مقدمه
فناوری کمک‌راننده مدام در حال پیشرفت است و انجام روزمره آزمایش‌های مختلف روی وسایل نقلیه خودمختار و خودران، نشان می‌دهد که در آینده‌ای نه‌چندان دور، شاهد تردد ماشین‌های بدون راننده خواهیم بود. زمانی که چنین آینده‌ای بالاخره فرا رسد و ماشین‌های خودران عمده جاده‌ها را به تصرف خود درآورند، تمام جنبه‌های زندگی روزمره، از جمله نحوه عملکرد، محل زندگی و شیوه سفرکردن ما تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد. البته هنوز با این آینده آرمانی فاصله داریم، چون بلوغ فناوری‌های خودمختار بیش از آنچه انتظار می‌رفت، طول کشیده و چندین سرمایه‌گذاری بلندپروازانه به‌تازگی با شکست مواجه شده‌اند. به‌هرحال، یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های مهم و رایجی که تحت‌تأثیر فناوری خودمختار قرار می‌گیرد، رفت‌وآمدهای روزانه است. دیگر نیازی نیست پشت فرمان نشسته و صددرصد حواس خود را روی جاده معطوف کنیم. ماشین‌های خودمختار تأثیرات بسیاری در ترددهای روزمره دارند که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم، ولی پیش از هر چیز بد نیست نگاهی به تعریف ماشین خودران بیندازیم.
ماشین خودران چیست؟
یک ماشین خودمختار یا خودران (Autonomous Vehicle) به‌وسیله نقلیه‌ای گفته می‌شود که از فناوری سنجش شرایط پیرامون مثل ترافیک، عابرین پیاده و موانع و خطرات فیزیکی برخوردار است و بسته به شرایط می‌تواند مسیر و سرعت خود را بدون دخالت انسان تطبیق دهد. دو واژه «خودمختاری» و «خودران بودن» معمولاً به‌جای یکدیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند. در حال حاضر خودمختار بودن یک ماشین در شش سطح تعریف شده است؛ فاقد قابلیت رانندگی خودمختار، دستیار راننده، دستیار راننده نیمه‌وقت، رانندگی خودمختار بسته به شرایط، رانندگی خودمختار در سطح بالا و در نهایت رانندگی تماماً خودمختار و بدون دخالت انسان. حال به بررسی تأثیر ماشین‌های خودران روی ترددهای روزمره می‌پردازیم.
به‌اشتراک‌گذاری بیشتر خودروها
با ظهور وسایل نقلیه خودمختار، طرز فکر مردم نسبت به رانندگی و کلاً مالکیت خودرو تغییر پیدا می‌کند. معنی و مفهوم خودروی شهری رفته‌رفته کم‌رنگ‌تر می‌شود و افراد بیشتری به استفاده از خودروهای اشتراکی و حمل‌ونقل عمومی روی می‌آورند. این امر در مناطق شهری بزرگ که افراد اغلب تنها برای رفتن به محل کار و مؤسسات علمی از ماشین استفاده می‌کنند، به‌وضوح احساس خواهد شد. ناگفته نماند که در دوران رواج خودروهای خودمختار، مسلماً هنوز هم بخشی از جامعه وجود دارد که مالکیت شخصی را ترجیح می‌دهند. اما عمده ساکنین شهری که به‌صورت پراکنده از خودرو استفاده می‌کنند و تمایلی به داشتن وسیله نقلیه شخصی ندارند، خودروهای خودران اشتراکی راه‌حل عالی برای رفت‌وآمدهای آن‌ها در نظر گرفته می‌شود.
افزایش اوقات فراغت و بهره‌وری بیشتر
اغلب افرادی که در شهر زندگی می‌کنند، به طور میانگین یک ساعت از شبانه‌روز را مشغول رانندگی در جاده هستند. با ظهور وسایل نقلیه خودران، افراد می‌توانند به‌جای رانندگی، زمان خود را به امور دیگری همچون مدیریت پیام‌ها و ایمیل‌های دریافتی اختصاص دهند. علاوه بر این، تجهیزات و ویژگی‌های نصب شده روی خودروهای مدرن می‌توانند افراد را تا مدت‌ها سرگرم کنند. این تجهیزات در حال حاضر عمدتاً برای رانندگان طراحی شده‌اند؛ اما به‌زودی شاهد سیستم‌های سرگرمی برای سایر سرنشینان نیز خواهیم بود.
تغییر شکل چیدمان شهری
سیستم حمل‌ونقل، از زمان درشکه و اسب گرفته تا قطار و هواپیما، همواره تأثیر مستقیمی روی چیدمان منازل، خیابان و سایر پروژه‌های عمرانی گذاشته است. با ظهور اتومبیل‌های خودران، بدون شک تغییراتی در سازمان‌دهی و نقشه شهرها به وجود خواهد آمد. همان‌طور که پیش‌تر به آن اشاره کردیم، افراد تمایل کمتری به خرید ماشین شخصی پیدا می‌کنند و بدین ترتیب، تعداد گاراژها کاهش‌یافته و پارکینگ‌های عمومی جای خود را به مناطق مسکونی و تجاری می‌دهند.
