات متحرک موتور جلوگیری می‌کند، با جذب گرمای تولیدشده در تعدیل دمای موتور نقش دارد و با حذف رسوبات و ذرات آلاینده، موتور را تمیز نگه می‌دارد. بنابراین روغن کم کردن موتور پدیده مطلوبی نیست و به ریشه‌یابی و رسیدگی فوری نیاز دارد. در این مقاله به بررسی دلایل بخار شدن روغن موتور می‌پردازیم.
دلایل بخارشدن روغن موتور خودرو
بخار روغن موتور با گذشت زمان
خودرو و تمام قطعات و مایعات به‌کاررفته در آن ماهیت مصرفی دارند و در بهترین حالت ممکن با گذشت زمان اثربخشی خود را از دست می‌دهند. این موضوع درباره روغن موتور نیز صدق می‌کند. بخار روغن موتور تا حدی طبیعی است و با گذشت زمان اتفاق می‌افتد. معمولا پس از کارکرد ۱۰۰۰ کیلومتر، حدود ۲۰۰ الی ۳۰۰ سی‌سی از روغن موتور بخار می‌شود و طبیعی است که به محض باز کردن درب محفظه، شاهد خروج بخار از آن باشید. در این صورت توصیه می‌شود نسبت به شارژ روغن موتور و پر کردن مخزن تا حد استاندارد اقدام کنید.
افزایش دمای بیش از حد موتور
روغن موتور تا حدی گرمای قطعات را جذب می‌کند و نقش جزئی در تعدیل دمای موتور دارد. وظیفه کاهش دمای موتور و جلوگیری از داغ شدن آن بر عهده سیستم خنک‌سازی است. اگر به هر دلیلی از جمله کاهش سطح مایع خنک‌کننده، خرابی پمپ آب یا خرابی رادیاتور، اختلالی در عملکرد سیستم خنک‌سازی موتور به وجود آید، دمای این قطعه حیاتی به طور چشمگیری افزایش پیدا می‌کند. در این حالت، روغن موتور به رقیق‌ترین حالت ممکن می‌رسد و تبخیر آن امری بدیهی و اجتناب‌ناپذیر به شمار می‌رود.
کاهش سطح روغن موتور
روغن موتور زمانی عملکرد صحیح و مؤثری را از خود نشان می‌دهد که مخزن آن تا حد استاندارد و مجاز پر شده باشد. در غیر این صورت، حجم کم روغن موتور می‌بایست وظیفه روان‌کاری قطعات را بر عهده بگیرد. میزان گردش روغن به دور موتور افزایش پیدا کرده و سرعت بخار روغن موتور از حد طبیعی بالاتر می‌رود. توجه داشته باشید که کاهش سطح روغن موتور مشکلات جدی به همراه خواهد داشت که از جمله آن‌ها می‌توان به قفل شدن و شکستن رینگ پیستون‌ها اشاره کرد. بنابراین توصیه می‌شود حداقل هر ۱۵ روز یک‌بار سطح روغن موتور را اندازه‌گیری کرده و مخزن آن را شارژ نگه دارید.
مسدودشدن سیستم تخلیه فشار
بخار روغن موتور می‌تواند به نقص در سیستم تخلیه فشار ربط داشته باشد. روغن موتور حین روان‌کاری قطعات، آلودگی‌های آن‌ها را به خود جذب می‌کند. این آلودگی‌ها به نوبه خود می‌توانند موجب گرفتگی سیستم تخلیه فشار درونی موتور شود. در این صورت، فشار درونی موتور افزایش یافته و روغن موتور بخار و از گیج خارج می‌شود.
وجود نقص در قطعات موتور
وجود نقص یا فرسودگی قطعات موتور مثل رینگ پیستون، یکی دیگر از دلایل بخار روغن موتور به حساب می‌آیند. زمانی که قطعات موتور فرسوده شده باشند، روغن موتور نمی‌تواند به راحتی در بین آن‌ها حرکت کند. این موضوع نه‌تنها موجب سایش بیشتر قطعات و فشار بر موتور می‌شود، بلکه دمای روغن موتور را بالا برده و تبخیر زودهنگام آن را به همراه دارد.
به علاوه، نقص در قطعاتی مثل سرسیلندر، واشر سرسیلندر و رینگ پیستون پیامدهایی همچون بخار روغن موتور را به بار می‌آورد. رینگ پیستون وظیفه دارد روغن موتور را از دو بلوکه سیلندر به محفظه روغن انتقال دهد. در صورت وجود نقص در رینگ پیستون و یا تجمع آلودگی روی این قطعه، روغن موتور نمی‌تواند به مخزن خود بازگردد. گرفتار شدن روغن موتور روی سطح بلوکه سیلندر عاملی برای بخار شدن آن است. تاب برداشتن سرسیلندر یا خرابی واشر سرسیلندر نیز به دلیل ایجاد اختلال در آب‌بندی موتور و فشار مضاعف بر آن، روی افزایش سرعت تبخیر روغن موتور تأثیر می‌گذارد.
استفاده از روغن موتور ناسازگار
در هنگام خرید روغن موتور می‌بایست دو فاکتور مهم را در نظر بگیرید؛ گرانروی و استاندارد API روغن. در کتابچه راهنمای خودرو به هر دو این فاکتورها اشاره شده است. بسیاری از خودروهای تولید داخل از استاندارد گرانروی 10W40 پشتیبانی می‌کنند. در این صورت اگر در هنگام انتخاب روغن موتور برای وسیله نقلیه خود این فاکتور را نادیده گرفته و سهوا روغن موتوری با گرانروی 5W30 یا 20W50 خریداری کنید و درون مخزن بریزید، باید انتظار بخار روغن موتور را در کوتاه‌مدت داشته باشید.
