عصر، عصر خودروهای هیبریدی و برقی است. بسیاری از شرکت‌های خودروسازی مطرح در جهان در حال کاهش تیراژ خودروهای درون‌سوز و تخصیص امکانات و سرمایه‌های کلان برای تولید خودروهای برقی هستند. در این میان شرکت‌های چینی به‌عنوان پیش‌گامان عرصه برقی‌سازی خودروها، حرف بسیاری برای گفتن داشته و در جایگاهی بالاتر از شرکت‌های اروپایی، آمریکایی و آسیایی قرار می‌گیرند.
درحالی‌که جهان به سمت برقی‌سازی خودرو پیش می‌رود، کشور عزیزمان هنوز فاقد زیر ساختار لازم برای تولید و کاربرد خودروهای هیبریدی و الکتریکی است، چرا که رواج فناوری‌های جدید در خاک ایران، همانند گذر از هفت‌خوان رستم بوده که به همکاری و ایجاد هماهنگی بین وزارتخانه‌های متعدد نیاز دارد. یکی از شروط پیشرفت برقی‌سازی، ایجاد مراکز تست و آزمون خودروهای الکتریکی است که در حال حاضر توجه چندانی به آن نمی‌شود.
همان‌طور که گفته شد، برقی‌سازی صنعت خودرو مستلزم همکاری وزارتخانه‌های متعدد است. وزارت نفت، نیرو، صمت و وزارت کشور به طور مستقیم و غیرمستقیم در توسعه و پیشرفت خودروهای برقی ایفای نقش می‌کنند. علاوه بر این چهار وزارتخانه، معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری نیز نقش غیرقابل‌انکاری در رشد و توسعه تکنولوژی‌های جدید خودرویی و حمل‌ونقل دارد. همکاری و موافقت این نهادها، عامل اصلی در پیشبرد صنعت برقی‌سازی خودرو کشور تلقی می‌شود.
خودروهای برقی به ایستگاه‌های شارژ برای تأمین انرژی نیاز دارند. این وظیفه وزارت نیرو است که در تعریف تعرفه‌های مناسب برای استفاده از انرژی الکتریکی همکاری داشته و از آماده‌سازی بستر توسعه ایستگاه‌های شارژرسانی حمایت کند. در حال حاضر تعرفه خاصی برای ایستگاه‌های تأمین شارژ تعیین نشده و همین موضوع باعث کُندی روند شکل‌گیری و توسعه ایستگاه‌های شارژ برای وسایل نقلیه برقی شده است.
در کنار وزارت نیرو، وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) باید با سیاست‌گذاری‌های مناسب و دقیق، مشوق‌های مالی و مالیاتی متعددی را ارائه دهد تا با توافق بانک مرکزی و گمرکات کشور، شرایط لازم برای واردات قطعاتی نظیر باتری لیتیومی مهیا شود. اگرچه ظرفیت ساخت اکثر قطعات در کشور وجود دارد، ولی در حال حاضر واردات آن‌ها از لحاظ اقتصادی به‌صرفه‌تر است. این وزارتخانه همچنین باید تمرکز بیشتری روی تولید و واردات خودروهای هیبریدی و الکتریکی داشته باشد و در این راستا به همکاری سازمان ملی استاندارد احتیاج دارد.
سازمان ملی استاندارد، اعتبار یک خودرو برای عرضه عمومی را مشخص می‌کند و درست در همین‌جاست که ایجاد مراکز تست و آزمون خودروهای الکتریکی حائز اهمیت می‌شود. خودروهای سنگین، سبک و موتورسیکلت‌های برقی به مراکز تست و آزمایش احتیاج دارند تا عملکرد آن‌ها از جهات مختلف مورد ارزیابی قرار گرفته و شایستگی آن‌ها جهت عرضه به بازار مورد تأیید اولیه قرار گیرد.
در راستای ایجاد چنین زیر ساختار مهم و ضروری، تلاش‌های مداوم معاونت علمی و فناوری و بخش ستاد خودرویی در طی دو سال اخیر، موجب راه‌اندازی مرکز آزمون R100 شده است که هم در بخش قطعه و هم در بخش خودرویی فعالیت می‌کند. بخش خودرویی R100 با همکاری دانشگاه تهران و شرکت بازرسی کیفیت استاندارد ایران ISQI فعالیت می‌کند، هرچند سازمان ملی استاندارد نسبت به این مرکز کم‌لطفی کرده و آن‌طور که باید، توجه و نظارت چندانی به عمل نمی‌آورد. این در حالی است که بازدید از این بخش و ارائه بازخوردها و توصیه‌های لازم می‌تواند روند رشد و پیشرفت خودروهای برقی در کشور را سرعت بخشد.
از طرف دیگر، هنوز مصوبه‌ای برای اتوبوس‌های برقی تعریف نشده و مصوبه مربوط به خودروهای برقی نیز منقضی شده و نیاز به تمدید دارد. اینجاست که نقش وزارت نفت پررنگ می‌شود. این وزارتخانه می‌تواند در تعریف مصوبه‌های لازم برای اتوبوس‌ها و خودروهای برقی و اجرای مؤثر آن‌ها کمک کند تا بدین ترتیب، بخشی از هزینه‌های مختص به برقی‌سازی جبران شود.
در نهایت وزارت کشور به‌عنوان سیاست‌گذار اصلی در حوزه بهره‌برداری حمل‌ونقل عمومی و همچنین نخستین مشتری اتوبوس‌ها و خودروهای برقی، اگرچه تاکنون نقش خود را در حمایت از توسعه برقی‌سازی به‌خوبی ایفا کرده، اما بهتر است روند پیش‌پرداخت‌ها و عقد قراردادهای مختلف با شرکت‌های دانش‌بنیان و سازنده وسایل نقلیه برقی را سرعت ببخشد تا بدین‌وسیله، تولید و عرضه خودروها و اتوبوس‌های برقی در کشور افزایش یابد.
علاوه بر نیاز به حمایت وزارتخانه‌های دخیل از صنعت خودروسازی برقی و توجه به مراکز تست و آزمون خودروهای برقی، راه‌اندازی جایگاه‌های شارژرسانی در نقاط مختلف کشور نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. در حال حاضر شرکت‌های دانش‌بنیان متعددی از جمله مپنا در حال اجرای طرح راه‌اندازی ایستگاه‌های شارژ برای اتوبوس‌های برقی هستند. اما هنوز تدبیری در راستای ایجاد مراکز شارژرسانی برای تاکسی‌ها و سواری‌های برقی اتخاذ نشده است. ناوگان اتوبوس‌رانی در پایانه‌های مخصوص پارک می‌شوند که در آن‌ها می‌توان ایستگاه‌های شارژ را راه‌اندازی کرد. اما تاکسی‌ها و سواری‌ها معمولاً در مکان‌های شخصی پارک می‌شوند و در محتمل‌ترین حالت ممکن، می‌توان ایستگاه‌های شارژرسانی متعدد در سطح شهرها راه‌اندازی کرد. مکان‌های مناسب برای شارژرسانی، فرایند تأمین شارژ، مدت‌زمان شارژدهی و هزینه آن، از جمله مسائلی هستند که مستلزم برنامه‌ریزی و چاره‌اندیشی‌های دقیق توسط چهار وزارتخانه مذکور هستند.
دیدگاهتان را بنویسید