ده خودروی پرفورمنس متعلق به دهه ۷۰ که از خاطره‌ها رفته‌اند

مقدمه

فیلم‌هایی مثل جنگ ستارگان و آرواره‌ها، موزیسین‌هایی مثل رامون و زپلین، شبکه‌های ورزشی مثل ESPN و همین‌طور خودروهایی مثل ب‌ام‌و M1، لامبورگینی کونتاش، فراری ۳۰۸، پونتیاک ترنس Am، مزدا RX-7، داتسون 240Z و پورشه کاررا، آیکون‌های دهه ۷۰ میلادی به‌حساب می‌آیند. بااین‌حال چند خودروی پرفورمنس دیگر نیز متعلق به این دهه باشکوه هستند که به دلایل متعدد از جمله ظاهر معمولی و قیمت بالا، نتوانستند آن‌طور که باید، صحنه خودرو را به آتش بکشند. ما در این مقاله به معرفی ده خودروی پرفورمنس دهه ۷۰ می‌پردازیم که متأسفانه نام آن‌ها در حال محوشدن از اذهان عمومی است.

فیات X1/9

اتوبیانکی A112 در سال ۱۹۶۹ در یک نمایشگاه خودرو به عرضه درآمد. این ماشین اسپرت موتورعقب که توسط برتون طراحی شده بود، از پیشرانه ۱.۳ لیتری فیات استفاده می‌کرد که ۷۵ اسب بخار قدرت داشت. ماشین دو درب کوچک، مورد توجه و تمجید فراوان قرار گرفت و فیات ترغیب شد تا نسخه فست‌ترک آن را وارد خط تولید کند. بدین ترتیب، فیات X1/9 در سال ۱۹۷۲ به بازار معرفی شد. به‌منظور افزایش پرفورمنس، فیات موتور ۱.۵ لیتری را برای خودرو در نظر گرفت که قدرت و گشتاور آن به ترتیب به ۸۵ اسب بخار و ۱۱۸ نیوتن متر می‌رسید. فیات X1/9 می‌توانست در عرض ۱۰.۷ ثانیه از حالت سکون به‌سرعت ۱۸۵ صد کیلومتر بر ساعت رسیده و این رقم را تا کیلومتر بر ساعت ادامه دهد. بااین‌حال، روند نگهداری از خودرو بسیار سخت بود. فضای کمی در محفظه موتور وجود داشت و به همین دلیل برخی مالکان از سرویس‌های دوره‌ای چشم‌پوشی می‌کردند و همین موضوع باعث بروز مشکلاتی همچون داغ‌کردن موتور می‌شد.

برکلین SV-1

مالکوم برکلین کانادایی در اواخر دهه ۶۰ میلادی، سوباروی آمریکا را بنیان‌گذاری کرد و سپس تصمیم گرفت ماشین انحصاری خود را به تولید برساند. وسیله نقلیه ایمن ۱ یا همان SV1 نامی بود که برکلین روی ماشین خود گذاشت. مالکوم ایده‌های جالبی برای SV1 در سر داشت که از جمله آن‌ها می‌توان به بدنه سبک‌وزن، استفاده از کامپوزیت فایبرگلاس و اکریلیک، درب‌های گالوینگ و موتور ۴ سیلندر اوپل اشاره کرد. بااین‌وجود در سال ۱۹۷۲، نخستین پروتوتایپ خودرو با نام Grey Ghost با پیشرانه ۶ سیلندر و بدنه کامپوزیت ساخته شد. برکلین تیم طراحی و توسعه جدیدی را استخدام کرد تا تغییرات نهایی را روی خودرو اعمال کنند. سرانجام SV-1 با موتور ۵.۹ لیتری ۸ سیلندر AMC روی خط تولید قرار گرفت. به لطف این پیشرانه، ماشین می‌توانست با ۲۲۰ اسب بخار قدرت و ۴۲۷ نیوتن متر گشتاور به حداکثر سرعت ۱۸۰ کیلومتر بر ساعت برسد و شتاب صفر تا صد را در مدت‌زمان ۹ ثانیه برآورده سازد. البته بعدها پیشرانه AMC جای خود را به ۵.۸ لیتری ۸ سیلندر فورد ویندزور داد. پرفورمنس SV-1 عالی بود، ولی کیفیت آن چندان جای تعریفی نداشت و زمانی که قیمت خودرو در کمتر از دو سال به بهانه اصلاح مشکلات به دوبرابر قیمت عرضه رسید، تقریباً تمام مشتریان چشم خود را روی SV-1 بستند و برکلین با تولید تنها ۲۰۰۰ دستگاه خودرو، ورشکسته شد.

