مقدمه
ایمنی خودرو در طول حرکت به عوامل متعددی بستگی دارد که مهمترین آنها عملکرد صحیح سیستم ترمز است. ماشین با فشردن پدال گاز توسط راننده شروع به حرکت میکند و با استفاده از پدال ترمز از حرکت میایستد. سیستم ترمز از بخشهای مختلف تشکیل شده که توقف خودرو را امکانپذیر میسازند. یکی از مهمترین اجزای سیستم ترمز، لنت است که باگذشت زمان خاصیت و اثربخشی خود را ازدستداده و تمام میشود. در این صورت میبایست هرچه سریعتر نسبت به تعویض لنتها اقدام کرد، وگرنه عواقب ناخوشایندی در انتظار راننده و سرنشینان خودرو خواهد بود. خوشبختانه تمامشدن لنت با علائمی همراه است که بهراحتی تشخیص داده میشوند. در این مقاله شما را با نشانههای تمامشدن لنت ترمز آشنا میکنیم، ولی پیش از هر چیز بد نیست نگاهی به ماهیت این قطعه ضروری بیندازید.
لنت ترمز چیست و چهکار میکند؟
لنت بخشی از سیستم ترمز است که از طریق برخورد و ایجاد اصطکاک با دیسک یا کاسه چرخ، سرعت دوران چرخها را کاهش داده و حرکت آنها را متوقف میکند. با توقف حرکت چرخها، ماشین نیز متوقف میشود. درگذشته برای تولید لنتها از یک ماده خطرناک به نام آزبست استفاده میشد. ولی حالا لنتها از نوع فلزی، نیمه فلزی، سرامیکی و یا ارگانیک هستند و هر یک مزایا و معایب خود را دارند. رایجترین نوع لنت، سرامیکی است که از سرامیک و الیاف مصنوعی ساخته شده و بهعنوان بهترین لنت ترمز در نظر گرفته میشود. این نوع لنت عملکرد بیسروصدا، دوام بالا و سازگاری خوبی با محیطزیست دارد.
لنت یکی از پرکاربردترین اجزای خودرو بهحساب میآید که روی هر چهارچرخ خودرو نصب شده و طول عمر مفید آنها به عوامل متعددی مثل نوع خودرو، شیوه رانندگی و محل رانندگی بستگی دارد. به طور میانگین، لنت خودرو پس از کارکرد ۴۰ هزار کیلومتر بهتدریج رو به فرسودگی رفته و عملکرد صحیح خود را از دست میدهد و زمانی که ۸۰ درصد آن مصرف شد، به تعویض احتیاج پیدا میکند. فرسودگی و تمامشدن لنت خودرو با نشانههایی همراه است که در ادامه به بررسی آنها میپردازیم.
نشانههای تمامشدن لنت چیست؟
وقتی راننده پای خود را روی پدال گاز فشار میدهد، لنت به دیسک چرخ ساییده شده و سرعت آن را کاهش میدهد و بهتدریج حرکت چرخ را متوقف میکند. چنین اصطکاکی باگذشت زمان باعث تمامشدن و خرابی لنت میشود. در صورت تشخیص هر یک از علائم زیر بهتر است خودرو را نزد تعمیرکار ماهر برده و از وی بخواهید لنتها را عوض کند.
شنیدن صدای سوت مانند از سوی لنت
بدون شک تاکنون صدای سوت مانند لنت ماشین را شنیدهاید. این صدا، بدیهیترین نشانه تمامشدن لنت ترمز است. البته اگر کیفیت لنت پایین باشد نیز در هنگام ترمزگیری صدای سوت مانندی از جانب آن به گوش میرسد، هرچند این صدا پس از گذشت زمان از بین میرود. لنتی که در حال تمامشدن است، بهشدت ناهموار میشود. زمانی که گوشته ناهموار لنت با صفحه چرخ اصطکاک پیدا میکند، صدای سوت مانند به وجود میآید. این صدا گاهی بهاندازهای بلند است که حتی در صورت بالابودن شیشهها نیز به گوش سرنشینان خودرو میرسد.
کشیده شدن خودرو به یک سمت حین ترمزگیری
یکی دیگر از نشانههای تمامشدن لنت ترمز، کشیدهشدن خودرو به یک سمت در هنگام ترمزگیری است. معمولاً توصیه میشود هر چهار لنت ماشین، یا دستکم لنتهای جلو یا لنتهای عقب را به طور همزمان تعویض کنید تا باگذشت زمان، سایش در آنها به یک اندازه به وجود آید. اگر در هنگام ترمزگیری متوجه شدید که کنترلی روی حرکت ماشین ندارید، میتوانید به تمامشدن لنت چرخها مشکوک شوید. معمولاً زمانی که لنت چرخی تمام میشود، در هنگام فشردن پدال ترمز خودرو به سمتی میرود که لنت قویتر در حال انجام عملیات است. ناگفته نماند که ساییده شدن لاستیکها به دلایل متعدد از جمله بروز نقص در جلوبندی، نیز میتواند دلیلی برای عدم فرمانپذیری خودرو باشد.
