مقدمه
افسانه‌ها و شایعات متعددی درباره خودروهای الکتریکی وجود دارد. برخی از این شایعات همچون ماندگاری باتری در هنگام گرفتار شدن در طوفان تا حدودی روشن و شرح داده شده‌اند، ولی برخی دیگر هنوز به قوت خود باقی‌مانده‌اند و اکثر آنها به عملکرد و شارژ باتری مربوط می‌شود. زمان طولانی از معرفی نخستین خودروی الکتریکی می‌گذرد و فناوری باتری تاکنون به طور قابل‌ملاحظه‌ای پیشرفت یافته است. باتوجه‌به اینکه طول عمر و محدوده پیمایشی باتری جنبه‌های مهم و حیاتی از مالکیت خودروی برقی به‌حساب می‌آیند، بدیهی است که به دنبال راهکاری برای بهبود این دو مشخصه باشید. سلامت باتری در وهله اول نیازمند نگهداری مناسب و نحوه صحیح شارژ است و ماندگاری آن با رعایت چند نکته افزایش پیدا می‌کند. در این مقاله با بررسی روش‌های افزایش طول عمر باتری خودروی الکتریکی همراه ما باشید.
اجتناب از دمای بیش از حد بالا یا پایین
باتری‌ها متکی بر پیوندها و واکنش‌های شیمیایی بین عناصر درون خود هستند. باتری‌های لیتیوم یونی مدرن و پیشرفته در بازه دمایی گسترده‌ای می‌توانند کار کنند، بااین‌وجود بهتر است در معرض دمای بسیار پایین یا بالا قرار نگیرند، چراکه گرما و سرمای شدید در درازمدت باعث کاهش طول عمر باتری می‌شود. در روزهای گرم تابستانی ماشین خود را از مواجهه مستقیم با نور آفتاب دور کرده و در سایه یا محیط مسقف پارک کنید.
به طور مشابه، در روزهای سرد زمستانی به‌هیچ‌وجه وسیله نقلیه خود را خارج از یک محیط سرپوشیده پارک نکنید. پارکینگ منازل و ساختمان‌ها بهترین محل برای توقف طولانی‌مدت هستند. در روزهای بارانی و برفی، حتی آلاچیق‌ها نیز گزینه مناسبی برای پارک خودرو در نظر گرفته می‌شوند.
اجتناب از کاربرد مکرر لانچ کنترل
یکی از جنبه‌های مهم در سنجش توانایی خودروهای برقی، شتاب‌گیری است. باتوجه‌به قابلیت ایجاد گشتاور لحظه‌ای در سرعت‌های مختلف، حتی ماشین‌های الکتریکی معمولی و روزمره نیز می‌توانند همچون خودروهای اسپرت ۸ سیلندر، به‌شتاب صفر تا صد فوق‌العاده‌ای دست پیدا کنند. اما استخراج سریع انرژی آن هم به شیوه مکرر به باتری آسیب می‌رساند. سیستم‌های مدیریت پیشرفته تا حد بسیاری می‌توانند چنین آسیبی را کاهش دهند. اما اگر بخواهید با هر بار سبزشدن چراغ‌راهنمایی از لانچ کنترل استفاده کنید، شارژ باتری با سرعت بالایی تخلیه می‌شود. این موضوع روی دوام باتری تأثیر گذاشته و محدوده پیمایشی آن را کاهش می‌دهد. بد نیست بدانید لانچ کنترل یک سیستم کمکی در خودروهای خیابانی و مسابقه‌ای است که برای شتاب‌گیری از حالت سکون به کار می‌رود.
ناگفته نماند که شتاب‌گیری از بدو حرکت، یکی از لذت‌های سواری با خودروهای برقی است. هرازگاهی تجربه این لذت آسیب خاصی به باتری وارد نمی‌کند. بااین‌حال بی‌دلیل نیست که حدود ۱۰ دقیقه طول می‌کشد تا سوپر سدان‌های الکتریکی خود را برای انجام آزمون شتاب ۴۰۰ متر آماده کنند. باتری‌ها با این نوع شتاب‌گیری رابطه خوبی ندارند.
