مقدمه
از ABS گرفته تا BLIS، ESC، DOHC، CHMSL و TPMS، دنیای خودرو شامل بازه گستردهای از واژگان و عبارات اختصاری میشود. یکی از این واژگان پرکاربرد، GT است که خودروسازان از حدود صدسال پیش، شروع به درج آن روی محصولات خود کردهاند. احتمالاً تاکنون بارها کلمه GT را بهعنوان یک مدل، تریم یا نوع خاصی از خودروی لوکس شنیدهاید. ما در این مقاله به بررسی معنای GT و نحوه تکامل آن در طول سالها میپردازیم.
کلمه GT به چه معنی است؟
کلمه GT شکل اختصاریافته عبارت ایتالیایی گرن توریزمو (Gran Turismo) است که ترجمه تحتاللفظی آن به مفهوم گردشگری لوکس یا همان گرند تورینگ (Grand Touring) اشاره میکند. خودروهای GT وسایل نقلیهای هستند که تجربه سواری لذتبخش با سرعت بالا در مسافتهای طولانی را برای سرنشینان فراهم میآورند. امروزه این کلمه روی ماشینهای متنوع خودنمایی میکند.
با تمام جزئیاتی که خودروسازان در طول سالها به ماشینهای GT اضافه کردهاند، یک مشخصه همیشه ثابت و قطعی باقیمانده است. جیتی به ماشینی گفته میشود که توازنی عالی میان اسپرت بودن و لوکس بودن برقرار کرده است.
از دهه ۸۰ میلادی، خودروسازان از کلمه دوحرفی GT در نام وسایل نقلیه خود استفاده کردهاند. نشان GT بهاندازهای روی خودروهای متنوع درج شده که معنی اصلی آن تقریباً از بین رفته است. در حقیقت هر خودروساز، تعبیر خاص خود را از GT دارد و این موضوع باعث شده مفهوم اصلی GT به ابهام کشیده شود.
به بیان کلی، خودروهای GT مشخصات ماشینهای اسپرت جادهای (پیستی) و ماشینهای لوکس را ترکیب میکند. علیرغم تعابیر مختلف، خودروسازان مهمترین ویژگی یک خودروی GT را هرگز از یاد نمیبرند. خودروی جیتی همانند یک ماشین اسپرت هندل میشود و بهاندازه یک ماشین لوکس، راحت و مجهز است. در اساس یک خودروی GT باید بتواند با همان سرعتی که از یک سرزمین به سرزمین دیگر میرود، از گردنههای کوهستانی نیز عبور کند.
سطح اسپرت بودن و لوکس بودن ماشینهای GT بهشدت بستگی به تولیدکننده دارد. بسیاری از خودروهای متعلق به برندهای بزرگ همچون فراری، پورشه و استون مارتین میتوانند در گروه ماشینهای GT دستهبندی شوند. کارشناسان حوزه خودرو به این دست ماشینها، گرند تورر (Grand Tourer) میگویند تا آنها را از سوپر کارهای لوکستری که با تمرکز روی جاده طراحی شدهاند، متمایز سازند. برای این برندها، GT میتواند تنها به یک سطح تریم اسپرتتر اشاره داشته باشد.
امروزه اساس خودروهای GT تا حدودی به دلیل پیشرفتهای تکنولوژی مدرن، تغییریافته است. جیتیهای ساختهشده توسط برندهای بزرگ میتوانند درآنواحد با استایل، راحت و دارای پرفورمنس بالا باشند، بدون اینکه یک ویژگی روی دیگری تأثیر بگذارد.
در سالهای اخیر، درج برچسب GT روی خودروها جنبه بازاریابی نیز پیدا کرده است. باوجوداینکه ویژگیهای خودروهای GT میتواند بسیار متغیر باشد، اما اکثر خودروسازان برای نمایش اسپرت بودن، کلمه GT را در توصیف نام و تریم محصولات خود به کار میبرند.
نخستین خودرو GT چه زمان معرفی شد؟
اگر از علاقهمندان حوزه خودرو درباره بهترین ماشین GT سؤال کنید، احتمالاً با نامهای متعددی مواجه خواهید شد. بااینحال هیچیک از این اسامی نمیتوانند جای نخستین GT را بگیرند.
