مقدمه
سال ۱۹۸۹ بود. در گستره وسیع قلمرو خودرو و در میان موتورهای خروشان و کاپوتهای درخشان، ستارهای فروتن در نمایشگاه خودرو شیکاگو متولد شد؛ مزدا MX-5 Miata. باگذشت بیش از سه دهه، این رودستر باروحیه هنوز هم با میراثی که بسیاری از خودروها قادر به ادعای آن نیستند، قد علم کرده و از جایگاه بالایی نظارهگر رقبای خود است. اما چه چیزی در این مخلوق ژاپنی وجود دارد که جادو از آن تراوش میکند؟ نه اسپرت بودن، بلکه برخورداری از جوهره ناب رانندگی دلیل اصلی جاودانگی این ماشین بهحساب میآید.
بهمحض عرضه در بازار، MX-5 میاتا خارج از قاعده بازی کرد و با نامهای متعدد وارد قارههای مختلف شد. در سرزمین آفتاب تابان، این ماشین با نام «مزدا رودستر» در دسترس مشتریان قرار گرفت و حتی برای مدتی کوتاه، نشان «یونوس رودستر» را بر تن داشت. در سراسر اقیانوس اطلس و در بلوارهای ستارهباران ایالات متحده، این خودرو با نام نمادین و آیکونیک «مزدا میاتا» شناخته میشد.
اما صرفنظر از نشانی و اسمهای مختلف، دستورالعمل میان برای سحرانگیز بودن دستنخورده باقیمانده است. زیبایی در سادگی نهفته است؛ یک ماشین دونفره شیک، با موتور قوی و چابک در زیر کاپوت و سقف بازی که آسمان را برای پیوستن به سفر دعوت میکند. مزدا میاتا تنها سرعت و قدرت نداشت، بلکه هنر رانندگی را تقدیس میکرد.
در دنیایی که غولهای خودروسازی در حال تلاش برای کاهش وزن و ابعاد هستند، میاتا با ۱۱۳۳ کیلوگرم وزن هنوز هم به رقص خود در میدان ادامه میدهد و گواهی بر تعهد مزدا به یک تجربه رانندگی خالصانه و بدون تقلب است. بااینحال در بین دستاوردهای ستودنی مختلف از جمله داشتن لقب «پرفروشترین رودستر جهان»، جذابیت واقعی میاتا را میتوان دستیابی آسان به آن دانست. عاشقان میاتا با صرف هزینه معقولانه میتوانند لذت نشستن پشت فرمان این خودرو و جولان در جاده را تجربه کنند.
عرضه مزدا میاتا: ملودی خاطرات، موتورها و تسلط بر بازار
نخستین نسل میاتا از سال ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۸
مزدا میاتا MX-5 ورود باشکوهی در نمایشگاه بینالمللی خودرو شیکاگو ۱۹۸۹ داشت و باعث شد اسطورههایی مثل آکورا NSX و نیسان 300ZX به چشم نیایند. آنچه بهعنوان یک بحث داخلی در شرکت مزدا در اواخر دهه ۷۰ مابین جذابیت نسخه موتور وسط و کشش طراحی دیفرانسیلجلو آغاز شد، یک پدیده کلاسیک را به وجود آورد؛ یک رودستر دیفرانسیلعقب با نصب موتور در قسمت جلو که از زیباییشناسی خودروهای اسپرت بریتانیایی قدیمی الهام گرفته شده بود.
نخستین مدل میاتا یعنی نسل NA در دهه ۹۰ به عرضه درآمد. این خودرو با الهام از طراحی لوتوس آلن دهه ۶۰ برای سلیقههای مدرن طراحی شده بود. میاتا نهتنها در ظاهر، بلکه در زیر کاپوت نیز حرف بسیاری برای گفتن داشت. در ابتدا یک موتور ۱.۶ لیتری باقدرت ۱۱۶ اسب بخار قلب تپنده میاتا بود، ولی بعدها یک نمونه ۱.۸ لیتری با ۲۴۶ اسب بخار در بطن خودرو به غرش درآمد. میاتا در اولین عرضه با گیربکس ۵سرعته دستی در دسترس مشتریان قرار گرفت، ولی بعدها مزدا گیربکساتوماتیک را روی خودرو نصب کرد.
در کنار این مشخصات، ویژگی دیگری نیز در میاتا MX-5 وجود داشت که مختص به ماشین آیکونیک ژاپنی بود؛ چراغهای پاپآپ عجیبوغریب که ظاهری خندان را برای رودستر به تصویر میکشید. باگذشت سالها، مزدا به عرضه نسخههای محدود موفقیت میاتا را جشن میگرفت. نسخه بریتیش ریسینگ گرین مزدا میاتا با اشاره به میراث جایزه بزرگ بریتانیا (محصول سال ۱۹۹۱) و نسخه سانبرست یلو (محصول سال ۱۹۹۲) جزو نسخههای تیراژ محدودی هستند که به محبوبیت بسیاری نزد کلکسیونرها دارند. نسخههای ویژهای مثل ’93 LE با رنگآمیزی جسورانه کابین (قرمز خونی) و نسخه M نیز ضمن ادغام امکانات مدرن و پیشرفته، به میراث طراحی میاتا ادای احترام میکنند.
