ساخت خودروی برقی در ایران

ساخت خودروی برقی در ایران چه مزایایی را به دنبال داشته است؟ مدتی است خودروهای برقی یا همان الکتریکی به یکی از محبوب ترین انواع خودروهای عرضه شده در سراسر دنیا معروف شده اند. در چند دهه اخیر تولید و فروش خودروهای برقی به دلیل عدم استفاده از سوخت فسیلی بسیار افزایش یافته است. البته قابلیت بهینه سازی و توسعه در این نوع خودروها همچنان وجود دارد. خودروهای برقی نیز در دسته ی خود یک سری مضرات قابل توجهی برای محیط زیست به دنبال دارند. ماشین های برقی برای تامین نیروی مورد نیاز از یک موتور الکتریکی بهره مند می شوند. هم چنین این ماشین ها دارای یک باتری هستند که فرصت استفاده از نیروی الکتریکی ذخیره شده در آن را به مخاطبان می دهد. این باتری پس از شارژ شدن، نیروی لازم موتور برای طی کردن مسافت 100 تا 400 کیلومتر را تامین می کند.

ساخت خودروی برقی در ایران یکی از مهمترین گام هایی است که در صنعت خودروی ایران برداشته شد. با وجود اینکه صنعت خودرو در ایران با یک سری تحریم و مشکلات دست و پنجه نرم می کند. با این حال فعالیت هایی را در زمینه ساخت و تولید خودروهای برقی شروع کرده است. همانطور که میدانید صنعت خودروی ایران با محدودیت، عدم ارتباط و عدم آموزش مهندسین ایرانی از امکانات صنعت خودروی جهان مواجه می باشد. این موضوع سبب ایجاد فاصله زیاد میان خطوط تولید صنعت خودروی ایران با استانداردهای جهانی شده است. ایران خودرو به منظور اینکه از رقیب خود سایپا عقب نیفتند، محصولی با نام رنا برقی را معرفی کرد. این خودرو از نظر ظاهر شبیه رانا بنزینی بود و در صندوق عقب یک باتری 30 کیلو وات قرار داده شد. البته این خودرو نیز هرگز به مرحله تولید نرسید.

Figure 1 طراحی خودروی برقی

وضعیت ساخت خودروی برقی در ایران

ساخت خودروی برقی در ایران برای اولین بار در سال 1396 آغاز شد. ساینا اولین خودروی برقی در ایران توسط شرکت سایپا طراحی و رونمایی شد. البته این خودرو هرگز به مرحله تولید و عرضه نرسید. اما در سال های اخیر خبری از طراحی خودروی برقی از گروه مپنا به گوش رسید که برای ایران خودرو و سایپا طراحی کرده است. خودروی برقی سدان ثن EK1 محصولی از شرکت کارمانیا بوده که تکنولوژی آن از چین وارد و مونتاژ شده است. این خودرو با داشتن شارژ کامل در باتری قابلیت طی کردن مسافت به مدت هشت ساعت یعنی بیش از 3 هزار کیلومتر را داراست.

ساخت خودروی برقی در ایران موضوع تازه ای نیست چرا که در سال 1380 این خودر قرار بوده ساخته شود. اما به دلیل بحران های شدید و دانش کم این خودرو در ایران هیچگاه ساخته نشد. در ساخت و طراحی خودروهای برقی گران ترین قطعه باتری می باشد. ایران مزیتی در تولید باتری های با کیفیت بالا را نداشته و در صورتی که برای طراحی این خودرو اقدام به تولید باتری یا وارد کردن آن شود در این صورت بهای خودرو نیز افزایش می یابد. در صورتی که خودروهای برقی گران نیستند و دلیل آن استفاده از قطعات کمتر می باشد. به همین منظور بیشترین قیمت تمام شده خودرو برقی مربوط به باتری است. ساخت خودروی برقی در ایران هنوز با برنامه انبوه مواجه نمی باشد چرا که زیر ساخت تولید خودروی برقی هنوز فراهم نیست و برای تولید انبوه این خودرو برق لازم است. به علاوه بحران قطع برق موضوع جدی بوده و از آن سو در شهرهای ایران ایستگاهی برای شارژ خودروها وجود ندارد.

Figure 2 وضعیت طراحی خودروی برقی در ایران

مشکلات ساخت خودروی برقی در ایران

مهمترین مانعی که بر سر راه پیشرفت ساخت خودروی برقی در ایران قرار گرفته است، عدم ارتباط با کمپانی های بزرگ دنیا و بهره مند شدن از تجربیات آنها می باشد. در صورتی که شرایط اقتصادی پایدار و با ثباتی در کشورمان حاکم شود و با شرکت های پیشرفته صنعت خودروسازی جهان بتوان ارتباط برقرار کرد، در این صورت امکان ساخت خودروی برقی در ایران و برنامه های انبوه آن وجود دارد. هم چنین در این راستا می توان از ظرفیت های شرکت های دانش بنیان نیز بهره مند شد که البته فعالیت هایی در این زمینه انجام گرفته است. شرکت کارمانیا با طراحی خودروی سدان تمام الکتریکی قرار است به زودی این محصول را وارد بازار کند. به دنبال آن شرکت های ایران خودرو و سایپا نیز فعالیت هایی را در این راستا آغاز کرده اند. پیش بینی می شود با عرضه نخستین خودروهای برقی ایران چندان فاصله نداریم. البته بررسی موانع تولید و برطرف کردن آنها برای رشد این صنعت در کشورمان حائز اهمیت می باشد.

همانطور که میدانید توسعه خودروهای الکتریکی در جهان با چالش هایی روبرو است. برای مثال محدوده ی حرکتی این خودرو ها زیاد نمی باشد. هم چنین مدت زمان شارژ شدن باتری آنها نیز چند ساعت طول می کشد. علاوه بر تمامی چالش هایی که صنعت خودروسازی در جهان با آنها مواجه هستند، کشور ما نیز با تحریم های شدید و موانع بزرگی روبه رو است . عدم امکان تولید قطعات خودروهای برقی از جمله این موانع می باشد. هم چنین با وارد کردن تجهیزات از خارج، هزینه تمام شده برای ساخت یک خودروی برقی بسیار گران خواهد بود. این خودرو ها با بهره مندی از تکنولوژی پیشرفته تولید می شوند و به منظور تولید آنها نیاز به نیروی انسانی متخصص می باشد. که ایران امکانات کافی برای تربیت نیروی انسانی متخصص را ندارد.

موانع استفاده از خودروهای الکتریکی در ایران

از دیگر موانع و مشکلات ساخت خودروی برقی در ایران می توان به ضایعات و بازیافت این خودروها اشاره نمود. همانطور که میدانید یک شرکت زمانی که تصمیم به تولید و طراحی یک محصول می گیرد، بایستی به موضوع بازیافت آن محصول نیز فکری بکند. این موضوع در خصوص خودروهای برقی نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است. باتری استفاده شده برای این خودروها دارای مواد زیان آور برای محیط زیست می باشد و می تواند خسارت های بزرگی را به اکوسیستم وارد کند. عدم وجود مراکز شارژ رسانی در جایگاه های کشورمان از دیگر موانع پیش روی بوده و بایستی برنامه گسترده ای را برای این موضوع راه اندازی شود.