حفظ سطح و فشار روغن، جزو مهم‌ترین نکات نگهداری از خودرو به حساب می‌آید. قطعه کوچک ولی حیاتی در این فرایند ایفای نقش می‌کند که فشنگی روغن یا سنسور فشار روغن نامیده می‌شود. این قطعه سطح و فشار روغن را به طور دائم سنجیده و در صورت تشخیص مشکل، هشدار می‌دهد. عملکرد صحیح فشنگی روغن تأثیر مستقیم روی فعالیت موتور دارد و به همین خاطر به عنوان راننده بد نیست با نحوه کارکرد، دلایل خرابی فشنگی روغن و همین‌طور نشانه‌های آن آشنا شوید.
فشنگی روغن چیست و چگونه کار می‌کند؟
پیش از بررسی دلایل خرابی فشنگی روغن و نشانه‌های آن، بد نیست ماهیت و عملکرد این قطعه کوچک ولی را درک کنید. حسگر فشار روغن که با نام «واحد ارسال فشار روغن» نیز شناخته می‌شود، سطح روغن در موتور را دائما کنترل کرده و داده‌های خود را به سمت واحد کنترل موتور ارسال می‌کند. ایسیو با استفاده از این داده‌ها، نسبت سوخت به هوا و زمان جرقه‌زنی را تنظیم کرده و در نتیجه، عملکرد موتور بهبود می‌یابد. این موضوع به نوبه خوب باعث کاهش مصرف سوخت و آلایندگی می‌شود.
از طرف دیگر، موتور بدون مقدار کافی روغن قادر به اجرای بهینه و روان نیست. در صورت پایین بودن سطح روغن یا کاهش کیفیت آن، رانندگی با خودرو باعث سایش و دفرمگی قطعات موتور شده و سوخت بیشتری مصرف می‌شود. تشخیص کاهش سطح روغن موتور بر عهده فشنگی روغن است. این حسگر با فعال کردن چراغ هشدار در داشبورد، راننده را از وجود مشکل در روغن موتور آگاه می‌سازد تا اقدامات لازم را انجام دهد.
با توجه به نقش حیاتی حسگر فشار روغن در عملکرد خودرو، اطمینان از سلامت آن از اهمیت بالایی برخوردار است. ولی این قطعه نیز همانند سایز قطعات مصرفی ماشین در معرض فرسودگی و خرابی قرار می‌گیرد. خرابی فشنگی روغن با علائم و نشانه‌های متعددی همراه است که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم.
نشانه‌های خرابی فشنگی روغن
خرابی فشنگی روغن باعث اختلال در عملکرد بهینه موتور شده و راندمان آن را کاهش می‌دهد. در ادامه برخی از علائم رایج خراب شدن سنسور فشار روغن آورده شده است که به شما در تشخیص زمان مناسب برای تعمیر یا تعویض این قطعه کمک می‌کند.
چشمک زدن پیوسته چراغ فشار روغن در داشبورد
اکثر خودروهای مدرن و امروزی دارای چراغ هشدار فشار روغن هستند. روشن بودن این چراغ نشان‌دهنده کمبود روغن در موتور است. اگر حین رانندگی متوجه چشمک زدن این چراغ شدید، فورا در محلی امن پارک کرده و سپس سطح روغن را به صورت دستی بررسی کنید. اگر با وجود مناسب بودن سطح روغن، چراغ همچنان چشمک میزند، یعنی فشنگی روغن خراب شده است.
اشتباه در نمایش میزان فشار روغن
یکی دیگر از نشانه‌های خرابی فشنگی روغن نمایش اطلاعات اشتباه است. در خودروهای قدیمی‌تر سنجش فشار روغن با استفاده از یک گیج مکانیکی انجام می‌شود. اگر میزان روغن کافی باشد، اما گیج فشار صفر را نشان دهد، آنگاه دو احتمال وجود دارد؛ یا مشکلی برای سیم‌کشی و اتصالات سنسور فشار روغن به وجود آمده، یا این قطعه خراب شده و نیاز به تعویض دارد.
ولی در خودروهای جدیدتر، سنسور فشار روغن با ارسال سیگنال الکترونیکی، سطح ناکافی روغن را هشدار می‌دهد. اگر سنسور فشار روغن به درستی کار نکند، دستگاه اندازه‌گیری فشار عدد صفر، ماکزیمم یا مقادیری غیرعادی را نشان می‌دهد. این مشکل می‌تواند ناشی از ایراد در سیم‌کشی یا خرابی سنسور فشار روغن باشد. در صورت معیوب بودن سنسور، باید آن را تعویض کنید.
ایجاد سروصدای زیاد
در خودروهای مجهز به زنجیر تایمینگ روغنی، فشار روغن اهمیت بیشتری پیدا می‌کند، چون این زنجیر برای عملکرد روان و نرم، به روغن پمپ‌شده توسط پمپ روغن وابسته است. کاهش فشار روغن باعث شل شدن زنجیره تایمینگ، و در نهایت پرش آن در داخل محفظه موتور و برخورد با قطعات مجاور می‌شود. این مشکل معمولا در حالت کارکرد آرام موتور با صدایی شبیه به جیرجیر یا تقه‌های فلزی از بلوک سیلندر همراه است.
