مقدمه
با پیشرفت و توسعه تکنولوژی‌های خودرویی، شاهد عرضه امکانات و تجهیزاتی هستیم که ضمن افزایش ایمنی، اثربخشی بسیاری در کیفیت رانندگی دارند. ماشین‌های جدید به لطف سیستم‌های کمک‌راننده، سواری با خودرو را به یک تجربه ساده، مفرح و لذت‌بخش و درعین‌حال ایمن تبدیل کرده‌اند. این سیستم‌های پیشرفته با نام ADAS شناخته می‌شوند که مخفف عبارت «سیستم کمک‌راننده پیشرفته» است. تمام خودروهای امروزی به چند سیستم ADAS مجهز هستند. در ادامه به معرفی سیستم‌های کمک‌راننده و ایمنی در خودروهای مدرن می‌پردازیم.
سیستم ADAS چیست؟
سیستم‌های ADAS به سیستم‌های هوشمندی گفته می‌شود که درون خودرو تعبیه شده و در شرایط مختلف جاده به کمک‌راننده می‌آیند. از این سیستم‌ها می‌توان برای جمع‌آوری اطلاعات مربوط به ترافیک، باز یا بسته‌بودن مسیر پیشرو، میزان ازدحام در جاده، مسیرهای پیشنهادی برای اجتناب از ازدحام و… اشاره کرد. این سیستم‌ها جنبه ایمنی نیز داشته و با قابلیت‌هایی همچون تشخیص خستگی یا خواب‌آلودگی راننده، تشخیص خروج خودرو از مسیر و… هشدارهای لازم را برای آگاه‌سازی راننده صادر می‌کنند.
انواع مختلف سیستم‌های ADAS
هر سیستم هوشمند و پیشرفته‌ای که در شرایط مختلف رانندگی به کمک‌راننده بیاید، به‌عنوان سیستم ADAS در نظر گرفته می‌شود. کروز کنترل، سیستم تشخیص تصادف از جلو، سیستم هشدار خروج از خط، نایت ویژن و… همگی جزو سیستم‌های ADAS هستند. انواع مختلف سیستم‌های کمک‌راننده در ادامه معرفی می‌شوند.
کروز کنترل و کروز کنترل انطباقی
سیستم کروز کنترل که معمولاً به آن سیستم کنترل‌کننده سرعت یا سرعت خودکار نیز گفته می‌شود، جزو مهم‌ترین سیستم‌های ADAS است که امروزه در اکثر خودروها یافت می‌شود. این سیستم به راننده اجازه می‌دهد بدون نیاز به فشار مداوم پدال گاز، سرعت خودرو را در محدوده خاصی نگه دارد. در حقیقت سرعت ماشین توسط سیستم کروز کنترل مدیریت می‌شود.
نسخه پیشرفته‌تر کروز کنترل، یعنی ACC یا همان کروز کنترل تطبیقی یا کروز کنترل فعال، علاوه بر داشتن قابلیت‌های کروز کنترل معمولی، می‌تواند سرعت اتومبیل را نسبت به خودروی جلویی تنظیم کند تا بدین‌وسیله، فاصله ایمنی با خودروی مقابل به طور دائم حفظ شود.
سیستم پارک فعال
سیستم پارک فعال یا همان اتو پارک، با استفاده از سنسورهای مختلف، محل مناسب برای پارک ماشین را پیدا کرده و در فرایند پارک خودرو در جایگاه منتخب به راننده کمک می‌کند.
سیستم اتولایت
سیستم اتولایت یا نور خودکار بسته به تغییرات نور محیط، چراغ‌های ماشین را روشن یا خاموش می‌کند. به‌عنوان‌مثال در صورت فعال‌بودن سیستم اتولایت، با ورود خودرو به تونل چراغ‌های عقب و جلو روشن می‌شوند. این سیستم، زحمت روشن و خاموش‌کردن دستی چراغ‌ها را از دوش راننده برمی‌دارد.
سیستم چراغ‌های تطبیقی با شرایط جاده
چراغ‌های تطبیقی جلو (AFS) جزو سیستم‌های کمک‌راننده در خودروهای مدرن است که به راننده اجازه می‌دهد دید واضح و وسیع‌تری روی جاده پیدا کند. این چراغ‌ها با حرکت فرمان خودرو (و در برخی مدل‌ها بر اساس حرکت چرخ‌های جلو) تنظیم می‌شوند تا روشنایی به بهترین شیوه ممکن در اختیار راننده قرار گیرد.
سیستم نوربالای خودکار
سیستم نوربالای خودکار (AHB) یکی دیگر از ویژگی‌های کمک‌راننده در ماشین‌های مدرن است که در رانندگی هنگام شب به کار می‌آید. اساس این سیستم بر پایه تشخیص خودروهای مجاور به‌وسیله راداری است که در جلوی خودرو نصب شده است. در هنگام رانندگی در طول شب، این رادار خودروهای در حال تردد در لاین موافق و مخالف را شناسایی کرده و به‌محض نزدیک‌شدن به آن‌ها، نوربالا را غیرفعال می‌کند تا حواس رانندگان مقابل پرت نشود. پس از فاصله‌گرفتن از آن‌ها، نوربالا مجدداً روشن شده و میدان دید واضحی در اختیار راننده قرار می‌گیرد.
سیستم دید در شب
سیستم نایت ویژن، همان‌طور که از نامش پیداست، در شرایط تاریک و فاقد نور به کمک‌راننده می‌آید. نایت ویژن مخصوص رانندگی در شب است و به‌وسیله سنسورهای مختلف، هر نوع مانع موجود در جاده را تشخیص داده و روی صفحه نمایشگر یا هدآپ دیسپلی به راننده نشان می‌دهد تا از برخورد احتمالی خودرو با آن‌ها جلوگیری کند.
