27خودروهای امروزی را می‌توان لپ‌تاپ‌های موتوردار نامید، چرا که این خودروها به انبوهی از سنسورها، رله‌ها، سوئیچ‌ها و مدارهای الکترونیکی مجهز هستند و بدون نصب آن‌ها امکان فعالیت صحیح اتومبیل‌ها میسر نیست. یکی از این قطعات مهم استپر موتور است، قطعه‌ای الکترونیکی و تا حدودی ساده که وظایف مهمی را در پیشرانه‌های درون‌سوز برعهده دارد.
شناسایی و کشف ایرادات استپر موتور، یکی از توانایی‌های موردنیاز برای هر راننده است. مشکلات و ایرادات استپر موتور چندان متنوع نیستند و به دلایل مشخصی رخ می‌دهند، ازاین‌رو با شناسایی آن‌ها می‌توانید به‌راحتی از شر مشکلات خلاص شوید. بااین‌حال اکثر رانندگان امروزی درک صحیحی از نحوه فعالیت استپر موتور و وظایف آن ندارند. با ما در ادامه مطلب همراه باشید تا به استپر موتور، وظایف آن و مشکلات شایع این قطعه بپردازیم.
استپر موتور چیست؟
موتورهای درون‌سوز برای فعالیت صحیح، به اشتعال مخلوطی از هوا و سوخت نیاز دارند. نسبت ترکیب هوا و سوخت در حالات مختلف فعالیت خودرو متفاوت است. هنگامی که شما به‌عنوان راننده پدال گاز را فشار می‌دهید، تقاضا دارید تا دریچه گاز بیشتر باز شود و میزان بیشتری از مخلوط هوا و سوخت به درون پیشرانه تزریق شود. این میزان هوا و سوخت توسط انژکتور تعیین می‌شود.
بااین‌حال در زمانی که پای راننده پدال گاز را فشار نمی‌دهد، موتور همچنان بایستی به فعالیت خود با دور موتور اندکی ادامه دهد. استپر موتور قطعه‌ای است که این کار را برعهده دارد. استپر موتور یک قطعه الکترومکانیکی است که به طور هم‌زمان همانند سنسور گاز و دریچه گاز عمل می‌کند. در واقع اگر استپر را از یک موتور درون‌سوز حذف کنیم، برای فعال نگه‌داشتن موتور نیاز است تا دائماً راننده پدال گاز را فشار دهد. استپر موتور با تنظیم میزان دقیق سوخت و هوای ورودی به موتور در زمان فعالیت ایستا، مانع از خاموش‌شدن پیشرانه می‌شود.
اگر با خودروهای قدیمی همچون پژو 405 با موتور 2000 سی‌سی آشنا باشید، حتماً قطعه‌ای به نام ساسات را می‌شناسید. وظیفه ساسات این است که در روزهای سرد بنزین بیشتری را به درون پیشرانه تزریق کند تا موتور زودتر گرم شود. در موتورهای انژکتوری این قطعه حذف شده است و استپر وظیفه تنظیم دما را هنگام استارت سرد برعهده دارد. همچنین در زمان تعویض دنده، موتور در وضعیت خلاص قرار می‌گیرد و سپس به دنده بعدی منتقل می‌شود؛ بنابراین هنگامی که شما پای خود را از روی پدال گاز یا ترمز بردارید تا دنده را عوض کنید، استپر موتور مانع خاموش‌شدن پیشرانه می‌شود.
شایع‌ترین ایرادات استپر موتور
استپر موتور همانند هزاران قطعه دیگر خودرو، ممکن است با مشکل یا خرابی مواجه شود. نخستین ایراد شایع استپر موتور، بالارفتن بیش از حد دور موتور در حالت ایستا است. اگر استپر موتور خراب شده باشد، در حالت ایستا خودرو به‌صورت نوسانی گاز می‌خورد و دور موتور بدون نظم خاصی بالا و پایین می‌رود.
دور موتور اکثر خودروهای داخلی که به پیشرانه‌های تنفس طبیعی چهارسیلندر مجهز هستند، بایستی کمتر از 1000 دور بر دقیقه باشد. بااین‌حال اگر استپر موتور دچار مشکل شده باشد، دور موتور خودرو فراتر از 2000 دور بر دقیقه خواهد رفت و به طور دائم در نوسان خواهد بود. این رخداد ممکن است با روشن‌شدن چراغ چک به اطلاع شما برسد.
یکی دیگر از ایرادات شایع استپر موتور، خاموش‌شدن خودرو در حالت ایستا است؛ بنابراین اگر وقتی پدال گاز را رها می‌کنید خودرو خاموش می‌شود، با ایرادی در استپر موتور مواجه شده‌اید. افزایش لرزش و صدای موتور به شکلی عجیب نیز از دیگر مشکلات احتمالی استپر موتور به‌حساب می‌آید.
در نهایت به سومین ایراد شایع در استپر موتور می‌رسیم. ممکن است هنگامی که کولر یا بخاری اتومبیل خود را روشن کرده‌اید، با افزایش غیرعادی دور موتور مواجه شوید. در این حالت نیز استپر موتور دچار مشکل شده است و نیاز به رسیدگی فوری راننده دارد.
علل وقوع ایرادات استپر موتور
در قسمت قبل به ایرادات استپر موتور پرداختیم؛ اما چرا این ایرادات به وجود می‌آیند؟ همانند بسیاری از قطعات مکانیکی، فرسودگی مهم‌ترین دلیل به‌وجودآمدن ایراد در استپر موتور است. این قطعه بسیار کوچک است و در طول استفاده خودرو هزاران بار باز و بسته می‌شود، بنابراین وجود استهلاک در آن طبیعی است.
یکی دیگر از دلایل بروز مشکل در استپر خودرو که چندان موردتوجه رانندگان نیست، نوسانات برق است. باتری خودرو به‌مرورزمان توان خود برای نگهداری شارژ را از دست می‌دهد و ضعیف می‌شود. ارسال جریان برق ضعیف به استپر موتور باعث خرابی آن می‌شود؛ بنابراین اگر با تعویض استپر همچنان احساس می‌کنید که خودرو شما آرام نگرفته است، بایستی باتری را نیز مورد بررسی قرار دهید.
جنس بدنه استپر از پلاستیک است و به همین دلیل ضرباتی با شدت متوسط موجب شکستن آن می‌شوند؛ بنابراین اگر یک تصادف کوچک را تجربه کرده‌اید، کاپوت را بالا بزنید و تمامی قسمت‌ها از جمله استپر را چک کنید.
استپر آسیب‌دیده را تعویض کنیم یا تعمیر؟
برخی از مکانیک‌ها توصیه می‌کنند که برای صرفه‌جویی در هزینه، استپر را مورد شستشو قرار دهید و سپس آن را سر جایش ببندید. این کار هنگامی که استپر سالم است و آلودگی‌ها روی آن رسوب کرده‌اند، قابل‌انجام است. بااین‌حال استپر قابلیت تعمیر ندارد و بهتر است تا در صورت وجود ایراد جدی، آن را تعویض کنید.
توجه به این نکته ضروری است که هزینه خرید و تعویض یک استپر چندان گزاف نیست؛ اما همین هزینه کوچک می‌تواند از خسارات بزرگ‌تر و جدی‌تر جلوگیری به عمل آورد؛ بنابراین اگر یکی از ایرادات استپر موتور را مشاهده کردید، از یک مکانیک خبره کمک بخواهید و در صورت تشخیص قطعی مشکل استپر موتور را تعویض کنید.
دیدگاهتان را بنویسید