مقدمه
یکی از لذت‌های رانندگی مخصوصاً با ماشین‌های قدرتمند و اسپرت، فشاردادن پدال گاز و سرعت گرفتن در جاده است. بااین‌حال، خطرات رانندگی با سرعت بالا بر هیچ‌کس پوشیده نیست. افرادی که در مکان و زمان نامناسب از سرعت مجاز عبور می‌کنند، ایمنی خود و دیگران را به خطر می‌اندازند. رانندگی با سرعت بالا هرساله موجب بروز صدها حادثه و تصادف رانندگی وخیم می‌شود که متأسفانه بسیاری از آن‌ها مرگ‌ومیر افراد مقصر و بی‌گناه را در پی دارد. اگر شما نیز جزو افرادی هستید که رانندگی پرسرعت را به رانندگی محتاطانه ترجیح می‌دهد، بد نیست نگاهی به عواقب رانندگی با سرعت بالا بیندازید تا بلکه نسبت به عادت خطرناک خود تجدیدنظر کنید.
سرعت غیرمجاز چیست؟
در کتاب آیین‌نامه رانندگی، سرعت مجاز به‌صورت سرعت مطمئنه برای عبور و مرور در معابر تعریف شده است. این سرعت معمولاً در تابلوها به رانندگان یادآوری می‌شود. عبور از این سرعت، یعنی رانندگی با سرعت غیرمجاز یکی از تخلفات حادثه‌آفرین به‌حساب می‌آید و پلیس به‌شدت با فرد خاطی برخورد می‌کند. سرعت مجاز در معابر مختلف به فاکتورهای متعددی بستگی دارد و تخطی از آن، موجب افزایش میزان و شدت تصادفات می‌شود.
سرعت مجاز در آزادراه‌ها بین 70 و 120 کیلومتر بر ساعت، بزرگراه‌ها حداکثر 100 کیلومتر بر ساعت، خیابان‌های اصلی حداکثر 60 کیلومتر بر ساعت، خیابان‌های فرعی حداکثر 50 کیلومتر بر ساعت و در معابر محلی و میدان‌ها حداکثر 30 کیلومتر بر ساعت است. عدم رعایت این محدوده به معنی رانندگی با سرعت غیرمجاز بوده و طبق قوانین رانندگی «جرم» تلقی می‌شود. پس از آگاهی نسبت به سرعت مجاز در جاده‌های مختلف، حال نوبت به بررسی عواقب رانندگی با سرعت بالا می‌رسد.
پرداخت جریمه و لغو اعتبار گواهینامه
رانندگی با سرعت غیرمجاز جزو تخلفات رانندگی محسوب می‌شود. پلیس در اکثر جاده‌ها به روش‌های مختلف سرعت ماشین‌ها را رصد کرده و در صورت تشخیص سرعت غیرمجاز، جریمه‌ای را برای راننده به ثبت می‌رساند. هر جریمه معادل یک نمره‌منفی برای راننده است. در صورت تکرار این تخلف، نمرات منفی راننده افزایش‌یافته و در نهایت گواهینامه وی باطل می‌شود.
افزایش احتمال تصادف
در هنگام رانندگی پرسرعت، راننده فرصت کافی برای تشخیص وضعیت و واکنش‌دهی نسبت به حضور خودروهای دیگر و همین‌طور اجتناب از موانع و خطرات موجود در مسیر را ندارد. سرعت بالا همچنین کنترل راننده را روی وسیله نقلیه کاهش، و احتمال بروز تصادف را افزایش می‌دهد. حتی اگر سرعت غیرمجاز مستقیماً سبب تصادف نشود، ولی آسیب‌های وارده را شدت می‌بخشد و جان سرنشینان خودرو را به خطر می‌اندازد. البته سرعت بالا تنها به معنی عبور از محدوده مجاز نیست. عدم توجه به وضعیت جاده در شرایط آب‌وهوایی نامساعد و یا ازدحام و ترافیک و فشردن پا روی پدال گاز، حتی در سرعت پایین‌تر از حد مجاز نیز می‌تواند موجب بروز سانحه رانندگی شود.
افزایش فاصله توقف خودرو
اگر یک خودرو با سرعت 50 کیلومتر بر ساعت در حال حرکت باشد، برای توقف معمولی حداقل به 30 متر مسافت احتیاج دارد. در مقابل، خودروی متحرک با سرعت 100 کیلومتر بر ساعت باید حدود 100 متر را طی کند تا به توقف کامل برسد. این رقم معادل با طول یک زمین فوتبال است. مسلما هر چه سرعت خودرو بیشتر باشد، فاصله توقف آن نیز افزایش پیدا می‌کند.
افزایش احتمال واژگونی
از دیگر عواقب رانندگی با سرعت بالا می‌توان به افزایش احتمال واژگونی خودرو اشاره کرد. اگر خودرو با سرعت بالایی در حال حرکت باشد و ناگهان مانعی در مسیر دیده شود، بدون شک راننده فرمان را به یک سمت می‌چرخاند تا از برخورد بامانع جلوگیری کند. غافل از اینکه ایجاد چنین انحراف ناگهانی آن‌هم در سرعت بالا موجب واژگونی وسیله نقلیه خواهد شد. به طور خاص، احتمال بروز واژگونی ناشی از سرعت بالا برای کامیون‌های بزرگ، شاسی‌بلندها و پیکاپ‌ها بیشتر است.
