مقدمه
خواه برای بارکشی و خواه برای یدک‌کشی، شما می‌بایست از ظرفیت و توانمندی وسیله نقلیه خودآگاه باشید. اگر فشار وارده بر خودرو بیش از حد توان آن باشد، موتور، گیربکس، تایرها، ترمزها و قطعات دیگر دچار آسیب می‌شوند. فرقی نمی‌کند یک راننده ماهر پیکاپ باشید یا یک راننده معمولی؛ آگاهی‌یافتن درباره ظرفیت بارکشی، ظرفیت یدک‌کشی و محاسبات دیگر به شما کمک می‌کند درعین‌حال که از وسیله نقلیه خود حداکثر بهره را می‌برید، از آن مواظبت کنید.
ظرفیت بارگیری و یدک‌کشی چیست؟
منظور از ظرفیت بارگیری، حداکثر میزان وزنی است که می‌توان با خیال راحت به فضای بار خودرو اضافه کرد. به بیان دقیق‌تر، ظرفیت بارگیری عبارت است از مجموع وزن مسافران، محموله‌ای که در صندوق‌عقب یا در کفی پیکاپ جاسازی شده، و تجهیزاتی که به‌وسیله ماشین جابه‌جا می‌شوند. ظرفیت بارگیری معمولاً به‌وسیله کیلوگرم مورد سنجش قرار می‌گیرد. اگر یک خودرو متحمل وزنی بیش از ظرفیت بارگیری خود شود، هندلینگ و ایمنی آن به خطر می‌افتد. رده‌بندی وزن ناخالص وسیله نقلیه (GVWR) و وزن محموله، عبارت‌های مرتبط با ظرفیت بارگیری خودرو هستند. روش‌های متعددی برای افزایش ظرفیت بارگیری یک خودرو وجود دارد که یکی از آن‌ها، بهبود سیستم تعلیق است. وزن محموله‌ای که روی کفی پیکاپ سوار می‌شود و یا درون صندوق‌عقب جای می‌گیرد، نباید بیشتر از ظرفیت بارگیری خودرو باشد. از وزن سرنشینان نیز نباید غافل شد.
از طرف دیگر، ظرفیت یدک‌کشی به حداکثر وزنی اشاره می‌کند که یک وسیله نقلیه می‌تواند به دنبال خود بکشاند. ظرفیت یدک‌کشی شامل مجموع وزن تریلر و محموله سوار بر آن می‌شود. واحد اندازه‌گیری این معیار نیز کیلوگرم است. بر خلاف ظرفیت بارکشی که به عواملی همچون تعلیق، ترمزها و ساختار ماشین بستگی دارد، ظرفیت یدک‌کشی متکی بر عواملی مثل موتور، گیربکس و سیستم خنک‌سازی است. در هنگام محاسبه ظرفیت یدک‌کشی با عباراتی همچون وزن خالص تریلر (GTW) و وزن دماغه (TW) مواجه می‌شویم. تریلر، کمپر، کاروان و… از جمله سیارهایی هستند که یک خودرو می‌تواند آن‌ها را یدک بکشد. وزن این وسایل به‌علاوه وزن دماغه نباید از ظرفیت یدک‌کشی بیشتر شود. برای بهبود ظرفیت یدک‌کشی وسیله نقلیه نیز می‌توان از پکیج‌های یدک‌کشی کمک گرفت.
در بحث سنجش ظرفیت بارگیری و یدک‌کشی علاوه بر اصطلاحاتی همچون GTW و GVWR، آشنایی با عبارات دیگری مثل وزن خالص (CW)، رده‌بندی وزن ترکیبی ناخالص وسیله نقلیه (GCWR) نیز واجب است. درک این عبارات، مفهوم بارگیری و یدک‌کشی را به شیوه بدون نقصی در ذهن شما حک می‌کند.
منظور از GVWR چیست؟
رده‌بندی وزن ناخالص وسیله نقلیه یا همان GVWR به تمام وزنی اشاره می‌کند که خودرو قادر به حمل آن است. این وزن شامل وزن خود ماشین، سرنشینان و محموله جاسازی شده در صندوق‌عقب یا کفی می‌شود. این وزن توسط شرکت سازنده خودرو تعریف می‌شود. محدوده GVWR برای پیکاپ‌های سبک (Light Duty) بین ۲۷۲۱ تا ۴۵۳۵ کیلوگرم است و برای سواری‌ها بسیار کمتر از این مقدار. اگر از وزن GVWR ماشین خود اطلاع ندارید، می‌توانید به دفترچه راهنما مراجعه کرده و یا با شرکت سازنده تماس گرفته و کسب آگاهی کنید. در برخی پیکاپ‌ها، این عدد روی ستون درب جانب راننده درج شده است.
منظور از CW چیست؟
وزن خالص خودرو، به وزن کامل خودرو بدون حضور سرنشینان یا هر نوع محموله دیگری گفته می‌شود. وزن خالص خودرو با تمام تجهیزات موجود در آن، از جمله انواع سیالات همچون بنزین، روغن‌ترمز و… اندازه‌گیری می‌شود.
منظور از GCWR چیست؟
زمانی که از خودرو برای یدک‌کشی استفاده می‌شود، پای معیاری به نام رده‌بندی وزن ترکیبی ناخالص خودرو (GCVWR یا GCWR) به وسط می‌آید. این معیار نیز به تمام وزنی اشاره می‌کند که خودرو در حضور تریلر و بار سوار بر آن، می‌تواند جابه‌جا کند. این وزن شامل GVWR (مجموع وزن خود ماشین، سرنشینان و محموله جاسازی شده در صندوق‌عقب یا کفی) به‌علاوه وزن دماغه تریلر و محموله سوار بر تریلر می‌شود. معیار GCWR توسط سازنده تعیین شده و به قدرت فریم، تعلیق، محورها، ترمزها و سایز قطعات مربوط به یدک‌کشی وابسته است.
