میل بادامک یا میل‌سوپاپ یکی از مهم‌ترین اجزای موتور است که با حرکت دورانی خود، سوپاپ‌ها را باز و بسته می‌کند. میل‌سوپاپ غالباً از فولاد آلیاژی ساخته شده که مقاومت و ماندگاری بالایی دارد. اگر میل‌سوپاپ از مرغوبیت بالا برخوردار باشد، تا زمان اسقاط ماشین نیز سالم مانده و بدون کوچک‌ترین مشکلی به کار خود ادامه می‌دهد. بااین‌حال برخی دلایل باعث می‌شوند میل‌سوپاپ از وسط بشکند. شکست میل‌سوپاپ یک مشکل بزرگ و جدی برای موتور است که ایمنی ماشین را به خطر می‌اندازد. در صورت شکست میل‌سوپاپ، خودرو هرچه سریع‌تر باید به نزدیک‌ترین تعمیرگاه معتبر انتقال یابد. در این مقاله مهم‌ترین دلایل شکستن میل‌سوپاپ از وسط را مورد بررسی قرار می‌دهیم. ولی پیش از آن بد نیست نگاهی به علائم شکست این قطعه فلزی بیندازید.
نشانه‌های شکستن میل‌سوپاپ کدامند؟
شکستن میل‌سوپاپ باعث بروز مشکلات جدی در ماشین می‌شود که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به کاهش قدرت موتور، بالارفتن سوخت مصرفی، تولید صدای غیرعادی توسط موتور و روشن‌نشدن آن اشاره کرد. در ادامه به توضیح مختصر درباره این علائم می‌پردازیم.
تولید صدای غیرعادی توسط موتور یکی از مهم‌ترین نشانه‌های شکستن میل‌سوپاپ است. اگر صدایی شبیه به ساییده شدن و یا برخورد چند فلز از موتور و سرسیلندر به گوشتان رسید، احتمالاً بدان معناست که میل‌سوپاپ ماشین شکسته و باید هر چه سریع‌تر تعمیر شود.
از دیگر علائم شکستگی میل بادامک می‌توان به روشن‌نشدن موتور اشاره کرد. وجود هر نوع عیب در موتور می‌تواند باعث روشن‌نشدن ماشین شود. شکستن میل‌سوپاپ نیز در برخی موارد کلاً موتور را از فعالیت بازمی‌دارد.
کاهش قدرت موتور در شرایط مختلف رانندگی می‌تواند نشان از شکست میل‌سوپاپ باشد. با شکستن میل‌سوپاپ از وسط، نیمی از آن از مدار خارج شده و سوپاپ سیلندرهای مرتبط را باز و بسته نمی‌کند. سیلندرهای ازکارافتاده که هوا به‌موقع وارد یا خارج از آن‌ها نمی‌شود، عملاً قدرتی تولید نمی‌کنند و توان موتور به طور قابل‌توجهی پایین می‌آید.
شکست میل‌سوپاپ علاوه بر هزینه تعمیرات، با افزایش مصرف سوخت و اتلاف بنزین عملاً هزینه اضافی را به راننده تحمیل می‌کند. حفظ سرعت خودرو آن‌هم با وجود سیلندرهای ازکارافتاده و افت شدید توان، فشار زیادی روی موتور وارد می‌کند. بدیهی است که در این حالت میزان سوخت مصرفی نیز افزایش می‌یابد.
دلایل اصلی شکست میل‌سوپاپ از وسط کدام‌اند؟
حال که با نشانه‌های شکست میل بادامک آشنا شدید، وقت آن رسیده از دلایل شکست این قطعه مهم نیز مطلع شوید.
– خستگی میل‌سوپاپ
نخستین دلیل شکست میل‌سوپاپ، خستگی و فرسودگی آن است. میل‌سوپاپ از جنس فولاد آلیاژی ساخته شده و تحمل‌پذیری بالایی دارد. بااین‌وجود، ساختار مولکولی فولاد دارای شیارها و ترک‌های بسیار ریز در حد میکرون است که باگذشت زمان و به دلیل تحمل تنش و بارهای سنگین، به‌تدریج بزرگ و بزرگ‌تر می‌شود. افزایش اندازه این شیارها، موجب کاهش استحکام فولاد و شکنندگی آن می‌شود، به‌نحوی‌که ورود فشار در نهایت میل‌سوپاپ را از وسط به دونیمه تبدیل کند. به‌هرحال به رانندگان توصیه می‌شود برای اجتناب از شکست میل‌سوپاپ، از رانندگی پرفشار پرهیز کرده و ماشین را در موقعیت نامساعد قرار ندهند.