اگر چنین صدایی از موتور به گوش می‌رسد، اما چراغ هشدار فشار روغن فعال نشده، احتمال خرابی فشنگی روغن وجود دارد. در صورت پرش زنجیره به دلیل کمبود روغن و عدم روشن شدن چراغ هشدار، می‌بایست پس از تعمیر موتور اقدام به تعویض سنسور فشار روغن کرد. فشار ناکافی روغن همچنین منجر به ایجاد سروصدا از سوی سایر اجزای موتور و آسیب به آن‌ها می‌شود.
کاهش کارایی موتور
کاهش کارایی و اختلال در عملکرد موتور از دیگر نشانه‌های خرابی فشنگی روغن به حساب می‌آید. گاهی اوقات یک سنسور فشار روغن معیوب می‌تواند به طور غیرمستقیم روی عملکرد موتور تأثیر بگذارد. اگر واحد کنترل موتور (ECU) داده‌های نادرست فشار روغن را دریافت کند، ممکن است وارد حالت حفاظتی شده و با محدود کردن عملکرد موتور، از آسیب احتمالی به این قطعه مهم جلوگیری کند.
نشت روغن
فشنگی روغن در خودرو وظیفه دارد سطح و فشار روغن را اندازه‌گیری کرده و داده‌های خود را به سمت واحد کنترل موتور ارسال کند. خرابی فشنگی روغن می‌تواند باعث نشت روغن به بدنه و کانکتور بلوک شده و در نهایت رسیدن روغن به محفظه موتور شود. با بررسی کانکتور بلوک سنسور فشار روغن، نشتی روغن قابل شناسایی است. در این صورت بهتر است فشنگی را عوض کنید. همچنین می‌توانید خودرو را روشن کرده و اجازه دهید به صورت درجا کار کند. پس از کمی انتظار، سنسور روغن را بررسی کرده و به دنبال نشتی بگردید. در صورت تشخیص نشتی اقدام به تعویض سنسور کنید.
دلایل خرابی فشنگی روغن چیست؟
حال که از نشانه‌های خرابی فشنگی روغن مطلع شدید، وقت آگاهی در مورد دلایل بروز این اتفاق است. عوامل متعددی باعث می‌شوند که سنسور فشار روغن موتور عملکرد مؤثر خود را از دست داده و خراب شود.
سایش و فرسودگی
در بهترین حالت ممکن، نخستین دلیل خرابی فشنگی روغن را می‌توان به سایش و فرسودگی این قطعه ربط داد. سنسور فشار روغن به عنوان یک قطعه مکانیکی و الکترونیکی ممکن است پس از مدت‌ها استفاده به دلیل فرسودگی یا ورود آسیب به اجزای داخلی آن به درستی عمل نکند. به عنوان مثال، المان مقاومتی داخل سنسور ممکن است در اثر تماس طولانی‌مدت با روغن دچار خوردگی شده و از کار بیفتد. در این صورت، سنسور قادر به اندازه‌گیری دقیق فشار روغن نخواهد بود.
کثیفی و آلودگی
اگر روغن موتور به موقع تعویض نشود، ممکن است ذرات ریز، رسوبات و لجن در سیستم روغن جمع شوند. این آلودگی‌ها می‌توانند وارد سنسور فشار روغن شده و مسیرهای حساس آن را مسدود کنند. در نتیجه، سنسور قادر نیست تغییرات فشار روغن را به درستی تشخیص دهد و اطلاعات نادرستی به سیستم خودرو ارسال می‌کند که می‌تواند منجر به هشدارهای اشتباه یا حتی آسیب به موتور شود.
نشت روغن
یکی دیگر از دلایل خرابی فشنگی روغن موتور، نشت روغن است. نشتی در سیستم روغن باعث کاهش فشار روغن و عملکرد نامناسب سنسور می‌شود. علاوه بر این، نشت روغن می‌تواند به خود سنسور نیز آسیب وارد کند و باعث خرابی کامل آن شود. این وضعیت نه‌تنها منجر به ارسال داده‌های اشتباه می‌شود، بلکه ممکن است به موتور خودرو نیز آسیب جدی بزند.
مشکلات الکتریکی
مشکلات الکتریکی می‌توانند خرابی فشنگی روغن را به همراه داشته باشند. سنسور فشار روغن از طریق اتصالات الکتریکی با واحد کنترل الکترونیکی خودرو (ECU) ارتباط برقرار می‌کند. در صورت وجود اتصال ضعیف، قطعی سیم‌ها یا مشکلات اتصال، سنسور نمی‌تواند سیگنال‌های دقیق به ECU ارسال کند. در نتیجه این اختلال، ECU نمی‌تواند وضعیت عملکرد موتور را به درستی تشخیص دهد و ممکن است منجر به هشدارهای اشتباه یا تنظیمات نادرست توسط سیستم شود. به همین خاطر بررسی دوره‌ای سیم‌کشی و اتصالات این سنسور اهمیت ویژه‌ای دارد.
