مقدمه
سیستم تعلیق یکی از بخش‌های اصلی خودرو است که ارتباط مستقیم با هندلینگ خودرو و آسایش سرنشینان حین عبور از مسیرهای مختلف دارد. سیستم تعلیق مجموعه‌ای از اجزای مختلف است که مابین چرخ‌ها و شاسی قرار می‌گیرند و مسئول جذب ناهمواری‌های جاده، حفظ تماس چرخ‌ها با جاده، بهبود هندلینگ و فرمان‌پذیری و کاهش تکان‌ها و ارتعاشات خودرو هستند. در این مقاله شما را با انواع سیستم‌های تعلیق در خودرو آشنا می‌کنیم.
معرفی انواع سیستم‌های تعلیق
یکی از ویژگی‌های خودرو که در هنگام بررسی به آن‌ها اشاره می‌شود، سیستم تعلیق نصب‌شده روی محور جلو و عقب است. به‌طورکلی دو نوع سیستم تعلیق، مستقل و غیرمستقل وجود دارد. در سیستم‌های غیرمستقل، چرخ‌های نصب‌شده روی یک محور به یکدیگر وابسته هستند. به همین خاطر به تعلیق غیرمستقل، تعلیق وابسته نیز گفته می‌شود. در این سیستم، با حرکت هر چرخ، چرخ دیگر نیز به حرکت درمی‌آید. این در حالی است که در سیستم تعلیق مستقل، چرخ‌های موجود روی یک محور به‌صورت مستقل و مجزا از یکدیگر حرکت می‌کنند. البته سیستم‌های تعلیق دیگری نیز وجود دارند که برخی از آن‌ها منسوخ شده و برخی دیگر به‌عنوان سیستم‌های نوین در نظر گرفته می‌شوند. از توضیح سیستم‌های منسوخ اجتناب کرده و معروف‌ترین سیستم‌های تعلیق نوین را مورد بررسی قرار می‌دهیم. بدیهی است که آگاهی از سیستم‌های امروزی و رایج، اهمیت بیشتری نسبت به نمونه‌های دیگر دارد.
سیستم‌های تعلیق مستقل به نوبه خود به چند نوع تقسیم می‌شوند. مک فرسون، دو جناغی، محور نگهدارنده و طبق‌دار عرضی، جزو سیستم‌های تعلیقی هستند که در آن‌ها، چرخ‌های نصب‌شده روی یک محور به طور مستقل از یکدیگر حرکت می‌کنند. از طرف دیگر، سیستم‌های تعلیق وابسته شامل اکسل صلب، اکسل تیرشکل، چهار میل و ددیون می‌شوند. در ادامه به طور مختصر شما را با این سیستم‌ها آشنا می‌کنیم.
انواع سیستم‌های تعلیق مستقل
سیستم تعلیق مک فرسون
در بین انواع سیستم‌های تعلیق مستقل، مک فرسون رایج‌ترین نمونه است. این سیستم توسط مهندسی به نام مک فرسون (Earle S. McPherson) ساخته شده و رواج بسیاری در خودروها دارد. سیستم مک فرسون تنها روی ماشین‌هایی قابل‌نصب است که نیروی موتور آن‌ها روی چرخ‌های جلو (FWD) وارد می‌شود. مک فرسون علاوه بر میله موج‌گیر، دارای استارت به‌عنوان بخش اصلی است که اتصال تعلیق به شاسی را حذف می‌کند. به سبب این ویژگی و همین‌طور حذف طبق‌ها، از سیستم مک فرسون معمولاً در خودروهایی استفاده می‌شود که از فضای محدودی برای تعبیه تجهیزات تعلیق برخوردار هستند. مک فرسون یک سیستم تعلیق ارزان‌قیمت و سبک است که سواری نرم و راحتی را فراهم می‌آورد. یک خودرو می‌تواند به طور هم‌زمان، از تعلیق مک فرسون روی محور عقب و جلو برخوردار باشد، اما شرط انتقال قدرت تنها روی محور جلو مطلق و غیرقابل‌چشم‌پوشی است.
