متاورس (Metaverse) فضای دیجیتالی سه‌بعدی نوظهوری است که از واقعیت مجازی، واقعیت افزوده و سایر فناوری‌های پیشرفته اینترنت و نیمه‌رساناها استفاده می‌کند تا مردم بتوانند زندگی شخصی و کسب‌وکار خود را به‌صورت آنلاین تجربه کنند.
عبارت متاورس در حال حاضر بسیار رایج شده است: تنها شما نیستید که این کلمه را در گوگل جستجو کرده‌اید. جستجوهای اینترنتی در سال 2021، برای این عبارت، 7200 درصد افزایش داشته است و بیشتر مردم به‌محض اینکه اصل مطلب را متوجه می‌شوند، دیگر آن را رها نمی‌کنند؛ تحقیقات مؤسسه مککینزی نشان می‌دهد که تقریباً 60 درصد مصرف‌کنندگان، علاقه‌مند به انتقال فعالیت‌های روزانه خودشان مانند سرکار رفتن، خرید و قرارهای ملاقات، به متاورس هستند.
فقط افراد حقیقی نیستند که در مورد متاورس کنجکاوند: سرمایه‌های خصوصی، پول بسیار زیادی را روی متاورس شرط‌بندی کرده‌اند. در سال 2021، شرکت‌های مرتبط با متاورس بیش از 10 میلیارد دلار، یعنی مبلغی بیش از دوبرابر آنچه در سال 2020 درآمد داشتند، از متاورس به دست آوردند و تاکنون در سال 2022، بیش از 120 میلیارد دلار به متاورس سرازیر شده است. آخرین بررسی مککینزی نشان می‌دهد متاورس تا سال 2030 توان تولید ارزش حدودی 5 تریلیون دلار دارد. این فرصتی است که نادیده‌گرفتن آن بسیار پرهزینه خواهد بود.
متاورس برای افراد مختلف معنای متفاوتی دارد. بعضی‌ها آن را زمین‌بازی چند دوست در نظر می‌گیرند. بعضی‌ها هم بر این باورند که پتانسیل تبدیل‌شدن به فضای تجاری مناسبی بین شرکت‌ها و مشتریان را دارد.
ما اعتقاد داریم هر دوی این تعابیر درست هستند. در ژوئن سال 2022، مککینزی گزارش جدیدی را بر اساس نظرسنجی بیش از 3400 مشتری و مسئول اجرایی و همچنین مصاحبه با 13 مدیر ارشد و کارشناس متاورس در زمینه «تولید ارزش در متاورس» منتشر کرد. بر اساس این بررسی بر این اعتقاد هستیم که متاورس در واقع نسخه تکامل یافته‌ای از اینترنت امروزی است؛ چیزی که در آن بیش از آنچه به نظر می‌رسد غوطه‌ور هستیم. در واقع نشان‌دهنده همگرایی فناوری دیجیتال در ترکیب و افزایش دسترسی و استفاده از ارزهای دیجیتال، هوش مصنوعی (AI)، واقعیت افزوده(AR) و واقعیت مجازی(VR)، رایانش سه‌بعدی و … است و “متاورس سازمانی” ممکن است این ترکیب‌ها را به‌گونه‌ای انجام دهد که فرصت‌های بیشتری فراتر از تنها ارائه ساده یک فضای مجازی که مردم در آن فقط با هم ملاقات می‌کنند، به وجود آورد.
در ساده‌ترین حالت، متاورس سه ویژگی خواهد داشت:
- حسی از غوطه‌ورشدن
- تعامل در لحظه
- حضور فعال کاربر
و در نهایت متاورس کامل شامل موارد زیر خواهد بود:
- پلتفرم‌ها و تجهیزاتی که به‌صورت یکپارچه با هم کار می‌کنند
- امکان تعامل هم‌زمان هزاران نفر با هم
- موارد استفاده بهتر و فراتر از گیمینگ
کتی هَکل که یک آینده‌پژوه است می‌گوید: “متاورس فرار از واقعیت نیست، بلکه پذیرش و تقویت آن بامحتوا و تجربیات مجازی در جهت رضایت‌بخش‌تر کردن موارد مختلف است که باعث می‌شود خودمان را با عزیزانمان نزدیک‌تر احساس کنیم، در محیط کار، بازدهی بیشتری داشته باشیم و احساس شادی بیشتری کنیم. برایان سولیس که مبلّغ نوآوری جهانی شرکت Salesforce است می‌گوید: “واقعیت متاورس، اجتماع و جامعه است. ارزش آن در تعلق به اجتماع است. نقش شما به‌عنوان یک کاربر در این جامعه، بیشتر شبیه به یک سهام‌دار است تا یک کاربر.”
