معاینه فنی خودرو یکی از راهکارهای پلیس راهور جهت کاهش آلودگی هوا و سنجش سلامت خودروها است. بر اساس قانون، خودروهایی که حداقل ۴ سال از تاریخ تولید آن‌ها گذشته باشد، ملزم به دریافت برگه معاینه فنی هستند، در غیر این صورت جریمه و حتی توقیف می‌شوند. تمام خودروهای داخلی مدل ۱۳۹۷ و ماقبل، خودروهای وارداتی مدل ۲۰۱۸ و ماقبل و خودروهای عمومی و تاکسی‌های سال ۱۳۹۹ و ماقبل می‌بایست دارای برگه معاینه فنی باشند.
ناگفته نماند که مراجعه به مراکز معاینه فنی تنها به ابتدا یا انتهای سال محدود نمی‌شود. به‌عنوان‌مثال، اگر یک خودرو در آذرماه ۱۳۹۷ تولید شده باشد، در آذرماه ۱۴۰۱ باید برگه معاینه فنی بگیرد. در مرکز معاینه فنی، بخش‌های مختلف خودرو طی مراحل مختلف مورد بررسی قرار گرفته و عملکرد آن‌ها ارزیابی می‌شود. عدم عبور و قبولی در آزمون‌های مربوط به هر بخش به معنی مردودی خودرو در معاینه فنی است و مالک باید نسبت به اصلاح و تعمیر قطعات خودرو اقدام کند. مراحل معاینه فنی خودرو شامل موارد زیر می‌شوند.
زمانی که برای معاینه فنی به مرکز مربوطه مراجعه می‌کنید، در ابتدا پلاک خودرو به‌وسیله یک دوربین مخصوص خوانده شده و پس از ثبت اطلاعات خودرو و مالک، مرحله اول معاینه فنی آغاز می‌شود.
مرحله اول: بازرسی چشمی
در مرحله اول، ظاهر خودرو مورد بررسی قرار می‌گیرد. سلامت بخش‌های مختلف مثل چراغ‌های جلو و عقب، بدنه و میزان پوسیدگی آن، شیشه‌ها، آینه‌ها، برف‌پاک‌کن، چراغ راهنما، کمربند ایمنی، بوق، لاستیک‌ها، صدای اگزوز و دود خروجی از آن، چراغ‌های نورپایین و نوربالا، متعلقات اضافی بدنه و … همگی بازرسی شده تا عملکرد و سلامت آن‌ها مورد تأیید قرار گیرد. استفاده از هرگونه تجهیزات غیرمجاز مثل چراغ‌های غیرمجاز با نور خیره‌کننده، چراغ‌های چشمک‌زن یا رنگی باعث مردودی خودرو در معاینه فنی می‌شود.
مرحله دوم: سنجش میزان آلایندگی
پس از بررسی ظاهر خودرو، میزان آلایندگی گازهای خارج‌شده از اگزوز ماشین از طریق یک دستگاه مخصوص مورد بررسی قرار می‌گیرد. اگر میزان انتشار گازهای مضر همچون دی‌اکسیدکربن، مونواکسید کربن و … از حد خاصی بالاتر باشد، یعنی خودروی شما بیش از حد به محیط‌زیست آسیب وارد می‌کند؛ بنابراین خودرو در آزمون آلایندگی مردود می‌شود و نمی‌تواند گواهی معاینه فنی بگیرد.
مرحله سوم: بررسی سلامت چراغ‌ها
یکی دیگر از مراحل معاینه فنی آزمون سلامت چراغ‌ها است. در این مرحله عملکرد صحیح چراغ‌ها در انتشار نور با زاویه و شدت مناسب مورد بررسی قرار می‌گیرد. محدوده تحت پوشش چراغ‌های نوربالا و نورپایین نیز از اهمیت بالایی برخوردار بوده و مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
مرحله چهارم: بررسی ترمزها
پس از آزمون کمک‌فنر، نوبت به بررسی ترمزهای عقب و جلو و همین‌طور ترمز دستی می‌رسد. سیستم ترمز خودروها ارتباط مستقیم با ایمنی خودرو و سرنشین داشته و کوچک‌ترین اختلال ممکن است به پرداخت هزینه‌های سنگین مالی و جانی منجر شود. در این مرحله، سنجش قدرت ترمزگیری محورهای جلو و عقب و قدرت عملکرد ترمز دستی به‌وسیله یک دستگاه خاص مورد آزمایش قرار می‌گیرد. بدین ترتیب، حد نهایی شتاب ترمزگیری جهت سنجش وضعیت سیستم ترمز و تأیید عملکرد صحیح و دقیق آن مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
مرحله پنجم: بررسی کمک‌فنرها
در این مرحله کمک‌فنرهای جلو و عقب خودرو و عملکرد آن‌ها به‌وسیله یک دستگاه مخصوص مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. کمک‌فنرها قطعات بسیار مهمی در خودرو به‌حساب می‌آید و به همین دلیل به طور خاص در معاینه فنی مورد بررسی قرار می‌گیرند. حتی اگر یکی از کمک‌فنرها دچار اختلال باشد، احتمال واژگونی ماشین در مسیرهای پیچ‌دار افزایش می‌یابد.