– فشارها و تنش‌های اضافی
میل‌سوپاپ همیشه تحت تنش متعادل است. این تنش‌ها باگذشت زمان باعث خستگی میل بادامک و کاهش استحکام و شکنندگی آن می‌شوند. علاوه بر این، دلیل دیگری برای شکست میل بادامک وجود دارد و آن فشارهای نامتعارف ناشی از عواملی همچون تنظیم غلط تایم موتور، کاربرد روغن‌موتور بی‌کیفیت و خرابی بلبرینگ‌ها است. سرویس‌های دوره‌ای می‌تواند این عامل شکست میل‌سوپاپ را به طور قابل‌ملاحظه‌ای کم‌رنگ‌تر کند.
سایر عواملی که باعث شکست میل‌سوپاپ می‌شوند
علاوه بر دو دلیل فوق یعنی خستگی میل‌سوپاپ و اعمال فشارها و تنش‌های اضافی روی این قطعه، عوامل دیگری نیز وجود دارند که باعث شکستن میل‌سوپاپ می‌شوند.
استفاده از روغن‌موتور آلوده و بی‌کیفیت، یکی از اصلی‌ترین عوامل کاهش استحکام میل‌سوپاپ است. روغن بی‌کیفیت نمی‌تواند عملیات روانکاری را به نحو احسن انجام دهد. این موضوع باعث خوردگی و سایش میل بادامک شده و ضخامت آن را کاهش می‌دهد. بدین ترتیب، این قطعه زودتر از آنچه انتظار می‌رود، ساختار مؤثر خود را ازدست‌داده و شکننده می‌شود. اعمال فشار در هر لحظه احتمال شکست میل بادامک را به همراه دارد.
ضربات خارجی و ایرادات مکانیکی نیز تأثیر بسیاری در شکستن میل‌سوپاپ دارند. قفل‌شدن سرسیلندر به دلایلی همچون نفوذ پلیسه به محل قرارگرفتن میل‌سوپاپ روی سرسیلندر و همین‌طور آسیب‌های ناشی از تصادف و برخورد جسم سخت، باعث شکستن میل بادامک می‌شوند.
گرم‌شدن بیش از حد موتور نیز عامل مؤثر دیگری در شکست میل‌سوپاپ است. گرما، فولاد میل‌سوپاپ را نرم کرده و خواص مولکولی آن را از بین می‌برد. با کاهش استحکام فولاد، احتمالاً شکستن میل‌سوپاپ افزایش می‌یابد. دلایلی مثل خراب‌شدن فن رادیاتور و داغ‌کردن موتور در صورت مهارنشدن، پیامدهایی مثل شکست میل بادامک را به همراه خواهند داشت.
چگونه می‌توان از شکست میل‌سوپاپ جلوگیری کرد؟
توجه به نشانه‌ها و دلایل شکست میل‌سوپاپ، آگاهی لازم برای پیشگیری از وقوع این اتفاق را فراهم می‌آورد. تنها کافی است در هنگام خرید روغن‌موتور به سراغ برندهای معروف و معتبر بروید، رانندگی پرفشار در مسیرهای نامساعد را کنار بگذارید، آداب رانندگی را رعایت کنید و مهم‌تر از همه، سرویس‌های دوره‌ای خودرو را به طور منظم انجام دهید تا از صحت عملکرد و سلامت موتور و قطعات مختلف آن مثل میل‌سوپاپ و به‌طورکلی خودرو مطمئن شده و از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کنید.
جمع‌بندی
میل‌سوپاپ یکی از مهم‌ترین بخش‌های موتور است که وظیفه باز و بسته کردن سوپاپ‌ها را بر عهده دارد. این قطعه از جنس آلیاژ فولادی بوده و بسیار محکم است. بااین‌حال، حتی در صورت نگهداری مناسب و رعایت آداب رانندگی، گذشت زمان باعث فرسودگی و کاهش عمر قطعات خودرو می‌شود. میل بادامک نیز باگذشت زمان استحکام خود را ازدست‌داده و در زیر فشارهای متوالی، ناگهان می‌شکند. شکست میل بادامک مشکلی بسیار جدی است که باعث خرابی موتور و به‌خطرافتادن ایمنی ماشین می‌شود. برای اجتناب از شکست میل‌سوپاپ بهتر است سرویس‌های دوره‌ای را جدی گرفته و از رانندگی پرفشار اجتناب کنید.
دیدگاهتان را بنویسید