نگاهی به تاریخچه میتسوبیشی لنسر اوولوشن

ژاپنی‌ها سابقه درخشانی در صنعت خودروسازی دارند. به طور خاص دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ جولانگاه برخی از بهترین خودروهای اسپرت جهان است که توسط تولیدکنندگان ژاپنی و با هدف ارائه نهایت تجربه رانندگی ساخته شده‌اند. سرزمین آفتاب تابان همچنین سازنده بعضی از نمادین‌ترین خودروها در تمام است. در حالی که مدل‌هایی همچون نیسان اسکای‌لاین و تویوتا سوپرا بر خیابان‌ها تسلط داشتند، هیولایی مثل میتسوبیشی لنسر اوولوشن نیز در مسابقات رالی قهرمانی جهان نام ژاپن را بر سر زبان‌ها می‌انداخت.

در اواخر دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ شاهد رشد چشمگیری در مسابقات رالی قهرمانی جهان بودیم. در این برهه زمانی، بسیاری از بزرگ‌ترین رانندگان تمام دوران در اوج عملکرد خود با یکدیگر رقابت می‌کردند و بعضی آن‌ها پشت فرمان خودروهای ژاپنی بودند. در آن دوره، میتسوبیشی با برندهای تویوتا، مزدا، نیسان و سوبارو رقابت می‌کرد و همگی نهایت تلاش خود را به کار می‌بردند تا رقبای سرسخت اروپایی را شکست دهند.

میتسوبیشی از سال ۱۹۷۳ با گالانت (Galant) در مسابقات رالی قهرمانی شرکت می‌کرد. اما در سال ۱۹۹۳، لنسر اوولوشن (lancer Evolution) جای گالانت را گرفت. این ماشین، ذهنیت عمومی را به طور کامل نسبت به برند میتسوبیشی تغییر داد و بازی را عوض کرد. در ادامه نگاهی به تاریخچه میتسوبیشی لنسر اوولوشن می‌اندازیم.

تولد لنسر اوولوشن در سال ۱۹۹۲

میتسوبیشی برای نخستین بار در سال ۱۹۷۳ از نام «لنسر» برای معرفی یک خودرو استفاده کرد. مدل لنسر در چهار نسل متفاوت به عرضه درآمد، تا زمانی که تریم اوولوشن برای شرکت در مسابقات رالی قهرمانی ساخته شد.

واحد موتوراسپرت میتسوبیشی یا همان رالی‌آرت (Ralliart) در سال ۱۹۹۲ از نخستین لنسر اوولوشن رونمایی کرد. مهندسان، قلب تپنده گالانت VR4 و سیستم چهارچرخ محرک آن را برداشته و آن‌ها را درون پلتفرم کوچک‌تر لنسر قرار دادند. بدین ترتیب، لنسر اوولوشن نیز از پیشرانه چهار سیلندر 4G63 بهره می‌گرفت.

طراحی خاص با هدف شرکت در مسابقات رالی قهرمانی جهان

با اینکه میتسوبیشی لنسر اوولوشن در سال ۱۹۹۲ رونمایی شد، اما یک سال بعد پا به مسابقات رالی قهرمانی جهان گذاشت. در سال ۱۹۹۳، تغییرات عمده‌ای در مقررات به وجود آمد که قوانین مربوط به تأیید صلاحیت، جزو مهم‌ترین آن‌ها بود.

در سال ۱۹۹۲، خودروهای گروه A تنها به شرطی صلاحیت ورود به مسابقات را داشتند که ۵۰۰۰ دستگاه از آن‌ها ساخته می‌شد. این رقم در سال ۱۹۹۳ به ۲۵۰۰ دستگاه کاهش پیدا کرد. از دیگر تغییرات اعمال‌شده در قوانین می‌توان به افزایش وزن مجاز از ۱۱۰۰ به ۱۲۰۰ کیلوگرم اشاره کرد.