مرحله ششم: بررسی سیستم تعلیق و اهرم‌بندی
یکی دیگر از مراحل معاینه فنی سنجش اتصال قطعات مربوط به سیستم تعلیق است. در این مرحله، تعلیق خودرو با استفاده از یک دستگاه خاص مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. این دستگاه، قطعات جلوبندی خودرو را زیر فشار و کشش قرار می‌دهد تا شل بودن اتصال قطعه‌های سیستم تعلیق تشخیص داده شود. هرگونه ضعف یا لقی در این اتصالات موجب مردودی خودرو خواهد شد.
مرحله هفتم: بررسی لغزش جانبی
در این مرحله، میزان انحراف جانبی خودرو در ازای پیمودن یک کیلومتر مسیر مستقیم مورد بررسی قرار می‌گیرد. اگر میزان انحراف بیش از ۷ متر باشد، یعنی فرمان‌پذیری و جلوبندی خودرو دچار مشکل است. این اختلال موجب بروز یک پدیده رایج به نام لاستیک‌سایی می‌شود که در نهایت ایمنی ماشین را به خطر می‌اندازد. میزان‌باز یا بسته‌بودن دهانه چرخ‌های ماشین مورد ارزیابی قرار گرفته و تشخیص هرگونه اشکال در ترازبندی، موجب مردودی خودرو در معاینه فنی می‌شود.
مرحله هشتم: صدور برگه معاینه فنی
در صورت قبولی در تمام آزمون‌های بالا، برگه معاینه فنی برای خودرو صادر شده و برچسب مربوطه روی شیشه چسبانده می‌شود. این برگه، گواه بر سلامت کلی ماشین است.
مهلت اعتبار برگه معاینه فنی برای موتورسیکلت، خودروی سواری شخصی و دولتی ۱ سال است. یعنی پس از گذشت یک سال برگه معاینه فنی باطل شده و مالک باید برای دریافت برگه مجدداً به مرکز معاینه فنی مراجعه کند. اعتبار برگه معاینه فنی برای خودروهای عمومی سبک‌وسنگین با عمر کم‌تر از ۱۰ سال، ۶ ماه است. خودروهای عمومی سبک‌وسنگین با عمر بیشتر از ۱۰ سال نیز می‌بایست هر سه ماه یک‌بار، به مراکز معاینه فنی مراجعه کرده و در آزمون‌های مربوطه قبول شوند تا مجدداً برگه معاینه فنی برای آن‌ها صادر شود.
مراکز قابل مراجعه برای معاینه فنی
مراکز متعددی در سطح شهرهای مختلف برای انجام معاینه فنی وجود دارند. با دردست‌داشتن مدارک لازم (اصل کارت یا سند خودرو و فرم تشخیص عیوب ظاهری) و مراجعه به هر یک از این مراکز، می‌توانید برگه معاینه فنی خودرو را دریافت کنید تا از پرداخت جریمه در امان بمانید.
برای دریافت برگه معاینه فنی خودروهای سبک در تهران می‌توان به مراکز زیر مراجعه کرد:
– مرکز معاینه فنی نیایش؛ به نشانی بزرگراه همت، بلوار اشرفی اصفهانی جنوبی، بعد از بزرگراه نیایش، خیابان هفتم و شماره تماس ۰۲۱۹۶۰۴۶۴۹۲
– مرکز معاینه فنی چیتگر؛ به نشانی جاده مخصوص کرج، کیلومتر ۱۲، روبه‌روی شهرک دانشگاه، محوطه تعویض پلاک چیتگر و شماره تماس ۰۲۱۴۴۹۰۶۲۲۳
– مرکز معاینه فنی بعثت؛ به نشانی اتوبان امام علی جنوبی، ورودی بزرگراه بعثت پلاک ۸۱ و شماره تماس ۰۲۱۳۶۳۱۷۴۱۰
– مرکز معاینه فنی خاوران؛ به نشانی خاوران، کیلومتر ۱۲ اتوبان امام رضا، بعد از خاوران، روبه‌روی مرکز تعویض پلاک و شماره‌تلفن ۰۲۱۳۳۸۵۶۸۶۸
از دیگر مراکز قابل مراجعه می‌توان به مرکز معاینه فنی آبشناسان با شماره تماس ۰۲۱۹۶۰۴۶۴۸، مرکز معاینه فنی بیهقی با شماره تماس ۰۲۱۹۶۰۴۶۴۱، مرکز معاینه فنی ابوذر با شماره تماس ۰۲۱۴۴۹۰۷۷۱۹، مرکز معاینه فنی شهید چمران با شماره تماس ۰۲۱۹۶۰۴۶۴۸۷، مرکز معاینه فنی فدائیان اسلام با شماره تماس ۰۲۱۳۳۶۰۴۲۸۵، مرکز معاینه فنی شهدای زمان‌آباد با شماره تماس ۰۲۱۳۳۵۳۴۵۹۸، مرکز معاینه فنی شقایق با شماره تماس ۰۲۱۹۶۰۴۶۴۲۷، مرکز معاینه فنی الغدیر با شماره تماس ۰۲۱۹۶۰۴۶۵۴۲، مرکز معاینه فنی سراج با شماره تماس ۰۲۱۹۶۰۴۶۴۷۸، مرکز معاینه فنی اما رضا با شماره تماس ۰۲۱۳۳۸۵۵۶۰۱ و مرکز معاینه فنی دماوند با شماره تماس ۰۲۱۹۶۰۴۶۴۳۱ اشاره کرد.
دیدگاهتان را بنویسید