فراری 365 GTC/4

یکی دیگر از ده خودروی پرفورمنس متعلق به دهه ۷۰ که نام آن از یادها پاک شده، مدل ۱۹۷۲ فراری 365 GTC/4 است که تنها دو سال در بازار حاضر بود و فقط ۵۰۰ نمونه از آن به فروش رسید. مدل ۳۶۵ شباهت چندانی به محصولات فراری نداشت؛ مثل این بود که شرکت ایتالیایی یکی از طراحی‌های ساده و معمولی خود را روی یک ماسل‌کار آمریکایی پیاده‌سازی کرده باشد. بااین‌وجود، 365 GTC/4 به سبب استفاده از موتور ۴.۴ لیتری ۱۲ سیلندر، پرفورمنس قابل‌توجهی را به نمایش می‌گذاشت. حدود ۳۳۵ اسب بخار قدرت و ۴۳۱ نیوتن متر گشتاور تولیدی موتور از طریق گیربکس ۵سرعته دستی به چرخ‌های عقب وارد شده و سرعت خودرو را به ۲۶۱ کیلومتر بر ساعت می‌رساند. خودروی پرفورمنس فراری با بدنه فولادی و درب‌ها و کاپوت آلومینیومی، روی فریم فضایی لوله‌ای ساخته شده و ماحصل تلاش تیم پنین‌فارینا بود. مدل 365 GTC/4 یک ماشین تولید محدود است که به‌عنوان یک آیتم کلکسیونی، حدود ۲۰۰ هزار دلار قیمت دارد.

لیجیر JS2

لیجیر (Ligier) تنها باهدف دریافت جواز شرکت در رقابت‌های سری GT اروپا، مدل LS2 را به عرضه درآورد. حتی نسخه جاده‌ای لیجیر نیز همانند یک ماشین مسابقه‌ای عمل می‌کرد. شاسی JS2 از لایه‌های پلی‌اورتان درون صفحات فولادی ساخته شده که با یک بدنه فایبرگلاس پوشانده شده بود. تعلیق مستقل با جناغ‌ها و فنرهای سیم‌پیچ متعدد، میله‌های ضدلغزش در قسمت جلو و عقب  و ترمزهای دیسکی روی چهارچرخ، از جمله مشخصات خاص لیجیر JS5 به‌حساب می‌آیند. برخی قطعات خودرو مثل دستگیره‌ها و چراغ‌های عقب از خودروسازان اصلی فرانسه گرفته شده بودند. لیجیر JS2 قرار بود به موتور ۲.۶ لیتری ۶ سیلندر فورد مجهز باشد، ولی به سبب امتناع شرکت آمریکایی از تأمین این قطعه، نهایتاً موتور ۲.۷ لیتری ۶ سیلندر C114 مازراتی زیر کاپوت LS2 جاسازی شد. این موتور ۱۷۰ اسب بخار قدرت و ۲۲۸ نیوتن متر گشتاور داشت و شتاب صفر تا صد ۶ ثانیه‌ای را برای خودرو رقم می‌زد.

ملکوس RS 1000e

احتمالاً تاکنون نام ملکوس (Melkus) را نشنیده‌اید. این شرکت در آلمان شرقی تأسیس شده و بین سال‌های ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۹، تنها ۱۰۱ دستگاه خودرو ساخته است. مدل RS با درب‌های گالوینگ که در دهه ۷۰ سروصدای زیادی به پا کرد، در واقع یک ماشین مسابقه‌ای مخصوص جاده بود. یک پیشرانه کوچک ۱ لیتری ۳ سیلندر با ۷۰ اسب بخار قدرت و ۱۱۸ نیوتن متر گشتاور، قوای محرکه RS را تأمین می‌کرد و به واسطه گیربکس ۵سرعته دستی، چرخ‌های عقب را به حرکت درمی‌آورد. پسوند 1000e به کاربرد فایبرگلاس 1000e در بدنه اشاره می‌کند که باعث شد وزن ماشین تنها ۶۸۰ کیلوگرم باشد. به لطف وزن پایین، موتور ۷۰ اسب بخاری می‌توانست سرعت RS را به ۱۶۷ کیلومتر بر ساعت برساند، ضمن اینکه هندلینگ خودرو دقیق و تحسین‌برانگیز بود.

