مقدمه
برای بسیاری از رانندگان، کروز کنترل به‌عنوان یکی از تجهیزات ضروری حین رانندگی در نظر گرفته می‌شود. کروز کنترل نه‌تنها زحمت درگیری دائم با پدال گاز را از دوش راننده برمی‌دارد، بلکه مصرف سوخت را بهبود می‌بخشد. این سیستم یکی از مطمئن‌ترین تجهیزات الکترونیکی موجود در وسیله نقلیه به‌حساب می‌آید، ولی گاهی اوقات ممکن است دچار خرابی شود. نشانه‌های خرابی کروز کنترل را در ادامه مورد بحث قرار می‌دهیم، اما پیش از هر چیز بد نیست نگاهی به عملکرد این سیستم بیندازیم.
کروز کنترل چیست و چه کاربردی دارد؟
کروز کنترل یک سیستم کاربردی در خودروهای امروزی است که امکان کنترل سرعت در یک وضعیت ثابت را فراهم می‌آورد، بدون اینکه نیازی به فشردن پدال گاز توسط راننده باشد. کروز کنترل ارتباط نزدیکی با سیستم‌های ترمز و کشش دارد، به‌نحوی‌که عملکرد آن‌ها روی فعالیت سیستم تأثیر می‌گذارد. اما کروز کنترل چطور کار می‌کند؟
سیستم کروز کنترل با فشردن یک کلید، فعال می‌شود. این کلید معمولاً روی فرمان خودرو یا روی اهرم کنار فرمان قرار دارد و با On/ Off یا Cruise قابل‌تشخیص است. سیستم‌های کروز کنترل در سرعت بالای ۴۰ یا ۵۰ کیلومتر بر ساعت قابل‌استفاده هستند؛ بنابراین پس از فشردن دکمه کروز کنترل، راننده می‌بایست پای خود را روی پدال گاز بگذارد تا سرعت خودرو بالا برود. به محض رسیدن به سرعت دلخواه برای ادامه مسیر، راننده دکمه Set را فشار می‌دهد و سرعت ثابت برای ماژول کروز کنترل (CCM) تعریف می‌شود. از این پس، ماژول CCM با کنترل دریچه گاز، سرعت خودرو را در مقدار تعریف‌شده نگه می‌دارد. اگر سرعت خودرو به سبب سرازیری یا سربالایی افزایش یا کاهش پیدا کند، ماژول CCM از طریق دستکاری دریچه گاز، سرعت را به عدد ثابتی که راننده تعیین کرده، بازمی‌گرداند.
سرعت کروز کنترل با تعدیل سرعت موتور حفظ می‌شود. راننده با قرار دادن دکمه روی حالت Cancel یا Off می‌تواند سیستم روز کنترل را از کار بیندازد و کنترل سرعت خودرو را در دست گیرد. به علاوه، ترمز گرفتن نیز سیستم کروز کنترل را غیرفعال می‌کند.
ولی برخی اوقات، سیستم کروز کنترل بدون فشردن پدال ترمز یا دکمه آف یا کنسل، از کار می‌افتد و یا بالعکس، بدون فشردن دکمه On شروع به دخالت در میزان سرعت می‌کند. خرابی سیستم کروز کنترل با سه نشانه مهم همراه است و دلایل متعددی دارد که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.
نشانه‌های خرابی کروز کنترل
همان‌طور که گفته شد، کروز کنترل یکی از تجهیزات مطمئن و بادوام در خودرو است، ولی این سیستم مطمئن نیز به دلایل متعدد ممکن است عملکرد صحیح خود را از دست داده و خراب شود. علائم اصلی خرابی سیستم کروز کنترل را می‌توان در سه مورد زیر خلاصه کرد.