علاوه بر این، متاورس به میزان زیادی اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسد. متیو بال که یک تکنولوژیست و نویسنده است درباره متاورس می‌گوید: ” قرار است برندهای بیشتر، سرمایه‌گذاری بیشتر، ادغام و تملیک‌های بیشتر و کاربران بیشتری را در تمام مواردی که سه‌بعدی و در لحظه ارائه می‌شوند، ببینیم. تمام اینها روندی است که طی دهه‌ها ادامه داشته‌اند و دلیلی وجود ندارد تا فکر کنیم زمانی که در فضای آنلاین صرف کرده‌ایم، تعداد گوشی‌های هوشمند در حال استفاده و بحران دیجیتال، برای اقتصاد ما نتیجهٔ معکوس خواهند داشت.”
AR و VR چه هستند؟
به زبان ساده، AR یا واقعیت افزوده، استفاده از فناوری برای اضافه‌کردن یا افزودن دیدگاه یک نفر از واقعیت به تصویری که توسط رایانه تولید شده است، می باشد. اگر روی گوشی هوشمند خود بازی Pokemon Go یا اپلیکیشن جانمایی مبلمان IKEA را امتحان کرده باشید، پس واقعیت افزوده را تجربه کرده‌اید. بازی Pokemon Go به بازیکنان این امکان را می‌دهد تا شخصیت‌های بازی را بر اساس مکان واقعی خودشان روی نقشه، پیدا کنند. یعنی هم فیزیکی و هم مجازی با یکدیگر هم‌زمان ترکیب شده‌اند.
هدست‌های پیشرفته AR – به همراه فناوری‌های جدید و توانمندسازی مانند 5G، محاسبات لبه و فضای ابری که قادر به جابه‌جایی حجم عظیمی از داده هستند – به متاورس کمک می‌کنند تا تجربه مجازی دیجیتال را به سطحی فراتر از پلتفرم‌های آنلاین گیمینگ فعلی که از حدود سال‌های 2000 وجود دارند (و اجداد اولیه متاورس محسوب می‌شوند) برسانند تا مردم بتوانند آواتارهای خود را در آن به وجود آورند و از طریق آنها تجربیات مجازی نیمه واقعی داشته باشند.
اما واقعیت مجازی (VR) بخشی از دنیای فیزیکی (به جز گوشی یا سایر تجهیزات مانند کلاه یا دستکش‌های پر از حسگر) نیست. در VR ، کاربران وارد یک شبیه‌سازی رایانه‌ای می‌شوند تا بتوانند با آن به شیوه‌ای واقعی تعامل داشته باشند. احتمالاً با بازی‌های رایانه‌ای که از VR استفاده می‌کنند آشنایی دارید، اما این فناوری به شیوه‌های مختلفی در آن استفاده می‌شود که فراتر از تنها یک بازآفرینی است.
در زیر نمونه‌هایی را می‌آوریم که نشان می‌دهند AR و VR چگونه می‌توانند به کار گرفته شوند:
- در ایده‌پردازی دربرگیرنده برای توسعه محصول
- در طی فعالیت‌های طراحی برای ارزش (DtV) (Design toValue)
- در “اقتصاد خلاق” (هنر، روزنامه‌نگاری، موسیقی و غیره) با ارائه فرصت‌هایی برای خلق تجربیات متحول‌کننده به‌وسیله ایجاد احساسات، مهارت‌ها و درک جدید
- در ورزش و سرگرمی (برای نمونه ممکن است هواداران، بازپخش 360 درجه AR یک مسابقه را تماشا کنند)
- در خرید برای “طراحی تجربه” (به‌وجودآوردن عامل اشتیاق برای خرید، بسیار فراتر از خرید صرف است)
واقعیت ترکیبی یا MR اصطلاحی است که ممکن است با آن مواجه شوید. این عبارت به موقعیت‌هایی اشاره دارد که عناصر هر دوی AR و VR با هم ترکیب می‌شوند. با واقعیت ترکیبی، می‌توانید از عناصر دنیای واقعی برای تعامل با محیط مجازی استفاده کنید. مثالی از گیمینگ می‌آوریم، اگر یک بازی واقعیت ترکیبی را با هدست انجام دهید، به شکل تئوری قادر خواهید بود یکی از وسایل روی میز خود را بردارید و آن را داخل بازی ببرید.