ازدست‌دادن کنترل روی خودرو
سرعت زیاد، احتمال ازدست‌دادن کنترل روی وسیله نقلیه را افزایش می‌دهد. اکثر خودروهای سواری معمولی برای پایداری در سرعت بالا طراحی نشده‌اند و در سرعت بالا شروع به لرزش و انحراف می‌کنند. در این صورت فرمان‌پذیری نیز دچار اختلال شده و راننده کنترل ماشین را از دست می‌دهد. در این شرایط حتی یک چرخش نابجای فرمان کافی است تا فاجعه‌ای بزرگ به وقوع بپیوندد.
کاهش زمان پاسخ‌دهی
رانندگی در جاده مستلزم تمرکز کافی برای تشخیص موانع و هدایت خودرو جهت اجتناب از برخورد با موانع است. اما جاده معمولاً وضعیتی پویا و متغیر داشته و در هر لحظه ممکن است مانعی در مقابل خودرو ظاهر شود. خاموش‌شدن ناگهانی خودرو جلویی، سبقت‌گیری غیرمجاز خودروهای دیگر، افتادن بیلبورد یا تابلوهای تبلیغاتی، دویدن حیوانات و…، همگی جزو پویایی‌های جاده هستند. در صورت مشاهده هر یک از این موارد، راننده می‌بایست با یک عکس‌العمل مناسب از برخورد با آن‌ها جلوگیری کند. اما سرعت بالا، امکان نمایش این عکس‌العمل مناسب را از راننده می‌گیرد. به بیان دیگر، کاهش زمان پاسخ‌دهی نسبت به موارد غیرمنتظره روی جاده، از دیگر پیامدها و عواقب رانندگی با سرعت بالا است. در هنگام جولان با خودروی پرسرعت، اگر یک وسیله نقلیه دیگر، عابر پیاده یا حیوانی به طور ناگهانی در مسیر ظاهر شود، آنگاه راننده زمان کافی جهت واکنش‌دهی پیدا نمی‌کند و بروز حادثه اجتناب‌ناپذیر است.
تلفات و آسیب‌های جدی‌تر
سرعت بالا به طور قابل‌ملاحظه‌ای موجب افزایش شدت و وخامت تصادفات می‌شود. به بیان دیگر، اگر خودرو سرعت معمولی داشته باشد و دچار حادثه شود، احتمال بروز تلفات جانی در آن کمتر از زمانی خواهد بود که خودرو با سرعت بالا در حال حرکت است. سرعت خودرو حین تصادف، رابطه مستقیم با میزان و شدت ضربه‌ای دارد که به سرنشینان خودرو وارد می‌شود. این واقعیت چندان دور از منطق نیست. فرض کنید یک ماشین با سرعت کم به هر مانعی مثل تنه یک درخت برخورد کند. در این صورت سرنشینان به سمت جلو کشیده می‌شوند و کمربند ایمنی به‌راحتی از پرتاب آن‌ها جلوگیری خواهد کرد. بخش جلویی ماشین دچار ضربه می‌شود و در نهایت خودرو از حرکت می‌ایستد. در مقابل سناریویی را در نظر بگیرید که در آن، ماشین با سرعت بالاتر از حد مجاز با مانعی همچون تنه درخت، عابر پیاده یا گاردریل برخورد کند!
افزایش هزینه نگهداری
اگر جزو افرادی هستید که رانندگی پرشتاب و هیجانی را به رانندگی با سرعت پیوسته ترجیح می‌دهید، باید هر ماه بودجه قابل‌توجهی را برای تعمیر خودرو کنار بگذارید. گاز دادن و ترمزگرفتن‌های دائمی نتیجه‌ای به‌جز مصرف سوخت بالا، فشار مازاد روی موتور، کاهش عمر مفید گیربکس و ساییده شدن زودهنگام لنت‌ها به همراه ندارد.
افزایش آلودگی زیست‌محیطی
از دیگر عواقب رانندگی با سرعت بالا، افزایش مصرف سوخت و انتشار گازهای آلاینده است. خودرویی که با سرعت بالا در حال حرکت است، به انرژی بیشتری احتیاج دارد تا بر کشش آئرودینامیکی غلبه کرده و سرعت بالای خود را حفظ کند. این انرژی بالاتر به مصرف سوخت بیشتر احتیاج دارد. استفاده از سوخت بیشتر نیز به معنی انتشار گازهای آلاینده بیشتر است. به‌علاوه، سرعت بالا موجب کاهش اثربخشی فرایند احتراق در داخل سیلندرها و در نتیجه انتشار کربن بیشتر می‌شود.
ایجاد آلودگی صوتی
ایجاد آلودگی صوتی نیز از دیگر پیامدهای رانندگی با سرعت بالا است. فشردن بی‌امان پا روی پدال گاز، سطح بالایی از سروصدا را به وجود می‌آورد. این نوع آلودگی صوتی چه در معابر شهری و چه در معابر غیرشهری و حتی جاده‌های آفرودی، آسایش و آرامش ساکنین، اعم از انسان‌ها و جانداران دیگر را مختل می‌کند.
دیدگاهتان را بنویسید