– عدم حفظ سرعت ثابت
در هنگام فعال بودن کروز کنترل خودرو می‌بایست با سرعتی که راننده تنظیم کرده، حرکت کند. بنابراین اگر پس از فعال کردن کروز کنترل متوجه تغییر و نوسان در سرعت خودرو شدید، احتمالا سیستم با مشکل مواجه شده است. اما گاهی اوقات، این مشکل با تنظیم مجدد سیستم حل می‌شود. برای این کار، ابتدا کروز کنترل را غیر فعال کنید. سپس سیستم را مجددا روشن، و روی سرعت دلخواه تنظیم کنید. در اکثر مواقع با تنظیم مجدد کروز کنترل، مشکل حل می‌شود. ولی اگر بازهم متوجه کاهش و افزایش در سرعت خودرو شدید، بهتر است از یک تعمیرکار حرفه‌ای برای تعمیر سیستم کروز کنترل کمک بگیرید.
– عدم درگیری سیستم کروز کنترل
اگر کروز کنترل نسبت به روشن یا خاموش کردن واکنش نشان نمی‌دهد، پس وسیله نقلیه شما مشکل دارد. فراموش نکنید که این سیستم تنها برای سرعت‌های بالای ۴۰ (یا ۵۰) کیلومتر بر ساعت طراحی شده است. اگر با سرعت کمتر از ۴۰ یا ۵۰ کیلومتر بر ساعت در حال رانندگی هستید، نباید انتظار داشته باشید کروز کنترل وارد عمل شود. خودروسازان پروسه مشابهی برای فعال‌سازی کروز کنترل دارند، هرچند ممکن است تفاوت‌هایی در آن وجود داشته باشد. پس پیش از استفاده از این سیستم توصیه می‌شود نگاهی به دفترچه راهنما بیندازید.
– اختلال در عملکرد چراغ کروز کنترل در داشبورد
اگر پس از خاموش کردن کروز کنترل، چراغ مربوط به آن روشن باقی ماند، پس مشکلی برای سیستم به وجود آمده است. این مشکل معمولا به یک فیوز خراب یا اختلال ارتباطی در کامپیوتر خودرو مربوط می‌شود. اگر مورد دوم مقصر عملکرد نادرست کروز کنترل باشد، باید سیستم کنترل سرعت را تعویض کنید. به طور مشابه در صورتی که پس از فعال‌سازی کروز کنترل، چراغ مربوطه روشن نشد، احتمالا مشکلی در سوئیچ کروز کنترل یا بخش دیگری از سیستم به وجود آمده است. به هر ترتیب، اگر چراغ کروز کنترل رفتار متناقضی از خود نشان می‌دهد، بهتر است خودرو را به دست یک تعمیرکار ماهر بسپارید.
با مشاهده هر یک از نشانه فوق، یعنی نوسان در سرعت خودرو حین فعال بودن کروز کنترل، عدم درگیری سیستم و رفتار متناقض چراغ مربوطه، بهتر است هر چه سریع‌تر وسیله نقلیه خود را به تعمیرگاه برده و از افراد حرفه‌ای برای تعمیر سیستم کمک بگیرید، به ویژه اگر کروز کنترل جزوی لاینفک از عادت رانندگی شما است.
دلایل متعددی وجود دارد که باعث خرابی سیستم کروز کنترل و بروز سه نشانه فوق می‌شود. در ادامه ده دلیل اصلی برای خرابی کروز کنترل را معرفی می‌کنیم.
دلایل خرابی سیستم کروز کنترل چیست؟
خودرو و قطعات در صورت خرابی و پیش از تبدیل آن به فاجعه، علائمی را به راننده نشان می‌دهند. یک فرد باتجربه نشانه‌ها را می‌شناسند و با وسیله نقلیه خود در تعامل است. پس با مشاهده هر علامت، نسبت به رفع مشکل اقدام می‌کند. حال که با نشانه‌های خرابی کروز کنترل آشنا شدید، بد نیست نگاهی به دلایل آن بیندازید.
– خرابی سوئیچ چراغ ترمز
سیستم‌های کروز کنترل در صورت عدم تشخیص فعال بودن سوئیچ چراغ ترمز، شروع به کار نمی‌کنند. دلیل این است که این سیستم‌ها به محض استفاده از ترمز، غیرفعال می‌شوند. پس اگر سوئیچ چراغ ترمز خراب شود، کروز کنترل نیز نمی‌تواند به درستی عمل کند.