سیستم تشخیص نقاط کور
آینه‌های خودرو میدان دید گسترده‌ای را در اختیار راننده قرار می‌دهند. ولی بسته به شکل بدنه خودرو، برخی نقاط به‌هیچ‌وجه از طریق آینه‌ها و شیشه‌ها قابل رویت نیستند. به این نقاط، نقاط کور گفته می‌شود. در این حالت سیستم تشخیص نقاط کور به کمک‌راننده می‌آید تا با استفاده از رادارها و سنسورهای نصب شده روی خودرو، وسایل نقلیه، عابرین پیاده و موانع موجود در کنار یا عقب ماشین را شناسایی کرده و وجود آن‌ها را به‌وسیله سیگنال‌های صوتی یا بصری، به راننده اطلاع دهد.
سیستم هشدار ترافیک عقب
سیستم هشدار ترافیک عقب (RCTA) یکی دیگر از سیستم‌های کمک‌راننده و ایمنی به‌حساب می‌آید که مهم‌ترین وظیفه آن، جلوگیری از تصادف در هنگام حرکت با دنده‌عقب است. این سیستم، راننده را از وجود ترافیک در بخش عقب مطلع می‌سازد. اثربخشی سیستم هشدار ترافیک عقب در هنگام خروج از پارکینگ‌های عمومی و شلوغ به‌خوبی احساس می‌شود.
سیستم تشخیص برخورد از سمت جلو
سیستم هشدار برخورد از جلو (FWC) از طریق سنسوری که معمولاً زیر جلوپنجره نصب می‌شود، موانع موجود در مسیر خودرو را تشخیص داده و در صورت خروج خودرو از فاصله امن نسبت به مانع مقابل، هشداری را برای راننده ارسال می‌کند. این هشدار می‌تواند لرزشی، صوتی، بصری یا ترکیبی از این سه مورد باشد.
سیستم ترمز اضطراری خودکار (AEB) یک سیستم ایمنی در خودروهای جدید است که در صورت تشخیص تصادف، به طور خودکار و بدون نیاز به اجازه راننده ترمز خودرو را فعال می‌کند تا بدین‌وسیله از بروز حادثه رانندگی جلوگیری شود.
سیستم فرمان اضطراری خودکار
این سیستم در صورت عدم تشخیص ناهمواری و یا وجود مانع در جاده توسط راننده، وارد عمل شده و مسیر حرکت ماشین را به‌صورت خودکار تغییر می‌دهد تا از بروز حادثه جلوگیری شود.
سیستم هشدار خروج از جاده
یکی دیگر از رایج‌ترین سیستم‌های کمک‌راننده، سیستم هشدار خروج از خط (LDW) است. این سیستم در صورت تشخیص انحراف ماشین از جاده با ارسال سیگنال‌های صوتی، لرزشی یا بصری، راننده را آگاه می‌کند تا به مسیر مناسب بازگردد.
سیستم کمکی رانندگی بین خطوط
سیستم کمکی رانندگی بین خطوط (LKA) در صورت خروج ماشین از خطوط جاده به راننده اخطار می‌دهد تا به مسیر خط‌کشی شده بازگشته و مابین خطوط قرار گیرد.
سیستم قراردادن خودرو بین خطوط
سیستم قراردادن خودرو بین خطوط نیز تا حدودی شبیه به LKA عمل می‌کند، با این تفاوت که بجای اخطار خروج از خط، حرکت ماشین را بین دو خط حفظ می‌کند. این سیستم به‌صورت فعال سعی دارد خودرو را وسط خط‌کشی‌ها نگه دارد.
سیستم دوربین ۳۶۰ درجه
این سیستم با استفاده از دوربین‌های پیشرفته و هوش مصنوعی، یک تصویر دوبعدی یا سه‌بعدی کامل را از تمام زوایای بیرونی خودرو به راننده نشان می‌دهد.
سیستم رادار تابلو خوان
رادار تابلو خوان (TSR) یکی از گران‌ترین و درعین‌حال، کاربردی‌ترین سیستم‌های ADAS است که فعلاً در خودروهای لوکس یافت می‌شود. این سیستم با اسکن تابلوها و علائم رانندگی موجود در جاده، اطلاعات مفیدی را در اختیار راننده قرار می‌دهد.
سیستم پایش باد لاستیک‌ها
سیستم پایش باد لاستیک‌ها یا همان TPMS معروف که تقریباً در تمام خودروهای امروزی تعبیه شده، میزان فشار باد لاستیک‌ها را به‌وسیله سنسورهای نصب شده روی رینگ داخلی، اندازه‌گیری می‌کند. بدین ترتیب اگر فشار هوای لاستیک کاهش یابد، هشداری برای راننده فرستاده می‌شود.
جمع‌بندی
موارد بالا جزو مهم‌ترین سیستم‌های ADAS هستند که در خودروهای مدرن و امروزی یافت می‌شود. بااین‌حال، تجهیزات دیگری مانند دوربین دید عقب، ترمز کمکی، سیستم کنترل پیچیدن در تقاطع، هشدار برخورد با عابر پیاده، سیستم هشدار حواس‌پرتی راننده و… وجود دارند که در شرایط مختلف به کمک‌راننده می‌آیند تا سواری بدون دردسر و امنی را تجربه کند.
دیدگاهتان را بنویسید