سیستم تعلیق دو جناغی
بسیاری از خودروهای اسپرت و مسابقه‌ای در محور جلو به سیستم تعلیق دو جناغی یا همان «جناغی دوبل» مجهز هستند. همان‌طور که از نامش پیداست، این سیستم دارای دو طبق جناغی A-شکل است که به‌صورت موازی و بافاصله عمودی نسبت به یکدیگر قرار دارند. این طبق‌ها در بالا و پایین مرکز چرخ‌ها نصب شده‌اند و یک فنرلول حاوی کمک‌فنر مابین آن‌ها به‌کاررفته است. البته این فنرلول دارای کمک‌فنر را نمی‌توان به‌عنوان استارت در نظر گرفت، چون دخالتی در اتصال سیستم تعلیق و شاسی ندارند. قسمت قاعده طبق‌ها به‌وسیله چند محور به شاسی، و قیمت رأس آن‌ها به‌وسیله سیبک به چرخ‌ها وصل شده است. فنرلول نیز به‌واسطه میل به طبق متصل می‌شود. بر خلاف گذشته که طبق‌ها در اندازه یکسان طراحی می‌شدند، در سیستم تعلیق دو جناغی امروزی طبق بالایی کمی کوچک‌تر از طبق پایینی است تا بدین‌وسیله، ایمنی بیشتری حین حرکت خودرو در مسیرهای منحنی به وجود آید.
سیستم تعلیق محور نگهدارنده
یکی دیگر از انواع سیستم‌های تعلیق در خودرو، محور نگهدارنده یا همان «اهرم دوشاخه » نام دارد. این سیستم متشکل از دو اهرم طولی است که یکسر آن‌ها به اهرم چرخ و سر دیگر به شاسی متصل می‌شود. در این سیستم، فنرلول نیز مورداستفاده قرار گرفته است. دوشاخه سیستم تعلیق محور نگهدارنده می‌تواند به‌صورت ساده یا خم شونده باشد. در نوع دوشاخه ساده، چرخ‌ها تنها به‌صورت عمودی حرکت کرده و فاقد زاویه گیری در مسیرهای منحنی و پیچ‌دار هستند. این موضوع باعث می‌شود راننده در مسیرهای منحنی، هیچ تسلطی روی خودرو نداشته باشد؛ بنابراین دوشاخه ساده در سیستم تعلیق محور نگهداری ایمنی خودرو را به طور قابل‌توجهی پایین می‌آورد. در عوض در نوع دوشاخه خم شونده، چرخ‌ها علاوه بر حرکت عمودی از قابلیت زاویه گیری تا ۹۰ درجه برخوردار هستند. به همین خاطر کنترل خودرو در مسیرهای منحنی راحت‌تر می‌شود و ایمنی افزایش پیدا می‌کند. با تمام این اوصاف، سیستم تعلیق محور نگهدارنده کاربرد چندانی در خودروهای امروزی ندارد.
سیستم تعلیق طبق‌دار عرضی
این سیستم نیز همانند تعلیق دو جناغی شامل دو طبق A شکل می‌شود، اما به‌جای فنرلول، از فنر برگی در میان دو طبق استفاده شده است. فنر برگی میان طبق‌های پایینی و روی محور عرضی بین چرخ‌ها جای دارد. البته سیستم تعلیق طبق‌دار عرضی نه‌تنها در خودروهای امروزی، بلکه در دوره خود نیز کاربرد و رواج چندانی نداشت.
انواع سیستم‌های تعلیق غیرمستقل
سیستم تعلیق اکسل صلب
همان‌طور که گفته شد، در سیستم‌های تعلیق غیرمستقل چرخ‌ها به‌صورت وابسته حرکت می‌کنند. در سیستم تعلیق اکسل صلب، چرخ‌های نصب‌شده روی یک محور به‌وسیله یک میله افقی به یکدیگر وصل شده‌اند. روی این میله افقی همچنین فنرها (فنر لول یا فنر تخت) قرار دارند که مستقیماً به شاسی وصل هستند. در صورت استفاده از فنر لول، از بازوهای کنترلی برای حمایت از آن‌ها استفاده می‌شود.
سیستم تعلیق اکسل تیرشکل
نسخه بهبودیافته اکسل صلب با نام «اکسل تیرشکل» شناخته می‌شود. در این سیستم به‌جای میله افقی، دو میله از وسط محور مابین به شکل مورب به چرخ‌ها متصل شده است تا انعطاف‌پذیری در حرکت آن‌ها تا حدودی تقویت شود.
