تایر یا همان لاستیک خودرو از اهمیت بسیاری برخوردار است، چرا که بر فرمانپذیری خودرو، سواری، ترمز و سواری تأثیر میگذارد. بهعلاوه، لاستیک تنها بخشی از خودرو است که به طور مستقیم با جاده تماس دارد و هرگونه مشکل و آسیب احتمالی در لاستیک، ایمنی خودرو و سرنشینان را به خطر میاندازد.
تایر ماشین یک قطعه مصرفی لاستیکی بهحساب میآید که باگذشت زمان فرسوده شده و نیاز به تعویض دارد. تایر همانند کفش ماشین عمل میکند و همانطور که انسان با کفش کهنه و پاره در عذاب است، خودرو نیز با تایر فرسوده نمیتواند سواری مناسبی داشته باشد. ازاینرو توجه به عمر تایر و سلامت آن یک موضوع حائز اهمیت بوده که بهتر است به طور دورهای مورد بررسی قرار گیرد. ولی عمر تایر چقدر است و به چه عواملی بستگی دارد؟
عمر مفید تایر ماشین چقدر است؟
عمر تایر خودرو به عوامل متعددی بستگی دارد و کیفیت حرف اول را میزند. در صورت استفاده از لاستیکهای ارزان و بیکیفیت، نباید انتظار عمر چندان طولانی از تایر داشته باشید. در عوض با صرف هزینه بیشتر و خرید لاستیکهای باکیفیت و البته نگهداری مناسب از آنها، میتوانید تا مدتها از تعویض تایر بینیاز باشید.
به طور سنتی، سلامت و عمر تایر از روی آجهای آن مشخص میشود. اگر آجهای تایر صاف و کمعمق شده باشند، یعنی تایر در حال فرسودگی بوده و نیاز به تعویض دارد. تایر با آج صاف نمیتواند کشش کافی با زمین ایجاد کرده و در نتیجه خودرو از کنترل فرمان خارج میشود.
بااینوجود بهغیراز آج، عامل مهم دیگری در تعیین عمر تایر خودرو ایفای نقش میکند. تاریخ تولید و در حقیقت «سن» شاخص اصلی سلامت تایر بهحساب میآید. لاستیک ماشین با مرور زمان حالت کشسانی خود را ازدستداده و شروع به ترکخوردن میکند.
از طرف دیگر، چسبندگی تایر نیز روی طول عمر مفید آن تأثیر میگذارد. خودروهای مختلف بسته به کاربرد، از تایرهایی با چسبندگی متفاوت استفاده میکنند. چسبندگی به نوبه خود باتوجهبه نوع جاده برای تایر لحاظ میشود. آب، شن و ماسه و روغن دشمن چسبندگی تایر هستند. تایری با چسبندگی مناسب برای جادههای مرطوب، دارای آجهایی است که آب را بهراحتی از زیر لاستیک خارج میکند. شیارهای طراحیشده مانع از تشکیل لایه آب در زیر لاستیک حین رانندگی میشوند. در مقابل تایری که چسبندگی آن مناسب جادههای خشک است، آجهای نرمتری دارد؛ بنابراین تایری که برای چسبندگی مناسب با جاده مرطوب ساخته شده، نباید برای خودرویی به کار رود که مخصوص جادههای بیابانی است. در غیر این صورت، آجهای لاستیک زودتر از حد انتظار سایش پیدا کرده و از بین میروند و لاستیک بیاستفاده میشود.
با تمام این تفاسیر، خواه رانندهای باشید که دائماً با وسیله نقلیه خود در حال رفتوآمد هستید، یا خواه رانندهای باشید که ماشین خود را ماهی یکبار از پارکینگ خارج میکند. تایر باکیفیت در ایدهآلترین شرایط ممکن، نهایت تا ۶ سال عمر کرده و پس از آن دچار فرسودگی میشود.
برخلاف تایرهای قدیمی، تایرهای جدید دارای اطلاعات مختلف از جمله یک کد چهاررقمی هستند که تاریخ تولید آنها را مشخص میکند. از روی این کد میتوان تخمین زد که تایر تا چند سال دیگر کارایی دارد. بهعنوانمثال، تایری که دارای کد ۰۹۱۹ است، یعنی در هفته نهم سال ۲۰۱۹ ساخته شده و نهایتاً در سال ۲۰۲۵ باید تعویض شود.
درجهبندی چسبندگی نیز روی تایر با حروف A، B، C، AA و M+S دیده میشود. درجه AA به حداکثر چسبندگی اشاره میکند، پس از آن حرف A و سپس B از چسبندگی بالایی برخوردار بوده و در نهایت C نشاندهنده کمترین چسبندگی است. درجه M+S نیز نشان میدهد که آج لاستیک برای تمام فصول سال قابلاستفاده است. ولی بهغیراز موارد ذکرشده تاکنون، عوامل دیگری نیز روی عمر تایر خودرو تأثیر میگذارند که در ادامه به بررسی آنها میپردازیم.