ای‌سی Frua

شرکت خودروسازی AC، خالق کبرای معروف در سال ۱۹۶۵ تصمیم گرفت کوپه فروا ۴۲۸ را به‌عنوان جانشین خودروی افسانه‌ای تولید کرد. کوپه ۴۲۸ با سبک بدنه طراحی شده توسط فروا و پرفورمنس بالای خود، رقبایی همچون فراری، لامبورگینی و مازراتی را به چالش کشاند. این خودرو تا سال ۱۹۷۳ در بازار موجود بود، هرچند به دلیل ورشکستگی AC هرگز به تولید انبوه نرسید. در واقع تنها ۸۱ دستگاه فروا به عرضه درآمد که ۵۱ نمونه از آن‌ها کوپه بودند. این ماشین از پیشرانه ۷ لیتری ۸ سیلندر ۴۲۸ فورد استفاده می‌کرد که ۳۵۰ اسب بخار قدرت و ۶۲۵ نیوتن متر گشتاور داشت و از طریق گیربکس ۴سرعته دستی یا ۳سرعته اتوماتیک، روی چرخ‌های عقب اعمال می‌شد. با این قوای فنی فوق‌العاده، کوپه ۴۲۸ شتاب صفر تا صد را در عرض ۵.۴ ثانیه برآورده می‌ساخت و می‌توانست تا ۲۲۵ کیلومتر بر ساعت سرعت بگیرد و رقیب قدری همچون استون مارتین DB6 را در مسیر مستقیم پشت سر بگذارد. فروا بر اساس شاسی بهبودیافته  کبرا ساخته شده و به تعلیق مستقل خودروهای مسابقه‌ای و فنرهای سیم‌پیچ مجهز بود. تنها ایراد این ماشین به قیمت بالای آن ربط داشت و همین موضوع باعث فروش پایین و ورشکستگی خودروساز شد. ای‌سی فروا یکی از پرطرف‌دارترین ماشین‌ها نزد کلکسیونرها به‌حساب می‌آید و در یکی از جدیدترین حراج‌ها باقیمت ۱۶۰ هزار دلار به فروش رسیده است.

دام Zero

این خودروی کانسپت ژاپنی در نمایشگاه ژنو ۱۹۷۸ معرفی شد. زیرو متعلق به یک شرکت ژاپنی به نام Dome است که تمام محصولات آن، منحصربه‌فرد و تماشایی هستند. زیرو یک خودروی موتور وسط بود که در هنگام رونمایی، از پیشرانه ۲.۸ لیتری ۶ سیلندر نیسان با ۱۷۰ اسب بخار قدرت استفاده می‌کرد. گیربکس ۵سرعته دستی ZF وظیفه انتقال نیروی محرکه به چرخ‌های عقب را بر عهده داشت. این خودروی کانسپت در عرض ۶ ثانیه به‌سرعت صد کیلومتر بر ساعت می‌رسید و نهایت سرعت آن به ۲۰۹ کیلومتر بر ساعت محدود می‌شد. مینرو هایاشی، خالق زیرو قصد داشت با تبدیل این ماشین به یک نمونه مسابقه‌ای، در رقابت استقامتی لمانز ۲۴ ساعته شرکت کند. بااین‌حال، زیرو با قوانین همسان‌سازی ژاپن مطابقت نداشت و هایاشی به سراغ مدل Zero P2 رفت. پروتوتایپ این خودرو نیز نتوانست جوازهای لازم را دریافت کند و به همین خاطر، نمونه آزمایشی هرگز به تولید نرسید. در نهایت هایاشی در سال ۱۹۷۹ موفق به ساخت Zero RL مجهز به موتور ۸ سیلندر کازورث DFV شد و توانست به مسابقات لمانز راه پیدا کرد. هرچند علی‌رغم سه مرتبه تلاش، پیروزی در حد رؤیا باقی ماند.