منظور از TW چیست؟
وزن دماغه تریلر یا همان TW به نیروی دانفورس اعمال‌شده در نقطه اتصال خودرو و تریلر در هنگام یدک‌کشی گفته می‌شود. وزن دماغه می‌بایست بین ۱۰ الی ۱۵ درصد وزن کل تریلر باشد. در هنگام یدک‌کشی یک تریلر بارگذاری شده می‌بایست به وزن دماغه دقت کرد، در غیر این صورت هندلینگ و فرمان‌پذیری ماشین با چالش مواجه می‌شود. برای اندازه‌گیری TW می‌توان از وزن‌های خاص استفاده کرد.
چطور ظرفیت بارگیری را محاسبه کنیم؟
برای اندازه‌گیری ظرفیت بارکشی وسیله نقلیه، می‌توان از دو معیار وزن خالص (CW) و GVWR استفاده کرد. وزن خالص را از GVWR کم کنید تا ظرفیت بارکشی خودرو به دست آید.
برای مثال، فرض کنید GVWR یک پیکاپ لایت ۴۰۸۲ کیلوگرم و وزن خالص آن ۲۷۲۱ کیلوگرم باشد. در این صورت، ظرفیت بارگیری این خودرو ۱۳۶۱ کیلوگرم است؛ بنابراین تا ۱۳۶۱ کیلوگرم محموله، اعم از سرنشین یا بار می‌توان به خودرو اضافه کرد.
اگر ماشین فوق به تریلر نیز مجهز باشد، می‌بایست وزن دماغه را از GVWR کم کرد. به‌عنوان‌مثال، فرض کنید تریلری به وزن ۹۰۷ کیلوگرم به خودرو متصل است. در این صورت دماغه می‌بایست حداقل ۹۰ کیلوگرم وزن داشته باشد. ظرفیت کل بارکشی حالا به ۱۲۷۱ کیلوگرم کاهش می‌یابد (۱۳۶۱ منهای ۹۰). بنابراین می‌توان گفت ظرفیت بارکشی یک خودرو در هنگام یدک‌کشی از فرمول زیر پیروی می‌کند.
ظرفیت بارکشی خودرو در هنگام یدک‌کشی = GVWR منهای وزن خالص خودرو منهای وزن دماغه تریلر.
چطور ظرفیت یدک‌کشی را محاسبه کنیم؟
تقریباً مشابه با روش اندازه‌گیری ظرفیت بارکشی، برای سنجش ظرفیت یدک‌کشی نیز می‌توان از دو معیار وزن خالص (CW) و GCWR استفاده کرد. وزن خالص را از GCWR کم کنید تا ظرفیت یدک‌کشی خودرو به دست آید. نتیجه حاصل، حداکثر وزن مجازی است که وسیله نقلیه شما می‌تواند جابه‌جا کند.
توجه داشته باشید که ظرفیت بارکشی نشان می‌دهد که چه مقدار وزنی می‌توانید در وسیله نقلیه خودبارگیری کنید. این معیار بیانگر محدودیت سیستم تعلیق است. ولی در هنگام یدک‌کشی، وزن قابل‌توجهی روی محورهای خودرو اعمال می‌شود. ولی این تریلر است که قابلیت حمل وزن‌های سنگین را فراهم می‌آورد، نه وسیله نقلیه.
اهمیت این اعداد چیست؟
درک و آگاهی داشتن درباره ظرفیت بارکشی و یدک‌کشی وسیله نقلیه، نه‌تنها برای راحتی و بهره‌وری، بلکه برای حفظ ایمنی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. نادیده‌گرفتن ظرفیت‌ها و عبور از آن‌ها موجب مشکلاتی همچون از کنترل خارج‌شدن خودرو، افزایش فاصله ترمز، خرابی قطعات مکانیکی و در بدترین حالت ممکن، بروز تصادف‌های ناگوار می‌شود. با رعایت محدودیت‌ها نه‌تنها از خود و وسیله نقلیه‌تان محافظت خواهید کرد، بلکه ایمنی را با سایر خودروهای حاضر در جاده به اشتراک خواهید گذاشت؛ بنابراین بهتر است پیش از قراردادن اسباب در صندوق‌عقب، باربند و کفی پیکاپ یا اتصال تریلر، نگاهی به ظرفیت‌ها بیندازید و مطمئن شوید که ماشین شما وزن‌های وارده را به‌راحتی تحمل می‌کند. ایمنی خودرو و جاده در گرو اهمیت شما به همین نکات ساده است.
ظرفیت بارگیری مهم‌تر است یا یدک‌کشی؟
ظرفیت بارگیری و ظرفیت یدک‌کشی به یک اندازه مهم هستند. در بیان ساده کلمه، ظرفیت بارگیری به میزان وزن اضافه قابل‌حمل توسط خودرو گفته می‌شود که با کسر وزن خالص از GVWR به دست می‌آید. ظرفیت یدک‌کشی نیز به حداکثر وزن مجاز خودرو و تریلر اشاره می‌کند که با کسر وزن خالص خودرو از GCVWR به دست می‌آید. ظرفیت یدک‌کشی بیشتر از ظرفیت بارکشی است، چون عمده وزن محموله در حال یدک، روی محورهای تریلر، تعلیق و تایرها اعمال می‌شود.
دیدگاهتان را بنویسید