آیا متاورس موضوعی زودگذر است؟
ممکن است شنیده باشید متاورس موجی زودگذر است و به‌زودی تب آن فرو می‌نشیند. درست است که نمی‌دانیم این فناوری چگونه تکامل خواهد یافت، اما چیزی که می‌بینیم، علاقه و مشارکت زیاد مشتریان است که نشان‌دهنده تغییری اساسی در نحوه استفاده مردم از فناوری اینترنت است.
تغییر در حال حاضر در دستان ماست. بر اساس یکی از آخرین نظرسنجی‌های انجام شده توسط مککینزی، بیش از 20 درصد شرکت‌کنندگان، پاسخ داده‌اند که در آینده، زمان بیشتری را صرف ورزش، کار، مطالعه و خرید آنلاین خواهند کرد و 10 درصدشان گفته‌اند که در حال حاضر، AR یا متاورس را امتحان کرده‌اند و بیشترشان از آن در مقایسه با جایگزینش در دنیای واقعی، لذت بیشتری برده‌اند.
شش دلیل که متاورس خواهد ماند:
- پیشرفت‌های پیوسته فناوری – برای مثال: توان محاسباتی و پردازش داده‌های بزرگ مانند رِندر‌های گرافیکی – اجازه حضور به دنیاهای مجازی بزرگ‌تر را می‌دهند. در بالا اشاره کردیم که در دسترس قرارگرفتن سریع 5G به مردم این امکان را می‌دهد تا با گوشی‌های همراه خود بسیار راحت‌تر به این دنیا دسترسی داشته باشند. در نهایت، می‌بینیم که هزینه تولید سخت‌افزارهای AR و VR رو به کاهش است و تجهیزات جدید مانند لباس‌ها و دستکش‌های لمسی در مدل‌های متنوع و بسیار زیاد در حال عرضه به بازار هستند.
- شرکت‌های فن آوری، سرمایه‌گذاری‌های عظیمی روی متاورس انجام داده‌اند. شرکت‌های بزرگ و کوچک زیادی هم که مشتاق به ورود به این عرصه هستند هر روز در حال افزایش‌اند.
- در حال حاضر، محور اصلی متاورس، گیمینگ است؛ اما بیشترشدن تعداد موارد استفاده از متاورس، آن را دردسترس‌تر خواهد کرد. تجربیات دربرگیرنده و فضایی خریدوفروش، ورزش و آموزش مثل برنامه‌های آموزش کارمندان و همکاری تیمی به‌مرور در دسترس کاربران قرار می‌گیرند. در شهر سئول کره جنوبی قرار است دفتر شهردار نیز به‌صورت مجازی ایجاد شود.
- تجارت آنلاین در حال حاضر مهم‌ترین بخش دنیای کسب‌وکار است. تجارت در متاورس بسیار شبیه خرید و فروشی است که اکنون مردم به شکل مجازی آن را انجام می‌دهند، تنها تفاوت آن استفاده از رمز‌ارزها در متاورس است و ازآنجایی‌که استفاده از رمز‌ارزها روزبه‌روز عادی‌تر می‌شود، موانع ورود نیز هر روز کم و کم‌تر خواهند شد.
- مصرف‌کنندگان نسل Z در حال رسیدن به بلوغ مالی هستند. آنها با دنیاهای مجازی، تراکنش‌ها و کالاها در این فضا بسیار بیشتر از نسل‌های قبل از خود، آشنا و حتی راحت‌تر هستند.
- استفاده از پتانسیل اینفلوئنسر مارکتینگ حرکت خوبی برای متاورس است. به نظر می‌رسد سهم بزرگی از تجربیات نوآورانه و جذاب توسط این خالق – کاربران تولید خواهد شد.
و این مطلب ادامه دارد . . .
دیدگاهتان را بنویسید