مقدمه
در سالهای اخیر، استفاده از هیدروژن بهعنوان یک منبع سوخت برای وسایل نقلیه، روبهافزایش گذاشته است؛ عمدتاً هم به علت فشاری که دولتها روی خودروسازان برای دورشدن از سوختهای فسیلی وارد کردهاند.
حاصل سوختن هیدروژن در موتور وسایل نقلیه، خروج بخار آب از اگزوز است. این یعنی خودروهای هیدروژنی بهاندازه خودروهای الکتریکی، سبز و پاک هستند. بهعلاوه اینکه سیستم سوخترسانی آنها مشابه خودروهای بنزینی است و سوختگیری کامل آنها برخلاف ماشینهای برقی، بیش از چند دقیقه طول نمیکشد. همچنین سوخت هیدروژنی میتواند یک منبع پایدار باشد و با استفاده از انرژی خورشیدی و روشهای بیولوژیکی، تولید آن بدون انتشار گازهای گلخانهای امکانپذیر خواهد بود.
همه اینها نشان میدهد که هیدروژن یک منبع سوخت موجه است و در انواع خودروها قابلیت بهکارگیری دارد. حتی ناسا نزدیک به ۶۰ سال است که از آن برای تأمین سوخت تجهیزات فضایی خود استفاده میکند. با وجود این، هنوز در صنعت خودرو آنطور که باید جا نیفتاده است و شاید حتی روحتان هم از وجود این ماشینهای هیدروژنی خبر نداشته باشد.
بی ام و H2R
این احتمالاً عجیبترین ماشین موجود در این لیست است؛ خودرویی با ظاهر نامتعارف که برای شکستن رکورد سرعت طراحی شده بود. شرکت بامو در سال ۲۰۰۴ از H2R رونمایی کرد. با تجهیز به یک موتور احتراقی هیدروژنی V12، این خودرو که ۵ متر طول داشت میتوانست بهسرعت ۳۰۰ کیلومتر بر ساعت برسد. اتفاقاً ۹ رکورد سرعت در بین ماشینهای هیدروژنی را هم جابهجا کرد. در واقع بامو H2R نشان داد که سوخت هیدروژنی فقط برای کاهش آلایندگی و دستیابی به انرژی پایدار کارایی ندارد؛ بلکه میتواند در سرعت هم حرفهای زیادی برای گفتن داشته باشد. جالب اینکه پس از ۲۰ سال، هنوز این رکوردهای سرعت را حفظ کرده است؛ اما رقیب تازهای به نام هایپریون XP-1 با سرعت ادعایی بیش از ۳۲۰ کیلومتر بر ساعت، میتواند آن را به چالش بکشد.
مرسدسبنز F-Cell
مرسدس هم یک خط تولید خودروهای هیدروژنی داشت که F-Cell نامگذاری شد و نخستین مدل آن در سال ۲۰۰۲ بیرون آمد. البته متأسفانه خودروساز آلمانی مسیر دیگری را برای تولید محصولات سبز انتخاب کرد و از فناوری هیدروژنی فاصله گرفت. نتیجه اینکه سری اف – سل در سال ۲۰۲۱ به پایان عمر خود رسید. آخرینمدل، GLC F-Cell نام داشت که وارد بازار خودروی آلمان شد. دلیلی که مرسدس برای توقف ساخت خودروهای هیدروژنی عنوان کرد، هزینه بالای تولید آنها در قیاس با خودروهای الکتریکی بود. این قابلدرک است که ماشینهای برقی، چشمانداز روشنتری برای توسعه حملونقل سبز دارند؛ ولی چه حیف که برند نوآور و معتبری چون مرسدس از بازار ماشینهای هیدروژنی خارج شد.
تویوتا FCHV-4
پروفایل هیدروژنی تویوتا روزبهروز غنیتر میشود. سابقه کمپانی ژاپنی در این حوزه، به بیش از ۳۰ سال قبل بازمیگردد و حدود ۲۰ سال است که ماشینهای هیدروژنی تویوتا در جادهها تردد میکنند؛ نمونهاش همین FCHV-4 که در اواخر سال ۲۰۰۲ از دولت ژاپن مجوز تردد گرفت. این خودرو بر پایه شاسیبلند تویوتا هایلندر تولید شد و نام FCHV مخفف «خودروی پیل سوختی هیدروژنی» است. از مشخصات فنی آن باید به دو موتور الکتریکی با خروجی ۱۰۷ اسب بخار و گشتاور ۲۶۰ نیوتن متر، سیستم چهارچرخ متحرک و برد بیش از ۲۵۰ کیلومتر اشاره کنیم. در مجموع، FCHV برای فناوری ناپخته هیدروژنی در آن سالها یک SUV کارآمد بود. تویوتا حتی برای اثبات کارایی سیستم سوخت FCHV-4، مسیر ۵۰۰ کیلومتری اوساکا به توکیو را با یک باک پیمود. حالا شاسیبلندهای هیدروژنی بیشتری در حال ظهور هستند؛ ولی با بهینهسازی سیستم سوخترسانی و کوچکتر شدن باک این نوع خودروها، سدانهای بیشتری هم میتوانند از فناوری هیدروژنی بهرهمند شوند.