آلفا رومئو در سال ۱۹۳۰، مدل 6C 1750 Gran Tourismo را بهعنوان نخستین خودروی جیتی به بازار معرفی کرد. خودروی 6C 1750 آلفا رومئو با دو موتور متفاوت در دسترس مشتریان قرار گرفت. مدلی که از پیشرانه دارای یک میل بادامک استفاده میکرد، دارای برچسب Turismo بود. مدل دیگر با موتور مجهز به دو میل بادامک، کلمه Sport را به دنبال نام خود به یدک میکشید.
آلفا رومئو 6C به دلیل کشش و کیفیت سواری استثنایی حتی در جادههای ناهموار، مورد تحسین و تشویق کارشناسان حوزه و عموم خریداران قرار داشت. این خودرو در همان سال اول با پیروزی در مسابقات مختلف، وجهه موفق و فراموشنشدنی را از خود به نمایش گذاشت. پس از آلفا رومئو، نخست خودروسازان ایتالیایی مثل فراری و بعد اروپاییها شروع به ساخت خودروهای تورینگ و استفاده از نام GT روی محصولات خود کردند.
در آمریکا، نشان GT نخستینبار در سال ۱۹۶۵ روی بدنه فورد ماستنگ ظاهر شد. این ماشین دارای پیشرانه ۸ سیلندر با پرفورمنس بالا، تعلیق بهبودیافته، رینگهای منحصربهفرد، اگزوز دوگانه و نوارهای جانبی با طراحی متفاوت بود. موفقیت فورد باعث شد سایر خودروسازان به طور افراطی از برچسب GT روی هر وسیله نقلیهای استفاده کنند. حتی پیکاپها نیز در نسخه GT ساخته میشدند! باگذشت زمان، GT در مفاهیم مختلف در سراسر دنیا رواج یافت و مدلهای مختلف آسیایی، اروپایی و آمریکایی با بج GT به عرضه درآمدند.
مشخصات خودروهای GT چیست؟
خودروهای GT امروزی بسیار توانمند و کاربردی هستند. تمام ماشینهای GT در چهار مشخصه زیر با یکدیگر اشتراک دارند.
– طراحی اسپرت و لوکس
گرند توررهای پیشرفته از طراحی هوشمندانه و پیچیدهای برخوردار هستند و بهراحتی در جاده جلبتوجه میکنند. گرند توررها در آئرودینامیکیترین شکل ممکن ساخته میشوند؛ بنابراین معمولاً ارتفاع کمی نسبت به سطح زمین دارند تا ضریب درگ به حداقل برسد. موقعیت نشستن راننده نیز تا جای پایین است تا حداکثر تمرکز را حین سواری به دست آورد.
– کیفیت بالای رانندگی
یک خودروی GT باید تجربه سواری لذتبخش و مفرحی را به سرنشینان منتقل کنند. به همین خاطر، جیتیها هندلینگ عالی و فرمانپذیری دقیق دارند و سیستم انتقال نیروی آنها در شرایط مختلف سریعترین واکنش ممکن را از خود نشان میدهد. از دید بسیاری افراد، بهترین جاده برای گرند توررها نه یک بزرگراه صاف و مستقیم، بلکه یک مسیر منحنی و پرپیچ و هم است. بدین ترتیب راننده میتواند از تمام ویژگیها و مشخصات رانندگی خودرو بهرهمند شود.
– پیشرانه قدرتمند
خودروهای GT امروزی میتوانند صدها و حتی کیلومترها مسافت را بهسرعت طی کنند. آنها همچنین با فشردن تنها یک دکمه، قابلتبدیل به سلاحهای کشنده در پیستهای اتومبیلرانی هستند. جیتیها معمولاً از پیشرانههای ۸ سیلندر و ۱۲ سیلندر استفاده میکنند تا تجربه رانندگی مطلوب و باکیفیت تضمین شود. در کنار قدرت، موتور خودروهای GT باید سواری نرم و بیسروصدایی را ارائه دهند تا راننده با آرامش کامل بتواند در مسیر حرکت کند.
– فضای محدود نشستن
اکثر گرند توررها به شکل کوپههای دونفره ساخته میشوند. راننده و سرنشین دوم با آرامش به صندلیها تکیه داده و از سواری لذت میبرند. برخی مدلها دارای ردیف دوم برای نشستن هستند، هرچند ردیف دوم معمولاً فضای پای محدودی ارائه میدهد. به همین خاطر صندلیهای ردیف دوم بهندرت برای نشستن افراد به کار گرفته میشوند و اغلب جایگاهی برای قراردادن اسباب و وسایل سفر است.