مشکلات مکانیکی
برخی مواقع کاهش فشار روغن به دلیل خرابی سایر اجزای سیستم روغن مانند پمپ روغن اتفاق می‌افتد. این مشکل باعث می‌شود سنسور فشار روغن یا اطلاعات نادرست ارائه دهد و یا به طور کامل از کار بیفتد. در چنین مواردی، حتی اگر سنسور سالم باشد، به دلیل عملکرد نامناسب سیستم روغن، قادر به تشخیص دقیق فشار نخواهد بود. بررسی سلامت پمپ روغن و سایر اجزای مرتبط برای عملکرد صحیح سنسور ضروری است.
نقص تولید
در موارد نادر، ممکن است سنسور به دلیل مشکلات ساخت در کارخانه از ابتدا معیوب باشد. این نقص می‌تواند باعث عملکرد نادرست، ارسال سیگنال‌های اشتباه یا حتی خرابی زودرس سنسور شود. در چنین شرایطی، تعویض سنسور تحت گارانتی تنها راه‌حل ممکن به حساب می‌آید. در صورت نیاز به تعویض فشنگی روغن، حتما به سراغ برندهای معتبر و دارای گارانتی بروید.
به عنوان نکته پایانی باید گفت که تعمیر و نگهداری منظم و تعویض به موقع روغن موتور می‌تواند از بسیاری از این مشکلات از جمله خرابی فشنگی روغن جلوگیری کرده و ماندگاری این قطعه را افزایش دهد. با آگاهی از موارد فوق می‌توانید از عملکرد بهینه سیستم روغن‌رسانی و سلامت موتور خودروی خود اطمینان حاصل کنید.
چه زمان باید فشنگی روغن را عوض کرد؟
به دلایل مختلفی باید تعویض سنسور فشار روغن را در نظر بگیرید. اگر چراغ سنسور فشار روغن روشن شود، اما سطح روغن خودرو در حد مناسب باشد، احتمالا مشکل از سنسور فشار روغن است. همچنین اگر این چراغ در حین رانندگی مدام روشن و خاموش شود، نشانه واضحی از خرابی سنسور به حساب می‌آيد. در چنین شرایطی بهتر است هم‌زمان با بررسی دوره‌ای سطح روغن، سلامت سنسور فشار روغن را نیز بررسی کنید. در صورت تأیید خرابی، تعویض به موقع سنسور می‌تواند از مشکلات جدی‌تر در سیستم روغن‌رسانی موتور جلوگیری کند. یادتان باشد حتی با وجود سطح کافی روغن، عملکرد نادرست این سنسور منجر به هشدارهای اشتباه یا عدم تشخیص افت واقعی فشار روغن خواهد شد.
روشن ماندن چراغ سنسور فشار پس از خاموش کردن موتور معمولا نشان‌دهنده سطح بسیار پایین روغن است. در چنین شرایطی مسلما چراغ این سنسور روشن می‌ماند. اما اگر پس از تأمین روغن کافی و استارت زدن مجدد، چراغ همچنان فعال باشد، احتمالا سنسور فشار روغن دچار مشکل شده و نیاز به تعویض دارد.
توجه داشته باشید که روشن شدن چراغ سنسور فشار روغن همیشه به معنی خرابی این قطعه نیست. اگر هنگام رانندگی صدای تق‌تق شدید از سمت موتور شنیدید و در همان زمان چراغ سنسور فشار روغن هم روشن شد، باید فورا توقف کنید. این وضعیت معمولا بیانگر استفاده از روغن موتور نامناسب یا پایین بودن شدید سطح روغن موتور است. در این شرایط ابتدا سطح روغن را بررسی کنید. اگر روغن کافی است اما چراغ هشدار روشن مانده، احتمالا نشتی در سیستم روغن وجود دارد. در این حالت مشکل خرابی فشنگی روغن موتور نیست، بلکه یا روغن نامناسب است یا نشتی دارد.
جمع‌بندی
فشنگی روغن نقش حیاتی در حفظ سلامت موتور خودرو ایفا می‌کند. این قطعه هوشمند به صورت مداوم سطح و فشار روغن را کنترل کرده و در صورت بروز هرگونه مشکل، بلافاصله از طریق چراغ هشدار روی نمایشگر به راننده اطلاع می‌دهد. عملکرد صحیح این سنسور تأثیر مستقیمی بر کارایی و طول عمر موتور دارد، چراکه کاهش فشار یا سطح روغن می‌تواند منجر به آسیب‌های جدی به پیشرانه شود.
خرابی فشنگی روغن معمولا با نشانه‌های متعددی همراه است. عوامل مختلفی از جمله استفاده از روغن موتور بی‌کیفیت و نصب نادرست نیز می‌توانند باعث اختلال در عملکرد این سنسور شوند. به همین دلیل، رانندگان باید به نشانه‌های هشداردهنده توجه کرده و نسبت به تعویض به موقع روغن موتور و بررسی دوره‌ای سلامت این قطعه اقدام کنند تا از هزینه‌های سنگین تعمیرات موتور جلوگیری شود.
دیدگاهتان را بنویسید