احساس لرزش پدال ترمز
اکثر خودروهای امروزی به سیستم ترمز ضد قفل مجهز هستند و در هنگام ترمزگیری در سرعتهای بالا، راننده لرزش پدال ترمز را زیر پای خود احساس میکند. این موضوع عادی و نرمال است، چون سیستم با اتصال و جداسازی مداوم لنت و صفحه چرخ، از لیزخوردن و قفلشدن چرخها جلوگیری میکند. ولی اگر چرخهای خودروی شما به سیستم ABS مجهز نبود و در هنگام ترمزگیری احساس کردید پدال ترمز میلرزد، بهاحتمال زیاد لنتها خراب شدهاند و در حال آسیب به سطح روتور هستند. آسیب به روتور موجب گرمشدن بیش از حد و دود کردن ترمز میشود که بسیار خطرناک است و به رسیدگی فوری احتیاج دارد.
شنیدن صدای خرخر در لنت ترمز
باگذشت زمان و ساییده شدن گوشته لنت، تکه فلزی موجود در بالای لنت نیز بهتدریج ظاهر میشود. زمانی که این قطعه فلزی با روتور برخورد کند، صدای خرخر مانندی از سمت لنت به گوش خواهد رسید. این صدا در واقع نهیبی است که به موعد تعویض لنت اشاره دارد. اگر نسبت به چنین اخطاری بیاعتنا باشید، تکه فلزی کوچک وارد عمل شده و به روتور آسیب میزند. در این صورت باید هزینه بیشتری صرف تعمیرات کنید.
ناهماهنگی میان فشار وارده بر پدال ترمز و عملکرد ترمز
اگر برای مدت طولانی پشت فرمان خودرو نشسته باشید، میتوانید تناسب میان فشار وارده بر پدال ترمز و عملکرد سیستم ترمز را بهخوبی تشخیص دهد. ازبینرفتن این تناسب، جزو نشانههای تمامشدن لنت ترمز است. زمانی که پای خود را بیش از حد روی پدال ترمز قرار میدهید، ولی خودرو با تأخیر طولانی کند شده و از حرکت میایستد، میتوانید به ساییدگی و تمامشدن لنتها مشکوک شوید. البته اگر سیستم هیدرولیکی ترمز نیز دچار نقص شده باشد، فاصله ترمزگیری افزایش پیدا میکند. این مشکل با نشت روغنترمز همراه است. توجه داشته باشید که حساسیت بیش از حد سیستم ترمز نیز نشانه چندان خوشایندی نیست، چون بهاحتمال نفوذ رطوبت به داخل روغنترمز و همینطور فرسودگی روتور اشاره میکند.
برای افزایش عمر لنت ترمز چه باید کرد؟
با رعایت چند نکته ساده میتوان طول عمر لنت و همینطور عملکرد ترمزگیری را بهبود بخشید. اولین نکته، توجه به کیفیت روغنترمز است. روغنترمز باگذشت زمان بهتدریج کیفیت خود را ازدستداده و به سبب کاهش نقطهجوش، سرعت تبخیر آن افزایش پیدا میکند. کاهش سطح روغنترمز تأثیر مستقیم در عملکرد ترمزگیری داشته و موجب استهلاک زودهنگام لنت ترمز میشود.
نکته دوم برای افزایش عمر لنت، توجه به کلیپرها است. لنت درون کلیپر قرار میگیرد و بخشی از عملکرد صحیح آن به پاکیزگی و سلامت کلیپر بستگی دارد. باگذشت زمان یا عبور از جادههای گلی، بهتدریج لجن و رسوب درون کلیپر به وجود میآید و نیروی پسماند ناشی از تجمع این آلودگی پشت پیستون کلیپر، نتیجهای به جز استهلاک زودهنگام لنت را به همراه نخواهد داشت. در هنگام اجرای سرویس دورهای، پاکیزگی و سلامت کلیپر را نیز مدنظر قرار دهید.
رعایت اصول رانندگی در شرایط مختلف نیز اثر مثبت روی افزایش عمر اجزای مختلف خودرو از جمله لنتها میگذارد. آدابی همچون ترمزگیریهای ناگهانی، رانندگی تهاجمی و ترمزگرفتن در سرعت بالا، فشردن پیدرپی پدالهای گاز و ترمز و استفاده از خودرو بهجای وانت را کنار بگذارید تا لنتها مدتزمان بیشتری عمر کنند.
دیدگاهتان را بنویسید