ایجاد تغییرات گسترده در بازار کار
یکی از مهم‌ترین نگرانی‌های موجود در خصوص افزایش وسایل نقلیه خودمختار، تأثیر آن روی بازار کار است. در حال حاضر جمعیت بسیاری از مردم جهان مشغول انجام کارهایی هستند که به طور مستقیم یا غیرمستقیم به رانندگی ربط پیدا می‌کند. ورود اتومبیل‌های خودران به بازار ضربه محکمی به مشاغلی همچون راندن تاکسی، کامیون و تحویل بار و کالا خواهد زد؛ اما باید منتظر ظهور مشاغل جدید و بیشتر نیز باشیم و فراموش نکنیم که راه‌اندازی و نگهداری از وسایل نقلیه خودران، نیازمند نیروی متخصص انسانی است.
افزایش فواصل رفت‌وآمد
ایجاد تغییرات متعدد در بازار کار، تأثیر زیادی روی تصمیم‌های شخصی و روند استخدام می‌گذارد. در حال حاضر بسیاری افراد از ترس رانندگی طولانی، تمایلی به کارکردن در فواصل دور ندارند. با ظهور ماشین‌های خودران این مشکل حل می‌شود. فاصله زیاد محل زندگی با محیط کار، موجب کاهش تقاضا برای مسکن شهری را شده و رقابت در بازار کار را نیز افزایش می‌دهد؛ زیرا افراد در مناطق جغرافیایی وسیع‌تری به دنبال کار خواهند بود.
کاهش ترافیک
گیرکردن در ترافیک یکی از اصلی‌ترین دلایل تأخیر و استرس در میان افراد است. خوشبختانه وسایل نقلیه خودران راه‌حل کلیدی برای برطرف‌کردن این مشکل و کاهش ازدحام هستند. این خودروها برای حرکت هماهنگ با یکدیگر برنامه‌ریزی شده‌اند و کمک شایانی به کاهش ترافیک و خطر تصادف خواهند کرد؛ بنابراین آرزوی دیرینه ما برای رفت‌وآمد در خیابان‌های امن و بدون ترافیک ممکن است به‌زودی محقق شود.
کاهش سوانح رانندگی در جاده
تصادفات رانندگی در حال حاضر یکی از دلایل اصلی مرگ‌ومیر در بسیاری کشورهای جهان هستند. اتومبیل‌های خودران می‌توانند در آینده میزان مرگ‌ومیر و همین‌طور خسارات مالی و جانی را به طور چشمگیری کاهش دهند. این محصولات از الگوریتم‌های ریسک‌گریز و فناوری ADAS یا همان سیستم کمک‌راننده پیشرفته بهره می‌برند. نظارت بر نقاط کور، حفظ فاصله بین خطوط و همین‌طور فاصله با ماشین جلویی، از جمله ویژگی‌های کاربردی ADAS هستند که احتمال سانحه رانندگی را تقریباً به صفر می‌رسانند. ناگفته نماند برخی خودروهای مدرن امروزی همچون هیوندای کرتا نیز از این فناوری استفاده می‌کنند.
کاهش جرائم رانندگی
کاهش نقش افراد در راندگی خودبه‌خود باعث کاهش جرائم می‌شود؛ چراکه دیگرکسی نیست قوانین را زیر پای بگذارد و قوانین مربوط به محدودیت سرعت نیز به طور خودکار رعایت می‌شوند. البته اتومبیل‌های خودران نیز مانند هر فناوری دیگری مشکلات خاص خود را به همراه دارند. به‌عنوان‌مثال، اگر خودرو یک تابلوی رانندگی را به‌اشتباه بخواند و اتفاقی وارد خط اتوبوس شود، چه کسی مسئول است؟ این مسئله همچنان جزو موضوعات داغ و بحث‌برانگیز در دنیای فناوری بوده و بعید است به این زودی راه‌حلی برای آن پیدا شود. دومین مسئله، کاهش چشمگیر درآمد مقامات محلی است. بخشی از درآمد مأموران اداره پلیس از جرائم رانندگی تأمین می‌شود و کاهش تعداد جریمه‌ها می‌تواند تأثیر منفی روی سیستم بگذارد.
جابه‌جایی راحت‌تر و بهتر افرادی که قادر به رانندگی نیستند
شاید برای اغلب افراد ورود وسایل نقلیه خودران به بازار صرفاً یک تغییر بزرگ در سبک زندگی باشد، اما برای افراد ناتوان که قادر به رانندگی نیستند، یک راه نجات واقعی است. گرچه برخی خودروهای امروزی را می‌توان بسته به نوع و میزان ناتوانی افراد شخصی‌سازی کرد، اما استقلال و آزادی که اتومبیل‌های خودران به ارمغان می‌آورند، لذت سواری را چندین برابر می‌کند؛ بنابراین افراد معلول نیز می‌توانند به‌راحتی هرچه‌تمام‌تر در جاده تردد کرده و از مناظر شهری و بین‌شهری لذت ببرند.
هم‌زیستی وسایل نقلیه خودمختار با وسایل حمل‌ونقل عمومی
همان‌طور که در قسمت‌های قبل به آن اشاره کردیم، با ورود اتومبیل‌های خودران به بازار، استفاده از ماشین‌های شخصی کمتر شده و افراد به استفاده خودروهای اشتراکی روی می‌آورند. البته این به معنای از دور خارج‌شدن وسایل حمل‌ونقل عمومی نخواهد بود. اتوبوس، قطار و تراموا همواره به رفت‌وآمد در سطح شهر ادامه می‌دهند و انتخاب اول برای سفرهای طولانی‌تر هستند.
دیدگاهتان را بنویسید