هیوندای N ویژن 74
ازآنجاییکه هیدروژن بیشتر بهعنوان یک منبع انرژی دوستدار محیطزیست شناخته میشود، تاکنون کمتر خودروسازی به تولید ماشینهای هیدروژنی جذاب اندیشیده است؛ خوشبختانه اما هیوندای با تولید مدل اسپرت N Vision دل به دریا زد. این خودرو که بر پایه هیوندای پونی کوپه مدل ۱۹۷۴ ساخته شده، از یک سیستم تأمین انرژی هیبرید استفاده میکند که شامل چند باتری و پیل سوختی هیدروژنی میشود. حداکثر سرعت هیوندای N ویژن ۷۴ به ۲۵۰ کیلومتر بر ساعت و برد آن به ۶۰۰ کیلومتر میرسد. کمپانی کرهای امیدوار است با این محصول، خلأ بین خودروهای جادهای سازگار با محیطزیست و ماشین مسابقهای هیدروژنی N ویژن گرند توریسمو ۲۰۲۵ را که نزدیک به یک دهه قبل رونمایی شد، پر کند.
تویوتا جی آر یاریس H2
تویوتا سلطان فناوری هیدروژنی است و Mirai باید شناختهشدهترین ماشین هیدروژنی آن باشد. اما این کمپانی محصولات دیگری هم دارد که حتی بعضی از آنها برای مسابقات ساخته شدهاند؛ جی آر یاریس H2 یکی از آنهاست. این خودرو در قیاس با اغلب خودروهای هیدروژنی که از فناوری پیل سوختی استفاده میکنند، پیشرانه سنتیتر دارد: یک موتور احتراق هیدروژنی سه سیلندر خطی با حجم ۱.۶ لیتر! البته هنوز GR Yaris H2 رسماً در مسابقات رالی شرکت نکرده است؛ ولی یک حضور افتخاری در رالی قهرمانی جهان داشت. بههرحال اگر قرار باشد مسابقات اتومبیلرانی به سمت سبزشدن بروند، هیدروژن یک راهکار امیدبخش است. سواری با خودروهای احتراق هیدروژنی، تجربه مشابهی با ماشینهای بنزینی دارد و این فناوری میتواند از پس چالشهای این رشته ورزشی برآید. تویوتا مثل همیشه، جلودار چنین ایدهای است.
جیام الکترو ون
همه چیز از همین Electrovan آغاز شد. باوجوداینکه فناوری پیل سوختی هیدروژنی قدمتی نزدیک به دو قرن دارد و نسخه مدرن آن در سال ۱۹۳۲ ابداع شد، این GM بود که برای نخستینبار ایده تولید ماشینهای هیدروژنی را عملی کرد؛ آن هم با یک ون که در سال ۱۹۶۶ متولد شد. این خودرو با یک موتور الکتریکی کار میکرد که از پیل سوختی هیدروژنی قدرت میگرفت. البته در ابتدا قرار بود شورلت Corvair به این سیستم سوخت تجهیز شود؛ ولی GM خیلی زود فهمید که بیش از حد بزرگ است و در چیزی غیر از یک ون جا نمیشود. الکترو ون در زمانی حدود ۳۰ ثانیه از حالت سکون بهسرعت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت میرسید که برای یک ون در آن دوران، استاندارد بود. همچنین برد آن به بیش از ۲۴۰ کیلومتر میرسید که اصلاً بد نیست. البته این پروژه برای تولید انبوه، چراغسبز نگرفت؛ زیرا هم هزینه زیادی روی دست کمپانی میگذاشت و هم زیرساختهای هیدروژنی در آن زمان بدتر از الان بودند. جیام الکترو ون اما مسیری را باز کرد که همچنان ادامه دارد و در حال تکامل است.
دیدگاهتان را بنویسید