مقدمه
لایف تایم به معنی مادام‌العمر است و زمانی که به‌عنوان صفت برای قطعات خودرو مورداستفاده قرار می‌گیرد، به عمر طولانی آن‌ها اشاره می‌کند. یک خودرو شامل مجموعه‌ای از قطعات مصرفی می‌شود که برخی از آن‌ها در فواصل کم و برخی دیگر در فواصل زیاد نیاز به تعویض دارند. در این میان، قطعات خاصی به‌صورت لایف تایم طراحی می‌شوند، ولی مادام‌العمر بودن این قطعات به معنی داشتن عمر جاودانه نیست. در ادامه به بررسی بیشتر مفهوم لایف تایم و معرفی قطعات لایف تایم می‌پردازیم.
لایف تایم بودن قطعات خودرو یعنی چه؟
خودرو متشکل از قطعات مختلفی می‌شود که در کنار یکدیگر کار می‌کنند. این قطعات با هم در ارتباط و تماس بوده و در بهترین حالت ممکن باگذشت زمان به‌تدریج کارایی خود را ازدست‌داده و خراب می‌شوند. برخی قطعات، سیالات و روغن‌های به‌کاررفته در خودرو طول عمر کوتاهی داشته و زودتر از سایرین خراب می‌شوند. به‌عنوان‌مثال، روغن‌موتور یک قطعه کم‌عمر است که معمولاً پس از پیمودن ۵ الی ۱۰ هزار کیلومتر باید عوض شود. قطعه مهم دیگری مثل لنت ترمز از دوام بالاتری برخوردار بوده و زمان پیشنهادی برای تعویض آن پس از کارکرد ۱۵ الی ۲۰ کیلومتر است.
اما قطعات دیگری در خودرو وجود دارند که به این زودی خراب نمی‌شوند و به دلیل عمر بسیار طولانی، با نام قطعات لایف تایم مورد خطاب قرار می‌گیرند. لایف تایم (Life Time) به معنی مادام‌العمر بودن است. قطعات لایف تایم عمر بسیار طولانی داشته و پس از کارکردهای بسیار بالا، مثلاً پس از پیمایش ۳۰۰ هزار کیلومتر، به تعویض احتیاج پیدا می‌کنند. به بیان بهتر، عمر این قطعات تقریباً با عمر خودرو یکسان است.
کدام قطعات خودرو لایف تایم هستند؟
چند قطعه خاص در ماشین وجود دارند که لایف تایم و مادام‌العمر هستند. یکی از آن‌ها، زنجیر تایم است که از جنس فلز بوده و به سبب مقاومت بالا در برابر دمای هوا، به این زودی خراب نمی‌شود. مگر اینکه در مجاورت قطعه خراب قرار گیرد و یا خودرو تصادف کند. زنجیر تایم یا همان زنجیر زمان‌بندی، برای تنظیم زمان باز و بسته‌شدن سوپاپ‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد و میل‌سوپاپ‌ها را به میل‌لنگ وصل می‌کند. زنجیر تایم یکی از بادوام‌ترین قطعات ماشین است که معمولاً پس از کارکرد ۳۰۰ هزار کیلومتر به تعویض احتیاج پیدا می‌کند. اگر کارکرد استاندارد هر خودرو در سال را حدود ۱۵ یا حداکثر ۲۰ هزار کیلومتر در نظر بگیریم، یعنی زنجیر تایم یک خودرو پس از گذشت ۱۵ سال کارایی خود را ازدست‌داده و خراب می‌شود. خراب‌شدن این قطعه مهم تأثیر مستقیم روی عملکرد موتور گذاشته و می‌بایست هر چه سریع‌تر مورد رسیدگی قرار گیرد.
یکی دیگر از قطعات لایف تایم در خودرو، روغن گیربکس است که تا مدت طولانی به تعویض احتیاج ندارد. به طور خاص در خودروهای متعلق به برندهای مطرح آلمانی مثل ب‌ام‌و و مرسدس‌بنز، روغن گیربکس طول عمری شبیه به زنجیر تایم داشته و حداقل ۱۵ سال می‌تواند بدون مشکل به عملیات روانکاری ادامه دهد. طبق تحقیقات انجام‌شده، روغن گیربکس در محصولات باکیفیت فرانسوی مثل خودروهای پژو نیز به‌عنوان یک قطعه لایم تایم عمل کرده و پس از کارکرد ۱۵۰ هزار کیلومتر ممکن است به تعویض احتیاج پیدا کند. البته می‌بایست به این موضوع اشاره کرد که کیفیت روغن گیربکس در خودروهای ایرانی را به‌هیچ‌وجه نباید باکیفیت روغن گیربکس ماشین‌های اروپایی مقایسه کرد.
