مقدمه
اسکوترها سبک خاصی از موتورسیکلت‌ها هستند که به دلایل مختلف از جمله ابعاد جمع‌وجور و سواری نرم و راحت، طرف‌داران بسیاری در سال‌های اخیر پیدا کرده‌اند. بااین‌حال اسکوترها همواره در معرض یک چالش متداول به نام پارگی تسمه قرار دارند که نه‌تنها باعث اختلال در عملکرد موتور می‌شود، بلکه ایمنی سرنشین را به خطر می‌اندازد. کیفیت پایین و اندازه نادرست تسمه و همین‌طور اشتباهات رانندگی باعث آسیب به تسمه می‌شوند. ما در این مقاله به بررسی مفصل عوامل دخیل در پارگی تسمه اسکوتر شهری می‌پردازیم، ولی پیش از آن بد نیست مروری بر تسمه و کاربرد آن داشته باشیم.
تسمه چیست و چه کاربردی دارد؟
تسمه، قدرت را از موتور به چرخ‌ها انتقال می‌دهد و مهم‌ترین عضو از مجموعه حرکتی اسکوترها است. این قطعه نقش حیاتی در عملکرد مؤثر و ایمنی خودروی دوچرخ ایفا می‌کند. حرکت روان اسکوتر به عملکرد تسمه موتور بستگی دارد؛ بنابراین کوچک‌ترین نقصی در تسمه باعث اختلال در حرکت اسکوتر می‌شود.
ازآنجاکه تسمه به‌عنوان رابطی میان موتور و چرخ‌ها عمل می‌کند، در معرض عواملی مثل فشار، بار اضافی و دما قرار می‌گیرد. عدم آگاهی نسبت به وضعیت تسمه و عوامل دخیل در خرابی آن، طول عمر مفید این قطعه را کم می‌کند. اگر برای رفت‌وآمدهای خود از موتورسیکلت‌های اسکوتر استفاده می‌کنید، می‌بایست اطلاعات کافی در مورد عمر مفید و نکات نگهداری از تسمه موتور داشته باشید تا بیشترین بهره را از وسیله نقلیه خود ببرید.
عمر مفید تسمه اسکوتر چقدر است؟
تسمه یک قطعه مصرفی به‌حساب می‌آید که حتی در بهترین شرایط نگهداری، باز هم به سبب گذشت زمان فرسوده و پاره می‌شود. این قطعه معمولاً از جنس لاستیک تقویت‌شده یا مواد کامپوزیتی بوده و مقاومت محدودی در برابر حرارت دارد. تسمه‌ها طول عمر محدودی دارند که بسته به نوع، کیفیت ساخت، شیوه رانندگی و محیط، متغیر است. تسمه به طور مستقیم با فشارهای مکانیکی و حرارتی سروکار دارد و هر چه استفاده کاربر از اسکوتر بیشتر باشد، زودتر خراب و پاره می‌شود.
بسیاری از سازندگان تسمه موتور طول عمر مفید محصول خود را اعلام می‌کنند، اما در نهایت تشخیص زمان مناسب برای تعویض تسمه تا حدودی چالش‌برانگیز است. یک تعمیرکار ماهر به‌راحتی می‌تواند موعد مناسب برای تعویض تسمه موتور را تشخیص دهد. اما به‌عنوان یک راننده معمولی می‌توانید باتوجه‌به نشانه‌های مختلف، زمان تعویض تسمه را حدس بزنید. این نشانه‌ها شامل کاهش کارایی موتور، لرزش حین حرکت و شنیدن صدای غیرمعمول می‌شود که به فرسودگی تسمه اشاره می‌کنند. با بررسی منظم و دوره‌ای، می‌توانید از وجود نقص در هر یک از قطعات از جمله تسمه موتور پی برده و با تعمیر یا تعویض آن‌ها در ازای پرداخت هزینه کمتر، از بروز مشکلات بالقوه با تحمیل هزینه سنگین جلوگیری کنید.
عوامل پارگی تسمه اسکوترهای شهری
همان‌طور که گفته شد، حتی در بهترین شرایط نگهداری نیز تسمه باگذشت زمان خراب می‌شود. بااین‌حال عوامل متعددی وجود دارند که پارگی تسمه موتور را سرعت می‌بخشند. مهم‌ترین دلایل خرابی تسمه موتور را در ادامه معرفی می‌کنیم.
گرمای بیش از حد
تسمه قدرت موتور را به چرخ‌ها می‌رساند و در این حین، تحت‌تأثیر گرمای حاصل از فعالیت موتور قرار می‌گیرد. زمانی که اسکوتر را روشن می‌کنید، فعل و انفعالاتی درون موتور انجام می‌شود و حرارت آن را بالا می‌برد. تسمه در برابر این حرارت قرار می‌گیرد. اگر گرمای موتور از حد خاصی بیشتر شود، تسمه نیز داغ و نرم شده و تغییر شکل می‌دهد. این دفرمه شدن در نهایت موجب ترک و پارگی تسمه موتور اسکوتر می‌شود.
فشار مداوم روی موتور و ایراد در سیستم خنک‌کاری، عوامل دخیل در افزایش بیش از حد دما هستند. ناگفته نماند که حرارت بالا علاوه بر تسمه، روی روغن‌موتور و سایر اجزای مکانیکی نیز تأثیر منفی گذاشته و طول عمر آن‌ها را کاهش می‌دهد. هر یک از قطعات مکانیکی در برابر حرارت بالا ممکن است تغییر شکل داده و عملکرد مؤثر خود را از دست بدهند. حرارت همچنین باعث کاهش سطح و کیفیت روغن‌موتور می‌شود. این عوامل به نوبه خود، فشار روی تسمه موتور را افزایش داده و باعث پارگی آن می‌شوند. با بررسی منظم سیستم خنک‌کننده و کیفیت روغن‌موتور، می‌توانید احتمال خرابی تسمه را کاهش دهید.