– خرابی سوئیچ کروز کنترل
دلایل متعددی برای خرابی سوئیچ کروز کنترل وجود دارد. در بهترین حالت، این قطعه با گذشت زمان فرسوده شده و عملکرد مؤثر خود را از دست می‌دهد. استفاده مکرر، فشردن بیش از حد و همین‌طور پاشش آب حین تمیز کردن غربیلک فرمان، عوامل دیگری هستند که باعث خرابی سوئیچ کروز کنترل می‌شوند. اگر سوئیچ خراب باشد، ماژول کروز کنترل نمی‌تواند با آن ارتباط برقرار کرده و در نتیجه کل سیستم از کار می‌افتد.
– خرابی چراغ ترمز
بعضی از سیستم‌های کروز کنترل نسبت به شکستگی چراغ ترمز حساس هستند و در صورت تشخیص آن، فعال نمی‌شوند. برخی چراغ‌های ال‌ای‌دی افترمارکت جریان کمتری نسبت به چراغ‌های کارخانه‌ای دارند و همین موضوع باعث می‌شود سیستم در تشخیص سلامت چراغ به اشتباه بیفتد.
– خطای کابل اسپیرال
کابل اسپیرال، مدارهای الکتریکی در ستون فرمان را به المان‌های موجود در غربیلک فرمان، از جمله دکمه فعال‌سازی کروز کنترل متصل می‌کند. اگر کابل اسپیرال دارای مدار باز باشد، آنگاه ممکن است سوئیچ کروز کنترل نتواند با ماژول مربوطه ارتباط برقرار کند.
– بررسی چراغ موتور
مشکلات مربوط به موتور یا گیربکس ممکن است به طور خودکار منجر به غیر فعال شدن کروز کنترل شوند، به ویژه اگر از نوع ETCS باشند که با سیستم کنترل الکترونیکی دریچه گاز در ارتباط هستند.
– فیوزها و رله‌ها
مدار فعال‌ساز کروز کنترل ممکن است با فیوزها و رله‌ها محافظت شود. در صورت بروز نقص و خرابی در هر یک از این رله‌ها و فیوزها، سیستم کروز کنترل از کار می‌افتد.
– نقص در وکیوم
در برخی خودروهای قدیمی، از فعال‌سازهای وکیوم برای مدیریت شیر گاز حین فعال بودن کروز کنترل استفاده می‌شود. هرگونه نقص و نشتی در وکیوم، سیستم کروز کنترل را از فعالیت بازمی‌دارد.
– خرابی سنسور سرعت خودرو
خودروهای امروزی دارای سنسورهای سرعت متعددی هستند. با این وجود اگر ماژول CCM موفق به دریافت سیگنال سنسور سرعت ECM نشود، کروز کنترل کار نمی‌کند.
– خرابی سنسور ABS
در خودروی مجهز به سیستم ترمز ضد قفل، معمولا یک سنسور ABS روی هر چرخ نصب شده است. اگر اختلالی در هر یک از سنسورهای ABS به وجود آید، سیستم کروز کنترل فعال نخواهد شد.
– مشکلات الکتریکی
سیستم‌های کروز کنترل شامل قطعات الکتریکی متعددی می‌شود. هرگونه مشکل در ولتاژ منبع، کانکتورها و کابل‌ها ممکن است باعث غیرفعال شدن سیستم کروز کنترل شود.
جمع‌بندی
همان‌طور که سیستم کروز کنترل موجب تسهیل رانندگی در مسیرهای طولانی می‌شود، خرابی آن می‌تواند خطرناک و مشکل‌آفرین باشد. به عنوان مثال، برخی مواقع امکان خاموش کردن سیستم کروز کنترل خراب وجود ندارد و این مشکل می‌تواند پیامدهای ناگواری به همراه داشته باشد. بنابراین به محض مشاهده هر یک از نشانه‌های خرابی کروز کنترل، بهتر است از کاربرد آن اجتناب کرده و یک تعمیرکار مجرب کمک بگیرید.
دیدگاهتان را بنویسید