پیشرانه 4G63 در لنسر اوولوشن حدود ۲۴۷ اسب بخار قدرت و ۳۰۹ نیوتن متر گشتاور به وجود می‌آورد. در ترکیب با سیستم رانندگی چهارچرخ محرک، ماشین جدید میتسوبیشی به عنوان یک خودروی قدرتمند در مسابقات حاضر شد و توانست مقام پنجم قهرمانی سازندگان را به خود اختصاص دهد.

در اواسط فصل WRC سال ۱۹۹۳، تعلیق عقب مولتی لینک، استابلایزرهای جلو و عقب و سیستم چهارچرخ محرک مورد ارتقا قرار گرفتند تا کشش کلی بهبود پیدا کند.

ثبت استانداردهای پرفورمنس جدید برای سدان‌ها

علاوه بر تثبیت جایگاه خود در WRC، نخستین مدل لنسر اوولوشن باعث شد نام میتسوبیشی در صدر جدول خودروهای جاده‌ای JDM قرار گیرد. با وجود اینکه مقررات تأیید صلاحیت، برند توکیویی را ملزم به تولید تنها ۲۵۰۰ دستگاه می‌کرد، اما همگی آن‌ها در عرض سه روز به فروش رفتند. به همین خاطر، میتسوبیشی ۲۵۰۰ دستگاه دیگر را برای مشتریان به تولید رساند. مشخصات لنسر اوولوشن را در جدول زیر مشاهده می‌کنید.

جدول ارقام پرفورمنس میتسوبیشی لنسر اوولوشن ۱۹۹۲

مدل ۱۹۹۲ لنسر اوولوشن در دو نسخه متفاوت روانه بازار شد تا نظر مشتریان بیشتری را به خود جلب کند. نسخه اول RS بود که تا حد ممکن به تریم WRC شباهت داشت. نسخه دوم با پسوند GSR در دسترس مشتریان قرار گرفت که شامل تجهیزات ضروری برای سواری مثل سیستم کنترل دما و صندلی‌های ریکارو می‌شد. علیرغم وجود تفاوت‌ها، نسخه‌های RS و GSR پرفورمنس یکسانی داشتند.

حفظ رقابت‌پذیری در طول دهه ۱۹۹۰ میلادی

با کسب موفقیت در مسابقات رالی قهرمانی جهان در همان سال اول، لنسر اوولوشن جای پای خود را در طول دهه ۱۹۹۰ محکم کرد. توسعه این ماشین به طور قابل توجهی سریع بود، به همان سرعتی که فیا قوانین WRC را تغییر می‌داد.

نسل‌های مختلف لنسر اوولوشن

تنها یک سال پس از ورود لنسر اوولوشن به رقابت‌های قهرمانی رالی، میتسوبیشی نسل دوم این سدان پرفورمنس را معرفی کرد. لنسر اوولوشن ۲ فرق چندانی با مدل قبلی نداشت، به غیر از اینکه سیستم اگزوز آن بهبود یافته و قدرت موتورش ۹ اسب بخار بیشتر شده بود. شاسی و تعلیق نیز برای ارتقای عملکرد مورد تغییرات جزئی قرار گرفتند.

میتسوبیشی در سال ۱۹۹۴ بیشتر از آنکه در رویدادهای WRC شرکت کند، در رقابت‌های دیگری مثل قهرمانی رالی آسیا- اقیانوسیه حضور یافت. یک سال بعد، لنسر اوولوشن بازهم به‌روزرسانی شد و نسل سوم خودروی رالی روی کار آمد. مدل Evo III از لحاظ ظاهری با مدل قبلی فرق می‌کرد. سپر بزرگ‌تر در قسمت جلو برای بهبود جریان هوا در ترمزها و اینترکولر و همین‌طور اسپویلر بزرگ‌تر در قسمت عقب برای بهبود آئرودینامیک، ضمن ارتقای عملکرد، ظاهر جذاب‌تری را برای اوولوشن لنسر به وجود آورده بود.

