مقدمه
لانچ کنترل، یک سیستم کمک‌راننده پیشرفته (ADAS) در خودروهای اسپرت و سایر ماشین‌های پرفورمنس است که به شتاب‌گیری سریع خودرو در نقطه آغاز حرکت کمک می‌کند. با اینکه اکثر سیستم‌های شناخته‌شده ADAS مثل سیستم هشدار نقطه کور و دستیار هشدار خروج از خط، موجب بهبود ایمنی خودرو می‌شوند، اما لانچ کنترل به‌منظور تولید بیشترین میزان قدرت و کشش باهدف شروع حرکت ماشین با حداکثر شتاب ممکن طراحی شده است. با اینکه بخش «کنترل» در نام سیستم جنبه ایمنی دارد، اما تکیه اصلی روی کلمه «لانچ» به معنی شروع حرکت است که تأثیر قابل‌ملاحظه‌ای روی شتاب صفر تا صد دارد. ما در این مقاله به بررسی کامل سیستم لانچ کنترل پرداخته و شما را با نحوه عملکرد، مزایا و معایب آن آشنا می‌کنیم.
لانچ کنترل چیست؟
بسیاری از خودروهای سواری، پیکاپ‌ها و شاسی‌بلندهای امروزی دارای حالات رانندگی مختلف جهت انتخاب هستند. علاوه بر وجود حالاتی همچون اکو، کامفورت و اسپرت، موارد دیگری مثل اسمارت، اسپرت پلاس و شخصی نیز در برخی خودروها تعریف شده است. با فشردن یک دکمه، راننده می‌تواند نحوه هندلینگ خودرو را بر اساس شرایط جاده تنظیم کند. فعال‌سازی هر یک از حالات رانندگی با ایجاد تغییر در دنده، پاسخ دریچه گاز، تنظیمات تعلیق، حساسیت فرمان و کنترل کشش همراه است.
برای مثال، حالت اکو با تغییر ضریب دنده و میزان قدرت، مصرف سوخت را بهینه می‌سازد و درعین‌حال، از هیجان سواری می‌کاهد. در عوض حالت اسپرت پاسخ شیر گاز را افزایش داده و تعلیق را سخت‌تر می‌کند. حالت اسپرت تجربه سواری هیجان‌انگیزی را به راننده انتقال می‌دهد و در مقابل، مصرف سوخت را بالاتر می‌برد.
در کنار این حالات رانندگی رایج، چندین حالت خاص نیز وجود دارند که با تمرکز روی افزایش پرفورمنس برای سناریوهای خاص طراحی شده است. این حالات معمولاً با نام‌هایی همچون ریس (Race)، دریفت (Drift) و سایر اسامی الهام گرفته‌شده از پیست‌های مسابقات همچون نوربرگرینگ (Nurburgring) شناخته می‌شوند.
لانچ کنترل (Launch Control) به‌صورت یک افزونه با این حالات رانندگی ترکیب می‌شود. به‌عبارت‌دیگر، لانچ کنترل نه یک حالت رانندگی، بلکه یک سیستم تنظیم‌کننده کالیبره شده است که واکنش و پرفورمنس ماشین را در شرایط رانندگی خاص، تغییر می‌دهد و البته که منظور از شرایط خاص، شروع حرکت خودرو است. لانچ کنترل واکنش و پرفورمنس خودرو را به‌منظور به حداکثر رساندن شتاب در نقطه شروع حرکت، تغییر می‌دهد.
لانچ کنترل چگونه کار می‌کند؟
در یک مسابقه درگ، قدرت موتور به‌اندازه عبور از خط پایان حائز اهمیت است. بکسوات کردن، بدترین اتفاق ممکن در این سناریو در نظر گرفته می‌شود. فرض کنید در شروع مسابقه، ماشین حریف با کمترین بکسوات چرخ به حرکت درآید، درحالی‌که خودروی شما در همان ابتدا دچار چرخش ناخواسته و بیهوده چرخ‌ها شده است. در این حالت، قدرت موتور مهم نیست. در حین اینکه ماشین شما سعی می‌کند به کشش مناسب دست یابد، خودروی حریف نصف راه را پیموده است. در این حالت، سیستم لانچ کنترل به کمک می‌آید.
لانچ کنترل نه‌تنها چرخش و پرش چرخ را به حداقل می‌رساند، بلکه با مدیریت گشتاور، شیر گاز و تنظیمات دنده، از بروز آسیب به ماشین جلوگیری می‌کند. لانچ کنترل همچنین احتمال افزایش بیش از حد دور موتور و دمای گیربکس را کاهش می‌دهد.
نحوه فعال‌سازی لانچ کنترل چگونه است؟
نحوه فعال‌سازی لانچ کنترل در خودروها متفاوت است. در برخی از آن‌ها تنها با یک دکمه، لانچ کنترل شروع به کار می‌کند. ولی در ماشینی مثل ب‌ام‌و M، ابتدا باید موتور گرم شود، سیستم کنترل پایداری دینامیکی غیرفعال شده و گیربکس‌اتوماتیک در حالت ترتیبی و روی دنده اول قرار گیرد. پس از فعال‌سازی مراحل زیر باید طی شوند.