نسخههای مختلف GT
در طول سالها، کلمه اختصاری GT توسط خودروسازان برای اشاره به مدلهای خاص تغییریافته است که معروفترین آنها GTS و GTR هستند. تفاوت این نامها معمولاً در بهبود تجهیزات فنی، امکانات داخلی و جزئیات آئرودینامیکی ماشین خلاصه میشود. رایجترین اسامی نسخههای GT را در ادامه مشاهده میکنید.
- GTS (Gran Turismo Sport). به خودروهای GT اشاره میکند که تمرکز بیشتری روی اسپرت بودن دارند.
- GTR (Gran Turismo Sport). به خودروهای GT اشاره میکند که برای مسابقات طراحی شدهاند.
- GTA (Gran Turismo Alleggerita). نامی که برای خودروهای GT سبکوزن به کار میرود. آلگریتا به معنی سبکوزن است.
- GTD (Gran Turismo Diesel). نامی که برای خودروهای GT دیزلی به کار میرود.
- GTE (Gran Turismo Estate). نامی که برای استیشن واگنهای GT به کار میرود.
- GTI (Gran Turismo Injection). نامی که برای خودروهای GT انژکتوری به کار میرود و ازآنجاکه امروزه تقریباً تمام خودروها انژکتوری هستند، تفاوتی بین GT و GTI وجود ندارد.
- GT-T (Gran Turismo Turbo). نامی که برای خودروهای GT با پیشرانههای توربوشارژ به کار میرود.
مدلهای GT در برندهای مختلف
در حال حاضر، مدلهای GT متنوعی از برندهای مختلف در بازار حضور دارند. این تنوع هم نعمت است و هم نفرین. هر چه تعداد مدلها بیشتر باشد، گزینههای بیشتری برای انتخاب پیش روی مشتری قرار میگیرد. شاید برایتان جالب باشد بدانید که محبوبترین خودروهای GT در سه بازار بزرگ اروپا، آمریکا و آسیا کدام مدلها هستند.
– برندهای آمریکایی
بدون شک فورد ماستنگ GT محبوبترین خودرو جیتی در بازار آمریکا بهحساب میآید. این ماشین بهمحض عرضه در ۱۹۶۵ مورد تحسین و استقبال فراوان قرار گرفت. از دیگر مدلهای GT محبوب میتوان به شورولت کوروت، دوج وایپر و شورولت کامارو اشاره کرد.
– برندهای اروپایی
برندهای اروپایی بهخودیخود از محبوبیت فراوانی برخوردار هستند. بااینوجود مدلهایی مثل بامو M6، آئودی R8، پورشه پانامرا GTS Sport Turismo و فراری روما، طرفداران دوآتیشه دارند.
– برندهای آسیایی
از بین مدلهای مختلف آسیایی نیز میتوان به دو نام معروف و فراموشنشدنی اشاره کرد. نیسان GT-R و میتسوبیشی 3000GT محبوبترین ماشینهای GT از برندهای آسیایی به شمار میآیند.
جمعبندی
کلمه اختصاری GT در صنعت خودرو به معنی ماشینهای گرند تورینگ است. این خودروها ترکیبی از مشخصات لوکس و اسپرت را به نمایش میگذارند و برای سواری در مسافت طولانی با سرعت بالا طراحی شدهاند. علیرغم چند ویژگی مشترک، هر تولیدکننده ممکن است پیکربندی خاص خود را برای خودرو GT در نظر بگیرد. بهعنوانمثال، مدل ۲۰۲۴ فورد ماستنگ جیتی پرمیوم فستبک از پیشرانه ۵ لیتری ۸ سیلندر ۴۸۰ اسب بخاری بهره میگیرد، درحالیکه مدل ۲۰۲۴ مرسدس آامگ جیتی ۵۵ کوپه از موتور ۴ لیتری ۸ سیلندر توربوشارژ ۴۶۹ اسب بخاری استفاده میکند؛ بنابراین اگر مایل به خرید خودرو GT هستید، بهتر است پیش از خرید، نگاهی به مشخصات خودرو بیندازید.
دیدگاهتان را بنویسید