میتسوبیشی همچنین در نسل سوم، سیستم اگزوز و توربوی اصلاح‌شده را به کار گرفت و بدین ترتیب، قدرت موتور را به ۲۶۶ اسب بخار رساند. با ورود به سال ۱۹۹۶، راننده فنلاندی تومی مکینن پشت فرمان لنسر اوولوشن ۳ نشست و توانست به پنج پیروزی از ۹ رویداد جاری در آن سال دست پیدا کند. به لطف تومی مکینن، رقابت‌های WRC اواخر دهه ۹۰ تحت سلطه لنسر اوولوشن درآمد.

در سال ۱۹۹۶، لنسر اوولوشن بزرگ‌ترین به‌روزرسانی را دریافت کرد. نسل چهارم این ماشین بر اساس پلتفرم کاملا جدیدی ساخته شد. ظاهر Evo IV نیز اندکی تغییر یافت و جلوه تهاجمی‌تری به خود گرفت. اما مهم‌ترین تغییرات در زیر بدنه اتفاق افتاده بود. موتور حدود ۱۸۰ درجه چرخانده شده تا بالانس خودرو بهبود یابد. به علاوه، مهندسان میتسوبیشی از سیستم اگزوز و توربوی جدیدی در نسل چهارم استفاده کردند.

دو سال بعد، نسل پنجم لنسر اوولوشن به عرضه درآمد که بر اساس تغییرات اساسی اعمال‌شده روی نسل چهارم ساخته شده بود. برای سازگاری و مطابقت با قوانین دائما در حال تغییر WRC، فاصله عرضی بین چرخ‌ها در نسل پنجم بیشتر شد تا فضای کافی برای نصب ترمزهای برمبو و توربوشارژ جدید جهت بهبود گشتاور فراهم آید. لنسر اوولوشن V تنها مدلی بود که توانست جایزه قهرمانی سازندگان WRC را برای میتسوبیشی به دست آورد.

نسل ششم لنسر اوولوشن نیز در اواخر دهه ۱۹۹۰ پا به میدان گذاشت. نمای جلوی این ماشین به‌روزرسانی شده بود تا مشکل داغ کردن در نسل قبلی حل شود. سپر جلو برجسته‌تر شده و در پشت آن، اینترکولر بزرگ‌تری قرار داشت تا به جریان باد در موتور کمک کند. سال ۱۹۹۹ همچنین آخرین سال تسلط تومی مکینن بود و البته که نسخه انحصاری لنسر اوولوشن Tommi makinen در همان سال عرضه شد.

ورود به قرن جدید با همان شتاب

با ورود به دهه ۲۰۰۰ میلادی، میتسوبیشی لنسر اوولوشن یک بار دیگر مورد به‌روزرسانی اساسی قرار گرفت و نسل هفتم آن به وجود آمد. قوانین WRC نیز تغییر یافته و دیگر نیازی به عرضه عمومی خودرو در تیراژ بالا نبود. با این حال به دلیل موفقیت نسل‌های قبلی، میتسوبیشی تصمیم گرفت نسخه خیابانی لنسر اوولوشن جدید را در دسترس مشتریان قرار دهد و بدین گونه، تعهد خود به حفظ میراث لنسر را به جای آورد. برجسته‌ترین ویژگی مکانیکی EVO VII، دیفرانسیل مرکزی فعال آن بود که در ترکیب با کنترل پایداری، سیستم کنترل چهار چرخ جدید و مؤثرتری را ایجاد می‌کرد.

در سال ۲۰۰۳، نسل هشتم لنسر اوولوشن با اعمال به‌روزرسانی اساسی روی پلتفرم بزرگ‌تر به عرضه درآمد. این ماشین نخستین مدلی بود که وارد بازار ایالات متحده شد. این در حالی بود که آسیایی‌ها و اروپایی‌ها در دهه گذشته قادر به خرید لنسر اوولوشن و تجربه پرفورمنس بالای خودرو بودند.