مونتوردی Hai 450 SS

یکی دیگر از ده خودروی پرفورمنس متعلق به دهه ۷۰ که باگذشت زمان از خاطره‌ها رفته، متعلق به شرکت سوئیسی مونتوردی (Monteverdi) است. مونتوردی قصد داشت مدل منحصربه‌فردی را تولید کند که در بالاترین جایگاه سرعت قرار گیرد. این مدل با نام Hai 450 SS قرار بود در کالبد اسپرت سدان، کوپه و کانورتیبل‌های موتورجلو روانه بازار شود، هرچند هرگز رنگ خط تولید را به خود ندید. در حقیقت Hai (به معنی کوسه) در نهایت به یک خودروی موتور وسط تبدیل شد که به پیشرانه ۷ لیتری ۸ سیلندر کرایسلر ۴۲۶ همی مجهز بود. این پیشرانه می‌توانست ۳۵۰ اسب بخار قدرت و ۶۶۴ نیوتن متر گشتاور تولید کند و طبق ادعای مونتوردی، نهایت سرعت ماشین اسپرت سبک‌وزن را به ۲۹۰ کیلومتر بر ساعت برساند. های 450 SS در بخش جلو از سیستم تعلیق جناغی به همراه فنر سیم‌پیچ و در بخش عقب به تعلیق بازویی و پیکربندی De Dion با اتصال جانبی Watts بهره می‌گرفت. مونتوردی قرار بود ۴۹ دستگاه از این خودرو را به تولید برساند، ولی در نهایت فرایند ساخت Hai 450 SS تنها در دو دستگاه خلاصه شد. در سال ۲۰۱۰، یکی از دو ماشین Hai باقیمت ۴۰۰ هزار دلار به فروش رسید!

لامبورگینی Jarama

مدل جارما در سال ۱۹۷۰ روانه بازار شد و در مدت ۶ سال، تنها ۳۲۸ دستگاه از آن به فروش رسید. جارما قوای محرکه خود را از پیشرانه ۴ لیتری ۱۲ سیلندر لامبورگینی دریافت می‌کرد که قادر به تولید ۳۵۰ اسب بخار قدرت و ۴۰۹ نیوتن متر گشتاور بود. این ماشین شش کاربراتور وبر داشت و قوای محرکه را از طریق گیربکس ۵سرعته دستی به سمت چرخ‌های عقب انتقال می‌داد. علی‌رغم وزن سنگین ۱۳۶۰ کیلوگرمی، پرفورمنس جارما مورد تمجید کاربران و کارشناسان حوزه قرار گرفت. ماشین ایتالیایی می‌توانست شتاب صفر تا صد را در عرض ۵.۵ ثانیه مدیریت کند. جارما ظاهر هولناکی داشت، اما پرفورمنس آن قابل‌انکار نبود. بااین‌حال، یک محصول دیگر لامبورگینی باعث شد حضور این ماشین نادیده گرفته شود. لامبورگینی از میورای ۱۲ سیلندر رونمایی کرد که از دید بسیاری افراد، زیباترین محصول این شرکت به‌حساب می‌آید. در سال ۱۹۷۴، کونتاش جای میورا را گرفت و جارمای بی‌نوا هرگز نتوانست در حضور این دو آیکون کلاسیک، فرصتی برای عرض‌اندام پیدا کند.

شورولت Four-Rotor Corvette

در سال ۱۹۷۰، جنرال موتورز تصمیم گرفت تا با پرداخت ۵۰ میلیون دلار، حقوق ساخت نسخه انحصاری خود از موتور چرخشی (Wankel) را به دست آورد. نتیجه این پروژه جدید با نام فور – روتور کوروت در سال ۱۹۷۳ رونمایی شد. مهندسین جنرال موتورز به‌سختی تلاش کردند تا با توسعه موتور چرخشی، اهداف مربوط به آلایندگی، قابلیت اطمینان، مصرف سوخت و پرفورمنس را برآورده سازند. بااین‌وجود، تکه پازل‌های موتور چرخشی با یکدیگر جور درنمی‌آمد و در نهایت جنرال موتورز در سال ۱۹۷۴ علی‌رغم صرف میلیون‌ها دلار، پروژه را کنار گذاشت. پس از حذف پروژه، موتور چرخشی از کوروت بیرون آمد و جای آن را یک پیشرانه کوچک ۸ سیلندر گرفت. بدین ترتیب نام کوروت به Aerovette تغییر یافت. بد نیست بدانید که طبق گزارش‌های موجود، راندمان پیشرانه چرخشی ۳.۴ لیتری چهار روتوره حدود ۱۵۰ اسب بخار قدرت و ۱۶۹ نیوتن متر گشتاور تخمین شده بود.