طلوع تازه: تکامل MX-5 میاتا
نسل دوم میاتا از سال ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۵
سال ۱۹۹۹ بهعنوان یک بازگشت اساسی در داستان مزدا میاتای دوستداشتنی بهحساب میآید. با انتقال به نسل دوم و دریافت لقب NB، جذابیت این رودستر تا حدودی کاهش پیدا کرد. چراغهای نمادین و عجیبوغریب جلو جای خود را به چراغهای ثابت و پرشور دادند. نسل دوم میاتا بدنه عضلانیتر و منحنیتری داشت و نشانگر بلوغ خودرو این خودرو بود.
مزدا با تمرکز روی پرفورمنس، نسل دوم MX-5 را روانه بازار کرد. در زیر کاپوت این ماشین، نسخه ارتقا یافته موتور ۱.۸ لیتری قرار داشت که ۱۴۰ اسب بخار قدرت تولید میکرد. در سال ۲۰۰۱، موتور قویتر شد و نیروی آن به ۱۵۵ اسب بخار رسید. خریداران میاتا NB میتوانستند از بین گیربکسهای ۴سرعته اتوماتیک، ۵سرعته دستی و ۶سرعته دستی، گزینه محبوب خود را انتخاب کنند و البته که مورد آخری، پرطرفدارترین آپشن بود.
درون کابین میاسا، ترکیبی از نوستالژی و مدرنیته دیده میشد. منحنیها تقویت و لبهها نرمتر شده بودند و حس نشستن در یک خودروی لوکس به سرنشینان القا میشد. غربیلک فرمان میاتا، عنصری متمایز نسبت به سایر خودروها بود. با اینکه اکثر ماشینها از فرمان سهشاخه Nardi استفاده میکردند، رودستر ژاپنی به غربیلک فرمان چهارشاخه مجهز شد.
مزدا MX-5 میاتا NB نیز در نسخههای ویژه و محدود به عرضه درآمد که برجستهترین آنها، نسخه بزرگداشت ۱۰ سالگی است. با لباسی به رنگ آبی یاقوتی، میاتا برتری دهساله خود را جشن گرفت. این نسخه نهتنها از تریم داخلی پرزرقوبرق آبی و مشکی بهرهمند بود، بلکه شامل ویژگیهای ممتازی همچون سیستم صوتی Bose، رینگهای Nardi با طرح دلخواه و رکاب زیر درب از جنس فولاد ضدزنگ میشد.
در سال ۲۰۰۱، نسخه جدیدی از بریتیش ریسینگ گرین نیز در تعداد محدود به بازار عرضه شد که دارای ویژگیهایی همچون رینگهای ۱۶ اینچی صیقلی و براق، تریمهای کرومی و فضای داخلی جذاب و باسلیقه به رنگ برنزی بود. البته مزدا در سال ۲۰۰۳ اوج خلاقیت خود را با معرفی سه نسخه ویژه از میاتا به نمایش گذاشت که هر یک از آنها دارای عناصر زیباییشناسی منحصربهفردی بودند.
میاتا زمانی متحول شد که مزدا برای نخستینبار، موتور القای اجباری را روی آن نصب کرد. نسخه Mazdaspeed که زاییده ذهن واحد پرفورمنس مزدا بود، از موتور مجهز به فناوری توربوشارژ بهره میگرفت که میتوانست حدود ۱۷۸ اسب بخار قدرت تولید کند. شرکت ژاپنی با بهبود سیستم تعلیق و استفاده از رینگهای مسابقهای، شتاب میاتا را به طور قابلتوجهی افزایش داد. این خودرو توانست در عرض ۶.۷ ثانیه از حالت سکون بهسرعت صد کیلومتر بر ساعت دست پیدا کند.
تولد دوباره یک نماد: ادیسه NC MX-5
نسل سوم میاتا از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۵
در سال ۲۰۰۶، مزدا از NC MX-5 رونمایی کرد که تلفیقی از مدرنیته و سنت بود. بر خلاف مدلهای قبلی، نسل سوم MX-5 فاقد نشان «میاتا» بود، هرچند بعدها این نام معروف را پس گرفت. دیانای NC MX-5 بازتابی از افسونگری نسخه اصلی میاتا بود که در ظرایف طراحی همچون برآمدگی وسط کاپوت، چراغهای آشنای جلو و عقب و حاشیه برجسته شیشه جلو مشاهده میشد.