ویژگی‌های نسل هشتم در بازارهای مختلف فرق داشت. در انگلستان، رالی‌آرت ماشین ژاپنی را به سطح پرفورمنس بالاتری ارتقا داد و آن را به واحد کنترل موتور و اگزوزهای جدید مجهز کرد. مدل‌های FQ رالی‌آرت بیشترین سهم فروش را به خود اختصاص داده بودند.

آخرین سال‌های میتسوبیشی لنسر اوولوشن

پس از موفقیت چشمگیر  در دهه‌های ۱۹۹۰ و اوایل ۲۰۰۰، لنسر اوولوشن وارد مراحل نهایی شد. نسل نهم این خودرو در سال ۲۰۰۵ به بازار آمد. مدل IX از همان پلتفرم به‌کاررفته در نسل هشتم لنسر استفاده می‌کرد و از لحاظ ظاهری و مکانیکی تفاوت چندانی با مدل قبلی نداشت. هرچند سیستم کنترل پایداری فعال به‌روزرسانی شده بود و فناوری زمان‌بندی متغیر سوپاپ‌ها MIVEC برای نخستین بار در لنسر اوولوشن مورد استفاده قرار گرفت.

آخرین نسل لنسر EVO

تنها دو سال پس از نسل نهم، میتسوبیشی از آخرین نسل لنسر اوولوشن رونمایی کرد. آخرین مدل متعلق به یکی از آیکونیک‌ترین اسامی حاضر در تاریخ JDM با به‌روزرسانی‌های قابل توجهی در دسترس خریداران قرار گرفت. این ماشین بر اساس همان پلتفرم نسل هشتم لنسر ساخته شد، ولی ظاهر آن ضمن حفظ نشانه‌های EVO جذاب‌تر و مدرن‌تر شده بود.

با اینکه نسل دهم تفاوت ظاهری چشمگیری با نسل قبلی دارد، اما مهم‌ترین اختلاف میان این دو، در زیر کاپوت نهفته است. میتسوبیشی بالاخره برای لنسر اوولوشن X پیشرانه 4B11T را جایگزین موتور 4G63T کرد. با اینکه کنار گذاشتن موتور افسانه‌ای 4G63T ناراحت‌کننده بود، ولی پیشرانه جدید با تولید ۲۷۶ اسب بخار توانست لبخند رضایت را بر لب کاربران بازگرداند. البته طرفداران لنسر اوو دلیل دیگری نیز برای دلخوری داشتند، و آن استفاده از گیربکس ۶ سرعته اتوماتیک به جای جعبه‌دنده دستی بود.

لنسر اوولوشن پس از سال‌ها افتخارآفرینی سرانجام در سال ۲۰۱۶ از خط تولید میتسوبیشی خارج شد و بدین ترتیب، پایان یکی از بهترین خودروهای ژاپنی در تمام ادوار رقم خورد.

دلیل کنار گذاشتن لنسر اوولوشن چه بود؟

به همان دلیلی که اکثر سدان‌های محبوب و پرطرفدار از خط تولید خارج می‌شوند، تولید لنسر اوولوشن نیز به پایان رسید. با افزایش نیاز بازار به کاربردپذیری و صرفه‌جویی، میتسوبیشی تمرکز خود را به سمت ماشین‌های کراس اوور و هیبریدی معطوف کرد. به بیان بهتر، لنسر اوولوشن دیگر جایی در چشم‌انداز آتی برند ژاپنی نداشت. این‌طور که به نظر می‌رسد، قرار نیست هیچ خودرویی جایگزین سدان پرفورمنس آیکونیک و نمادین میتسوبیشی شود. دستکم تا به امروز که خبری از جانشین لنسر اوولوشن در دسترس نیست.