عوامل تأثیرگذار روی عمر تایر خودرو
– سازنده لاستیک
هر کمپانی، برنامه خاصی برای انقضا و میزان کارکرد لاستیک دارد و از طرف دیگر، نام و نشان سازنده، کیفیت لاستیک را ثابت میکند. در هنگام خرید تایر بهتر است به سراغ برندهایی بروید که حرف اول را در بازار میزنند. بدون شک لاستیکهای متعلق به شرکتهای معروفی همچون گودیر یا هانکوک یا حتی برندهای ایرانی مثل بارز، یزد تایر یا کویر تایر، عمر طولانیتری نسبت به تایرهای ارزانقیمت چینی دارند.
– تنظیم باد مناسب لاستیک
تنظیم مناسب باد لاستیک، نقش مؤثری در افزایش عمر تایر خودرو دارد. اگر باد تایرها کم باشد، آنگاه احتمال خوردگی و سایش در قسمتهای بیرونی افزایش پیدا میکند. در مقابل فشار هوای زیاد نیز باعث خوردگی قسمت مرکزی تایر میشود. میزان فشار هوای مناسب برای هر تایر معمولاً توسط سازنده مشخص میشود؛ بنابراین بهتر است به طور ماهانه و بهوسیله فشارسنج دستی، باد لاستیکهای ماشین را بررسی و تنظیم کنید. بسیاری از تعمیرکاران و مکانیکیها نیز این کار را برای شما انجام میدهند.
– کارکرد خودرو
لاستیک خودرو به طور متوسط، پیمودن مسافت ۵۰ الی ۷۰ هزار کیلومتر را تضمین میکند، ولی پس از پیمودن این مسافت باید سلامت تایر را از لحاظ ارتفاع آجها و ساییدگی مورد بررسی قرار دهید. اگر میانگین مسافت طی شده در هرسال حدود ۲۵ هزار کیلومتر باشد، آنگاه عمر لاستیک در حالت معمول ۳ الی ۴ سال است. بااینحال اگر کیفیت لاستیک در حد ممتاز بوده و کارکرد سالانه ماشین کمتر باشد، طول عمر تایر نهایت تا ۶ سال تمدید میشود.
– رانندگی با سرعت مناسب
همانند کد تولید، کد سرعت لاستیک نیز جزو اطلاعاتی درجشده روی دیواره تایر است. رانندگی با سرعت بیشتر از کد سرعت، موجب گرمشدن تایرها و در نتیجه تغییر در ساختار درونی آنها میشود؛ بنابراین توجه به شاخص سرعت تایر و تنظیم سرعت رانندگی در این محدوده میتواند عمر تایر خودرو را افزایش دهد.
– تعویض ضربدری تایرها
به رانندگان توصیه میشود در هر ۱۰ هزار کیلومتر، تایرها را به طور ضربدری یا محوری تعویض کنند. این راهکار کمهزینه موجب سایش یکسان بین تایرها شده و در نتیجه طول عمر آنها را بهبود میبخشد.
– کنترل سالانه زاویه چرخها
گذشت زمان و رانندگی در مسیرهای متفاوت به طور اجتنابناپذیر موجب تغییر در ظاهر و زاویه چرخها میشود. انحراف در زاویه چرخها یک مشکل جدی بهحساب میآید که سایش ناهماهنگ تایرهای خودرو را به همراه دارد. توصیه میشود هرسال، زاویه چرخها را کنترل کرده و انحرافهای احتمالی را برطرف کنید تا تایرهای خودرو دوام بیشتری پیدا کنند.
– توجه به وزن خودرو
سنگینی بیش از حد خودرو موجب تغییر در شکل ظاهری و پارگی دیوارههای تایر میشود که بسیار خطرآفرین است. حمل بار سنگین با خودروی سواری علاوه بر آسیب شدید به تایرها، موجب فشار به موتور شده و مصرف سوخت را نیز افزایش میدهد. با حفظ وزن خودرو در محدوده تحمل لاستیک، میتوانید عمر مفید تایر را بیشتر کنید.
– استفاده از تایرهای هم نوع
بدیهی است که استفاده از تایرهای هم نوع و یکجور، از یک مدل و متعلق به یک برند خاص، باعث سایش یکنواخت آنها میشود. تایرهای مختلف کیفیت متفاوتی دارند و باگذشت زمان ممکن است هر یک زودتر از دیگری فرسوده شود. فشار باد مناسب برای تایرها نیز فرق میکند و حین تنظیم باد باید به این نکته مهم توجه داشت. برای داشتن خیال آسوده و راحتی کار خود و البته افزایش طول عمر تایر خودرو بهتر است چهار لاستیک بهعلاوه لاستیک زاپاس را از یک نوع انتخاب کنید.
جمعبندی
عمر متوسط تایر خودرو ۳ الی ۴ سال و در بهترین حالت ممکن ۶ سال است. پس از گذشت این مدت، تایر ساییده و فرسوده شده و کارایی خود را از دست میدهد. رانندگی با لاستیکهای فرسوده و کهنه نهتنها جان سرنشینان، بلکه ایمنی جاده و خودرو را به خطر میاندازد. با نگهداری مناسب میتوانید طول عمر تایر خودرو را افزایش دهید. همچنین با بررسی دورهای سلامت لاستیکها از مشکلات و حوادث بالقوه پیشگیری کنید.
دیدگاهتان را بنویسید