استاندارد API نیز عامل مهمی برای انتخاب روغن موتور مناسب است که سطح کیفی این مایع را مشخص می‌کند. اگر API یک خودرو مثلا SL باشد، به هیچ وجه نباید به سراغ روغن موتورهایی با استاندارد پایین‌تر بروید. در غیر این صورت شاهد تبخیر زودهنگام روغن موتور خواهید بود.
کاربرد روغن موتور بی‌کیفیت
روغن موتورهای بی‌کیفیت و تقلبی سریع‌تر از نمونه‌های مرغوب تبخیر می‌شوند. برخی از آن‌ها محصول روغن موتورهای سوخته یا تصفیه دوم هستند که نقطه تبخیر بسیار پایین‌تر از حد استاندارد دارند. استفاده از روغن موتور تقلبی نه‌تنها فقط باعث بخار شدن زودهنگام، بلکه موجب آسیب به قطعات موتور می‌شود. بهتر است در صورت نیاز به تعویض روغن موتور از مکانیک‌های معتبر و خبره مشورت گرفته و به سراغ برندهای شناخته‌شده و اصل بروید تا بهترین خوراک ممکن را به موتور تغذیه کنید.
روش‌های پیشگیری از بخار زودهنگام روغن موتور
حال که از دلایل بخار روغن موتور آگاه شدید، بهتر است روش‌های پیگیری از بروز این مشکل را به خاطر بسپارید تا با رعایت آن‌ها، به طور عمر مفید موتور کمک کنید. موتور مهم‌ترین و گران‌ترین قطعه ماشین به حساب می‌آید که در صورت خراب شدن، هزینه گزافی بر دوش مالک می‌گذارد.
انجام سرویس‌های دوره‌ای و تعویض منظم روغن موتور
با انجام سرویس‌های دوره‌ای و سنجش منظم کیفیت و سطح روغن موتور، لطف بزرگی در حق موتور می‌کنید. روغن موتور با گذشت زمان خواص خود را از دست داده و باعث تجمع آلودگی و آسیب به قطعات موتور می‌شود. با بررسی رنگ، بو و سطح روغن موتور به لزوم تعویض آن پی خواهید برد.
کاربرد فیلتر روغن باکیفیت
فیلتر روغن معمولا از جنس سلولز بوده و آلودگی روغن موتور را به خود جذب می‌کند. با گذشت زمان، تجمع آلودگی روی این فیلتر افزایش می‌یابد و در این حالت نیاز به تعویض دارد. برای خرید و تعویض فیلتر به سراغ نمونه‌های باکیفیت بروید تا علاوه بر کاهش سرعت بخار روغن موتور، عملکرد موتور نیز بهبود یابد.
توجه به نشانه‌های هشداردهنده
در صورت تشخیص کاهش غیرعادی سطح روغن و یا خروج دود آبی از اگزوز، باید هر چه زودتر ماشین را به یک تعمیرکار ماهر نشان دهید. دود آبی اگزوز نشان‌دهنده نفوذ روغن موتور به داخل محفظه احتراق است که به وجود نقص در قطعات موتور اشاره می‌کند. این نقص می‌تواند به فرسودگی و تاب برداشتن رینگ پیستون یا واشر سوپاپ ربط داشته باشد. پر کردن مخزن روغن موتور بیش از حد مجاز نیز دلیل دیگری برای ورود روغن موتور به داخل سیلندرها است که راندمان موتور را به طور قابل توجهی کاهش می‌دهد.
اجتناب از رانندگی غیراصولی
رانندگی تهاجمی با گاز دادن‌ها و ترمزگیری‌های پیوسته، فشار زیادی به موتور وارد می‌کند. فشار وارده باعث افزایش دمای موتور و در نتیجه افزایش دمای روغن موتور و بخار شدن زودهنگام آن می‌شود. تحمیل فشار روی موتور تنها به سبب رانندگی تهاجمی نیست. سنگین کردن بیش از حد ماشین نیز موتور را دچار زحمت مضاعف می‌کند. در این حالت نیز بخار روغن موتور تسریع می‌شود.
جمع‌بندی
روغن موتور جزو یکی از مهم‌ترین مایعات خودرو به شمار می‌رود. این مایع حیاتی، از سایش قطعات موتور جلوگیری کرده و ضمن جذب گرما، آن‌ها را از ذرات آلاینده پاک می‌کند. با این حال به عنوان یک ماده مصرفی، روغن موتور با گذشت زمان تبخیر می‌شود و در صورت برداشت سرپوش مخزن آن، شاهد خروج بخار خواهید بود. ولی برخی مواقع بخار روغن موتور با سرعت غیرعادی اتفاق می‌افتد و این مسئله به دلایل متعددی از جمله افزایش دمای موتور، استفاده از روغن موتور نامناسب و بی‌کیفیت، مسدودشدن سیستم تخلیه فشار و یا وجود نقص در قطعات موتور در ارتباط است. با رانندگی صحیح و توجه به روش‌های پیشگیرانه می‌توانید بخار شدن این مایع حیاتی را به تعویق بیندازید.
دیدگاهتان را بنویسید