سیستم تعلیق چهار میل
همان‌طور که از نامش پیداست، این سیستم دارای ۴ میله است که در زوایای مختلف به شاسی و بدنه وصل می‌شوند. این میله‌ها مسئول کنترل مرکزیت محورها هستند و توزیع وزن روی آن‌ها را بر عهده دارند.
سیستم تعلیق ددیون
سیستم تعلیق ددیون یک سیستم منسوخ با پیچیدگی فراوان و عملکرد ضعیف به‌حساب می‌آید که ترکیبی از تعلیق محور نگهدارنده و اکسل صلب است.
سیستم‌های تعلیق مدرن
به‌جز سیستم تعلیق دو جناقی و مک فرسون، باقی سیستم‌های معرفی شده در بخش مستقل و غیرمستقل کاربرد چندانی در صنعت خودروسازی امروزی ندارند. جای آن‌ها را سیستم‌های تعلیق نوین گرفته است که در ادامه به توضیح آن‌ها می‌پردازیم.
سیستم مولتی لینک
سیستم‌های تعلیق مستقل شامل بیش از دو طبق در دسته سیستم‌های چند طبقی یا مولتی لینک قرار می‌گیرند. سیستم تعلیق مولتی لینک یا «چند اتصالی» حاصل ابتکار عمل مهندسان مرسدس‌بنز است که در حال حاضر به‌عنوان بهترین سیستم تعلیق خودرو شناخته می‌شود. سیستم مولتی لینک با الهام از سیستم تعلیق دو جناغی طراحی شده، با این تفاوت که دارای بیش از دو طبق است و طبق‌ها به یکدیگر متصل نیستند. هر طبق به طور مستقل تنظیم تعلیق ماشین را بر عهده دارد.
سیستم هیدرو پنوماتیک
از دیگر انواع سیستم‌های تعلیق مدرن می‌توان به سیستم هیدرو پنوماتیک یا همان «سیستم هیدرولیکی» اشاره کرد. البته این سیستم بیشتر در خودروهای سنگین کاربرد دارد. سیستم هیدرولیکی از سیلندر حاوی روغن تشکیل شده و به‌واسطه یک سوپاپ الکتریکی، تحت فرمان یک پردازنده مرکزی قرار دارد. سوپاپ الکتریکی با دریافت فرمان از سوی پردازنده مرکزی، فشار و میزان روغن درون سیلندرها را کنترل کرده و این، فشار و میزان روغن درون سیلندرها است که ارتفاع و سختی سیستم تعلیق را تنظیم می‌کند.
سیستم تعلیق بادی
سیستم تعلیق بادی عملکردی مشابه با سیستم هیدرولیکی دارد، ولی به‌جای روغن از گاز استفاده می‌کند. این سیستم همچنین به‌جای پمپ روغن دارای کمپرسور هوا است که به پردازنده مرکزی وصل می‌شود و از آن دستور می‌گیرد. سیستم تعلیق بادی در تولید خودروهای شاسی‌بلند و آفرودی رواج بیشتری دارد.
سیستم تعلیق الکترومغناطیسی
سیستم تعلیق الکترومغناطیسی ساختار جالبی داشته و همانند تعلیق هیدرولیکی و بادی عمل می‌کند، ولی به‌جای روغن یا گاز، سیلندرهای آن از روغنی خاص حاوی تکه‌های ریز آهن پر شده است. یک هسته ساخته شده از مواد حساس به مغناطیس نیز درون پیستون قرار دارد. پردازنده مرکزی با هسته در ارتباط است و با عبور جریان مغناطیسی از هسته، شدت میدان مغناطیسی را تنظیم می‌کند. هر چه شدت میدان بیشتر باشد، تعلیق سفت است و هر چه شدت میدان کمتر باشد، تعلیق به حالت نرم‌تری درمی‌آید. سیستم الکترومغناطیسی به سبب پاسخ فوق‌العاده سریع به ارتعاشات خودرو، کارایی بسیاری در خودروهای اسپرت دارد.
دیدگاهتان را بنویسید