مسدودشدن فیلتر هوا
همان‌طور که گفته شد، حرارت دشمن درجه یک تسمه موتور است و هر عاملی که باعث فشار روی موتور شود، به طور غیرمستقیم سلامت تسمه موتور را به خطر می‌اندازد. مسدود بودن فیلتر هوا نیز یکی از این عوامل است که در صورت عدم رسیدگی به‌موقع نه‌تنها موتور، بلکه قطعات وابسته از جمله تسمه موتور را خراب می‌کند. موتور برای تولید انرژی به سوخت و هوای خالص و عاری از آلودگی نیاز دارد. فیلتر هوا، آلودگی‌ها را به خود جذب کرده و هوای تصفیه شده و پاک را به موتور می‌رساند؛ بنابراین مسدود بودن فیلتر به معنی کاهش جریان هوا به داخل موتور است. موتور تحت‌فشار قرار گرفته و برای جبران این کمبود، بیشتر کار می‌کند. ماحصل این تلاش اضافی، تولید حرارت بیشتر و انتقال فشار به تسمه موتور خواهد بود.
برای جلوگیری از این مشکل، توصیه می‌شود به طور منظم فیلتر هوا را مورد بررسی قرار داده و از تمیز و سالم‌بودن آن اطمینان حاصل کنید. فیلتر هوا راندمان موتور را در وضعیت بهینه نگه می‌دارد و مانع ورود فشار اضافی به تسمه موتور و سایر اجزای مرتبط با موتور می‌شود.
فشار ناشی از وزن سنگین
هر وسیله نقلیه‌ای از ظرفیت بارگذاری محدودی برخوردار است. اگر وزنی بیش از حد مجاز به‌وسیله نقلیه وارد شود، تک‌تک قطعات آن تحت‌تأثیر قرار گرفته و خراب می‌شوند. این موضوع در مورد اسکوترهای شهری نیز صدق می‌کند. وزن اضافی و بار سنگین دخالت مستقیم در پارگی تسمه اسکوتر دارد. وزن اضافی، تنش در تسمه را افزایش داده و موجب خرابی زودهنگام آن می‌شود.
اسکوترها ابعاد کوچک و جمع و جوری دارند و وزن معینی را تحمل می‌کنند. اعمال وزن بیشتر، عملکرد قطعات مختلف از جمله تسمه موتور را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. ناگفته نماند که ظرفیت بارگذاری اعلام شده توسط سازنده در شرایط ایده‌آل و مسیرهای معمولی است. اگر عادت به رانندگی پرشتاب داشته و یا مسیر حرکت شامل سربالایی یا سرپایینی‌های متعدد می‌شود، می‌بایست علاوه بر وزن وارده به اسکوتر، فشار مازاد روی موتور و تسمه موتور را نیز در نظر بگیرید.
گذشته از سلامت موتور و تسمه، بار اضافی باعث می‌شود راننده کنترل موتورسیکلت را از دست بدهد. این موضوع ایمنی موتورسوار و جاده را به خطر می‌اندازد و ممکن است پیامدهای ناگواری به همراه داشته باشد.
نکات نگهداری تسمه موتور اسکوتر شهری
حال که از عوامل دخیل در پارگی تسمه اسکوترهای شهری مطلع شدید، بد نیست با رعایت نکات نگهداری زیر، به‌سلامت و عملکرد مؤثر تسمه موتور کمک کنید.
بررسی دقیق ظاهر تسمه. به طور دوره‌ای ظاهر تسمه را مورد بررسی قرار داده و به دنبال نشانه‌هایی همچون ترک، سایش، تغییر رنگ و پارگی بگردید. در صورت مشاهده هر یک، فوراً نسبت به تعویض دنده اقدام کنید.
بررسی کشش تسمه. برای بررسی کشش تسمه می‌بایست دست خود را به‌آرامی روی این قطعه کشیده و فشار دهید. تسمه نباید بیش از حد سفت یا نرم باشد.
تمیزکردن تسمه. آلودگی یکی از عوامل تأثیرگذار در کاهش طول عمر قطعات مصرفی است. تجمع روغن، گردوغبار و کثیفی روی قطعه‌ای مثل تسمه موتور، باعث فرسودگی زودهنگام آن می‌شود. برای تمیزکردن تسمه موتور تنها کافی است یک‌پارچه نرم را نمناک کرده و روی تسمه بکشید.
دقت به صدا یا لرزش غیرمعمول. شنیدن صدای سوت یا احساس لرزش از ناحیه تسمه حین رانندگی، زنگ خطری برای راننده به‌حساب می‌آید. این صدا و لرزش می‌تواند به سبب سایش، کشش نامناسب یا خرابی تسمه باشد.
بررسی دندانه‌ها و پولی‌ها از دیگر نکات نگهداری تسمه موتور می‌توان به بررسی دوره پولی‌ها و دنده‌هایی اشاره کرد که تسمه روی آن‌ها حرکت می‌کند. تسمه نمی‌تواند حرکت مؤثری روی دندانه‌ها یا پولی‌های سائیده و خراب داشته باشد.
تعویض به‌موقع. حتی اگر هیچ نشانه‌ای از خرابی در تسمه دیده نشود، بهتر است طبق دستورالعمل شرکت سازنده، نسبت به تعویض تسمه موتور در زمان اعلامی اقدام کنید.
دیدگاهتان را بنویسید