در زیر کاپوت این ماشین، یک موتور ۲ لیتری قرار داشت که قدرت آن به ۱۷۰ اسب بخار میرسید. این قدرت نزدیک به قوای محرکه تولیدشده توسط موتور توربوشارژ در نسخه مزدا اسپید بود. فراتر از زیبایی و قدرت موتور، فضای داخلی NC MX-5 مفهوم لوکس بودن را به طور کامل نمایش میداد. یککابین جادار با تجهیزات لوکس از راننده و سرنشینان استقبال میکرد، بدون اینکه مشخصات جذاب و شیک تبار میاتا به خطر بیفتد.
در سال ۲۰۰۷، شگفتیهای مهندسی در مدل PRHT (Power Retractable Hardtop) به نمایش گذاشته شد، یعنی زمانی که NC با سقف فلزی جمعشدنی برقی به عرضه درآمد. این تحول صرفنظر از افزودن قطعات مکانیکی، تغییری در ابعاد خودرو به وجود نیاورد و تنها وزن آن را حدود ۴۵ کیلوگرم بیشتر از همتایان مجهز به سقف پارچهای (Soft-top) کرد. این خلاقیت خیلی سریع مورد استقبال کاربران قرار گرفت و مدلهای RPHT بر نمودار فروش میاتا مسلط شدند.
در سال ۲۰۱۳ نسخه Club میاتا با مشخصات اسپرت وارد بازار شد. کلاب با مشخصاتی همچون رینگهای ۱۷ اینچی تیره، سقف مشکی تکرنگ و تزیینات داخلی فراوان نظر مشتریان را به خود جلب کرد. این ماشین همچنین به گیربکس ۶سرعته، تعلیق اسپرت، کمکفنرهای Bilstein و دیفرانسیل لغزش – محدود مجهز بود.
مزدا با گرامیداشت ربع قرن میراث میاتا، نسخه ویژه سالگرد ۲۵ سالگی را عرضه کرد. این نسخه با بدنه قرمزرنگ، توجهی دقیقی به جزئیات داشت. کابین خودرو پوشیده از چرمی به رنگ بادام بود و مشخصات فنی به طور دقیق و محتاطانه انتخاب شده بودند.
از شروع فروتنانه تا تبدیلشدن به یک ستاره
نسل چهارم میاتا از سال ۲۰۱۶ تاکنون
در سال ۲۰۱۶، جهان با یک مزدا میاتا MX-5 جسورانه و تهاجمی آشنا شد. نسل ND میاتا تنها یک رودستر دوستداشتنی نبود، بلکه به سبب ارتقای موتور در جاده میغرید و نظر همگان را به خود جلب میکرد. نسل چهارم این خودرو ابتدا با موتور ۲ لیتری ۱۵۵ اسب بخاری روانه بازار شد، ولی بعدها یعنی در سال ۲۰۱۹، نیروی موتور به ۱۸۱ اسب بخار افزایش پیدا کرد و بدین ترتیب MX-5 ND لقب پرسرعتترین مدل میاتا را به خود اختصاص داد.
طراحی داخلی دقیق نسل ND، تعهد مزدا به لذت و کیفیت رانندگی را مورد تأکید قرار میداد تمام پنلها و صفحهها نه برای لوکس بودن، بلکه بهخاطر هدف و ضرورت در کابین جاسازی شده بودند. در سال ۲۰۱۶، مزدا از مدل فستبک با سقف جمعشونده (RF) میاتا رونمایی کرد و بار دیگر خلاقیت و ابتکار خود در طراحی را به رخ همگان کشید. این مدل نه کوپه و نه کانورتیبل، بلکه تلفیق مسحورکنندهای از هر دو بود. تنها با یک لمس، سقف به شیوه زیبایی میرقصید و خودرو را به یک شگفتی در سبک تارگا تبدیل میکرد.
البته تاریخسازی مزدا با رونمایی از مدل RF به پایان نرسید. در جشن بزرگداشت میراث ۳۰ سالگی در سال ۲۰۱۹، نسخه Racing Orange Anniversary در تعداد محدود عرضه شد که جذابیت بیحدوحصر آن قدرت تکلم و تمجید را از بیننده میگرفت.
حال که بیش از یک قرن از فعالیت مزدا میگذرد، زمزمههایی در خصوص عرضه مدل جدید میاتا در آینده نزدیک به گوش میرسد. گفته میشود نسل بعدی میاتا از فناوری هیبریدی بهرهمند خواهد بود. در دنیایی که دائماً تغییر و تکامل پیدا میکند، MX-5 Miata گواهی بر تلاش بیوقفه مزدا برای رسیدن به خلوص رانندگی است.
دیدگاهتان را بنویسید