- فشردن ترمز و نگه‌داشتن آن
- فشردن پدال گاز تا آخر و نگه‌داشتن آن
- انتظار برای نمایش پرچم شروع در پنل مقابل راننده
- تنظیم rmp و سرعت اولیه
- رهاکردن ترمز
- درگیرکردن کلاچ و ادامه حرکت
در خودروهای دوج هلکت لانچ کنترل به شیوه بالا انجام می‌شود، با این تفاوت که دستورالعمل‌ها روی پنل اطلاعات به راننده نشان داده می‌شوند. انجام لانچ کنترل در خودروی چلنجر SRT دیمون کمی متفاوت است. این خودرو از ویژگی Transbrake استفاده می‌کند. راننده برای لانچ کنترل می‌بایست از پدال شیفتر کمک بگیرد. در این حالت، ترنس‌بریک شفت خروجی را قفل کرده و ماشین بدون ترمز شروع به حرکت می‌کند.
اهمیت استفاده از لانچ کنترل چیست؟
سیستم لانچ کنترل تنها جنبه خودنمایی ندارد. کاربرد این ویژگی به طور خاص در شرایطی که پرفورمنس حرف اول را می‌زند، با مزایای متعددی همراه است.
– نتایج ثابت در هر زمان
اجرای عملیات متناظر با لانچ کنترل و شروع حرکت با نهایت سرعت بدون اینکه ماشین بکسوات کند، به تمرین فراوان احتیاج دارد. این در حالی است که سیستم لانچ کنترل وظیفه انجام کارهای سخت را بر عهده می‌گیرد و حرکت خودرو را با نهایت قدرت آغاز می‌کند.
– شتاب‌گیری سریع‌تر
با بهینه‌سازی نحوه انتقال قدرت موتور به چرخ‌ها، لانچ کنترل مدت‌زمان رسیدن خودرو به‌سرعت صد کیلومتر بر ساعت (شتاب صفر تا صد) را به حداقل می‌رساند.
– کاهش چرخش در جای چرخ‌ها
چرخش در جای چرخ‌ها یا همان بکسوات کردن، انرژی بسیاری را تلف می‌کند و سرعت خودرو را کاهش می‌دهد. لانچ کنترل با ایجاد بهترین تعادل و توازن ممکن میان قدرت و کشش، این مشکل را از بین می‌برد.
– کاربرد آسان
برای استفاده از لانچ کنترل به مهارت یک راننده حرفه‌ای احتیاج نیست. این سیستم به شیوه‌ای باورنکردنی، فرایند شروع حرکت با نهایت قدرت و سرعت را آسان می‌سازد.
معایب لانچ کنترل چیست؟
سیستم لانچ کنترل مزایای متعددی دارد، بااین‌حال سراسر خوبی و منفعت نیست. مهم‌ترین معایب این ویژگی را در ادامه معرفی می‌کنیم.
– فشار روی خودرو. استفاده مکرر از لانچ کنترل باعث فرسودگی زودهنگام تایرها، تعلیق و مجموعه انتقال قدرت خودرو می‌شود.
– کاربرد انحصاری. از لانچ کنترل نمی‌توان به‌عنوان یک ویژگی روزمره استفاده کرد. این سیستم به طور خاص برای سناریوهای پرفورمنس طراحی شده و کاربردی در مصارف روزانه ندارد.
– یادگیری سیستم. نحوه فعال‌سازی لانچ کنترل برای هر خودرو متفاوت است. در صورت تعویض ماشین، مدتی طول می‌کشد تا راننده به نحوه استفاده از این ویژگی عادت کند.
موارد استفاده از لانچ کنترل چیست؟
لانچ کنترل یک ویژگی دستیار راننده است که در سه سناریوی اصلی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
– پیست مسابقات؛ برای به حداکثر رساندن پرفورمنس ماشین در صورت نیاز
– مسابقات درگ؛ صرفه‌جویی در ثانیه‌ها با یک آغاز انفجارگونه
– سرگرمی؛ تجربه شتاب‌گیری اولیه در محیط امن و رانندگی پرهیجان
در استفاده از لانچ کنترل افراط به خرج ندهید تا ماشین دچار خرابی و استهلاک زودهنگام نشود.
چه ماشین‌هایی دارای سیستم لانچ کنترل هستند؟
لانچ کنترل یک ویژگی انحصاری برای سوپر کارها نیست. ماشین‌های بسیاری وجود دارند که شروع حرکت آن‌ها با لانچ کنترل تقویت می‌شود.
- خودروهای اسپرت؛ مدل‌هایی مثل پورشه ۹۱۱، نیسان GT-R و شورولت کوروت.
- سوپر کارها؛ مدل‌هایی مثل لامبورگینی اوراکان، مک‌لارن 720S و فراری ۴۸۸.
- سدان‌های پرفورمنس؛ مدل‌های لوکسی مثل ب‌ام‌و M3 و آئودی RS6.
جمع‌بندی
سیستم لانچ کنترل با اینکه هیجان سواری را به اوج می‌رساند، ولی بیشتر باهدف بهبود پرفورمنس در سناریوهای خاص طراحی شده است. در خارج از قلمروی موتواسپرت حرفه‌ای، لانچ کنترل کاربرد چندانی ندارد. حتی برخی مسابقات محلی استفاده از این ویژگی را منع می‌کنند. در خیابان‌های شهری نیز دلیلی برای شروع حرکت با نهایت قدرت و سرعت نیست. لانچ کنترل به طور خاص در مسابقات درگ حائز اهمیت است؛ در شرایطی که حتی صدم ثانیه باعث بردوباخت می‌شود. برای سنجش شتاب صفر تا صد خودروهای جدید نیز می‌توان از این فناوری استفاده کرد. برخی رانندگان برای سرگرمی نیز این سیستم را فعال می‌کنند. اما باید توجه داشت که کاربرد مکرر لانچ کنترل باعث خرابی زودهنگام خودرو می‌شود.
دیدگاهتان را بنویسید