استفاده از شارژر معمولی
همان‌طور که باتری خودرو برقی به‌آهستگی دشارژ می‌شود، شارژکردن آن نیز می‌بایست به‌آهستگی صورت گیرد. در حال حاضر، اکثر خودروهای برقی از فناوری شارژ سریع بهره‌مند هستند، ولی پشتیبانی از این فناوری به معنی استفاده مکرر از آن نیست. شاید نوشیدن یک نوشابه انرژی‌زا برای چند ساعت حس و حال خوشایند و پرانرژی را برای شما به وجود آورد، ولی اگر برای یک هفته هر روز سه وعده نوشابه انرژی‌زا مصرف کنید، بدون شک سلامت خود را به خطر خواهید انداخت.
همین قانون در مورد باتری خودرو الکتریکی نیز صدق می‌کند. در حالت عادی بهترین روش برای شارژ باتری، استفاده از کابل معمولی و برق خانگی است، چون فشار کمتری به سلول‌های باتری وارد می‌کند و مانع سوختن زودهنگام آنها می‌شود. در اصل نیز فناوری شارژ سریع برای موقعیت‌های اضطراری برای باتری خودرو تعریف شده است؛ مثل زمانی که راهی یک سفر طولانی شده و فاصله بسیاری تا مقصد دارید. شارژ سریع نباید به یک عادت تبدیل شود.
اجتناب از شارژ ۱۰۰ درصد
بسیاری افراد اجازه می‌دهند باتری خودرو الکتریکی تا ۱۰۰ درصد شارژ شود. شارژ فول به نظر گزینه امنی به‌حساب می‌آید، به‌ویژه اگر بخواهید راهی یک سفر طولانی شوید، چون محدوده پیمایشی را تا ۲۰ درصد افزایش می‌دهد. بااین‌وجود بهتر است از تکرار شارژ صددرصد باتری اجتناب کنید، چون فشار زیادی به پیوندهای شیمیایی وارد شده و به‌تدریج ضعیف می‌شوند.
با اینکه شارژ ۱۰۰ درصد برای باتری خودروی الکتریکی ضرر دارد، اما فاجعه اصلی زمانی رخ می‌دهد که یک باتری کاملاً تخلیه شده را به شارژر وصل کنید. این کار به‌شدت به سلول‌های باتری آسیب می‌زند. شاید اجازه‌دادن به باتری برای رسیدن به شارژ ۱۰۰ درصد باگذشت زمان موجب خرابی آن شود، ولی رساندن شارژ باتری به صفر خیلی سریع‌تر از حد انتظار، این قطعه مهم را از کار می‌اندازد. محدوده ایده‌آل برای حفظ شارژ باتری بین ۲۰ الی ۸۰ درصد است. توصیه می‌شود شارژ باتری را در حد ۶۰ درصد نگه دارید تا مدت‌زمان بیشتری به خودروی برقی شما خدمت کند.
توجه به سطح شارژ در صورت پارک طولانی‌مدت خودرو
اگر نمی‌خواهید برای مدت طولانی از خودرو الکتریکی استفاده کنید، سطح شارژ آن را در حد متوسط نگه دارید. باتری‌های لیتیوم یونی نسبت به میزان شارژ حساس هستند. شارژ بسیار بالا (نزدیک به ۱۰۰ درصد) یا بسیار پایین (کمتر از ۲۰ درصد) به آنها آسیب وارد کرده و موجب خرابی زودهنگام سلول‌های می‌شود. اگر قرار است برای چند هفته یا چند ماه به سراغ ماشین الکتریکی خود نروید، شارژ باتری را در حد ۵۰ الی ۶۰ درصد نگه دارید.