یکی دیگر از قطعات مادام‌العمر خودرو، روغن دیفرانسیل است که وظیفه روانکاری چرخ‌دنده‌های به‌کاررفته در دیفرانسیل‌ها را بر عهده دارد. روغن دیفرانسیل باگذشت زمان بسیار طولانی به‌تدریج کارایی خود را از دست می‌دهد و پس از کارکرد ۲۰۰ هزار کیلومتر، می‌بایست نسبت به تعویض آن اقدام کرد.
چگونه قطعات مادام‌العمر را تشخیص دهیم؟
ساده‌ترین راه برای تشخیص قطعات لایف تایم مراجعه به دفترچه راهنمای ماشین است. در دفترچه راهنمای، زمان پیشنهادی برای تعویض هر قطعه ذکر شده و باتوجه‌به آن می‌توان طول عمر هر قطعه را پیش‌بینی کرد. با تحقیق در منابع آنلاین و یا مشورت با تعمیرکاران ماهر نیز می‌توانید آشنایی بیشتری با قطعات خودرو و طول عمر مفید آن‌ها پیدا کنید. در جدول زیر می‌توانید نگاهی به طول عمر مفید مهم‌ترین قطعات خودرو بیندازید. باتوجه‌به این جدول می‌توان گفت سیستم خنک‌کننده رادیاتور، تسمه تایم، کمپرسور سیستم تهویه و ترموستات نیز جزو قطعات لایف تایم به‌حساب می‌آیند.
| نام قطعه | طول عمر مفید |
| تایر خودرو | بین ۴ الی ۵ سال |
| باتری خودرو | بین ۲ الی ۳ سال |
| فیلتر هوای خودرو | بین ۱۹ هزار الی ۲۵ هزار کیلومتر |
| تسمه تایم | بین ۱۰۰ هزار الی ۱۶۰ هزار کیلومتر |
| سیستم خنک‌کننده رادیاتور | ۱۵۰ هزار کیلومتر |
| روغن فرمان | ۳ الی ۵ سال |
| کمپرسور سیستم تهویه | بین ۱۲ الی ۱۵ سال |
| برف‌پاک‌کن‌های لاستیکی | بین ۱ الی ۲ سال |
| فیلتر روغن | بین ۵ هزار الی ۱۵ هزار کیلومتر |
| ترمزها | بین ۵۰ هزار الی ۶۵ هزار کیلومتر |
| شمع خودرو | بین ۳۰ هزار الی ۵۰ هزار کیلومتر |
| ترموستات | ۱۰ سال |
جمع‌بندی
خودرو به‌عنوان یک کالای مصرفی، شامل قطعات مصرفی می‌شود که برخی آن‌ها دارای عمر کوتاه و برخی دیگر دارای عمر طولانی‌تر هستند. بااین‌وجود برخی قطعات خاص درون ماشین یافت می‌شوند که به دلیل مقاومت بالا و یا کارکرد بسیار پایین، از دوام فوق‌العاده‌ای برخوردار بوده و به‌اصطلاح، مادام‌العمر یا لایف تایم در نظر گرفته می‌شوند. عمر قطعات لایف تایم تقریباً یکسان با عمر موتور است، مگر در مجاورت قطعات خراب‌کار کنند و یا متحمل آسیب مستقیم شوند. البته لایف تایم بودن به معنی عمر جاودانه نیست. قطعات لایف تایم نیز به تعویض احتیاج پیدا می‌کنند، ولی پس از مدت بسیار طولانی. به‌عنوان‌مثال، قطعه‌ای همچون زنجیر تایم پس از کارکرد بین ۲۰۰ الی ۳۰۰ هزار کیلومتر به‌تدریج کارایی خود را ازدست‌داده و باید تعویض شود.
دیدگاهتان را بنویسید