در بسیاری از خودروهای برقی، حالتی به نام Storage Mode وجود دارد که با مدیریت دما و شارژ باتری، شرایط بهینه را حفظ می‌کنند. هرچند باوجود این حالت نیز بهتر است هرازگاهی به ماشین خودسر بزنید و شارژ باتری آن را چک کرده و در صورت نیاز، آن را به محدوده امن برسانید. چنین اقدامات ساده‌ای به طور قابل‌توجهی موجب افزایش طول عمر باتری الکتریکی می‌شوند.
زمان‌بندی مناسب شارژ برای کاهش فشار روی باتری
طول عمر باتری یکی از مواردی است که صاحبان خودروی برقی باید توجه ویژه‌ای به آن داشته باشند. رعایت دو نکته زیر می‌تواند عمر باتری و کارایی آن را به حداکثر رسانده و لذت رانندگی را چندبرابر کند.
متأسفانه، برخی رانندگان بر حسب عادت یا برای جلوگیری از توقف ناگهانی خودرو در جاده، مدام باتری را شارژ می‌کنند. اما شارژ مداوم و ۱۰۰ درصدی خودرو، فشار زیادی به باتری وارد کرده و از طول عمر آن می‌کاهد. استفاده از برنامه شارژ داخلی خودرو می‌تواند تا حد زیادی جلوی این امر را بگیرد. در این روش باید باتری را در ساعات کم‌مصرف به سوکت متصل و هنگامی که میزان شارژ به ۸۰ درصد رسید، آن را از جریان برق جدا کرد. این مقدار شارژ برای رفت‌وآمدهای روزمره کافی است و ضمن کمک به‌سلامت باتری، هزینه برق را نیز کاهش می‌دهد.
نکته دیگر که باید به‌خاطر داشته باشید، استفاده از شارژرهای سریع DC است. این شارژرها باعث گرم‌شدن بیش از حد باتری و تسریع فرسودگی سلول‌ها می‌شود؛ بنابراین تنها در صورت لزوم و هنگام سفرهای جاده‌ای طولانی از این مدل شارژر استفاده کنید.
طول عمر باتری خودروهای الکتریکی چقدر است؟
باتری‌های به‌کاررفته در خودروهای الکتریکی بادوام فوق‌العاده بالایی ساخته شده‌اند. بسیاری از تولیدکنندگان باتری، طول عمر مفید ۱۵ الی ۲۰ساله را برای محصولات خود تخمین می‌زنند. به‌عنوان‌مثال، تسلا مدعی است که باتری‌های این شرکت حدود ۸۸ درصد ظرفیت خود را پس از کارکرد ۲۰۰ هزار کیلومتر حفظ می‌کنند.
عمر مفید باتری وابسته به عوامل مختلفی مثل عادات شارژرسانی، شرایط محیطی و الگوی استفاده است. عادت به استفاده از کابل شارژ سریع و دمای بیش از حد بالا یا پایین، موجب کاهش عمر مفید باتری می‌شود. این در حالی است که حفظ سطح شارژ در حد متوسط و اجتناب از کاربرد شارژر سریع، به‌سلامت باتری کمک می‌کند.
طبق مطالعات انجام شده، ظرفیت مفید باتری خودروی برقی با نرخ ۱.۸ درصد در هر سال کاهش می‌یابد؛ بنابراین می‌توان گفت که پس از گذشت ده سال، حدود ۸۰ درصد باتری هنوز قابل‌استفاده است. این مدت‌زمان با طول عمر مفید خودروی الکتریکی برابری می‌کند. اکثر تولیدکنندگان باتری، محصولات خود را با گارانتی حداقل ظرفیت ۷۰ درصد در طول ۸ساله عرضه می‌کنند. این موضوع نشان می‌دهد که با خرید خودروی الکتریکی، نیازی به نگرانی در مورد دوام باتری آن نیست، مگر اینکه از رعایت نکات نگهداری چشم‌پوشی کنید.
دیدگاهتان را بنویسید