مقدمه
اگزوز یکی از مهمترین قطعات خودرو است که بخار حاصل از احتراق در سیلندر موتور را به خارج از خودرو انتقال میدهد. این سیستم همچنین دمای محفظه کاپوت را کنترل میکند. اما همانند سایر بخشهای ماشین، اگزوز نیز یک قطعه مصرفی بوده و حتی در بهترین شرایط نگهداری، در نهایت خراب شده و نیاز به تعویض دارد. سیستم اگزوز همچنین از اجزای متعددی تشکیل شده و خرابی و بروز نقص در هر یک باعث ازکارافتادن و ضعف در عملکرد کلی سیستم میشود. اگزوزهای کارخانه تا ۴ الی ۵ سال ماندگاری دارند، ولی بسته به شرایط رانندگی، طول عمر مفید اگزوز ممکن است کاهش پیدا کند. در این میان دلایلی نیز وجود دارند که موجب تعویض زودهنگام سیستم اگزوز میشوند. دلایل خرابی سیستم اگزوز را در ادامه مورد بررسی قرار میدهیم.
زنگزدگی سیستم اگزوز
یکی از مهمترین دلایل خرابی اگزوز، مواجهه مکرر با رطوبت و در نهایت زنگزدگی است. در مناطقی که بارش باران و برف در آنها رایج است، طول عمر اگزوز کاهش مییابد. دلیل این است که ناحیه زیرین ماشین اغلب خیس و مرطوب بوده و این رطوبت به طور اجتنابناپذیر به اگزوز میرسد. در بسیاری از شهرها برای سرعت بخشی به فرایند آبشدن برفهای موجود در جاده، از پوشش نمکی استفاده میکنند. تلفیق آب و نمک دشمن سرسخت اگزوز بوده و باعث خوردگی آن میشود. گرم و سردشدن هوا نیز نقش حائز اهمیتی در زنگزدگی اگزوز دارد، چون میعان ناشی از این تغییر دما در نهایت به خوردگی، زنگزدگی و سوراخشدن بدنه اگزوز ختم خواهد شد.
سیستم اگزوز معمولاً از آلیاژهایی همچون فولاد نرم، فولاد آلومینیومی و فولاد ضدزنگ ساخته شده است که همگی آنها مستعد زنگزدگی هستند. البته فولاد ضدزنگ T304 مقاومت بسیار بالایی در برابر زنگزدگی داشته و میتوان گفت ماندگاری همیشگی دارد. بااینحال، این فولاد بسیار گرانقیمت بوده و کاربرد آن در تولید سیستم اگزوز موجب افزایش قیمت خودرو میشود.
زنگزدن سیستم اگزوز باگذشت زمان امری اجتنابناپذیر است. بااینحال در صورت رعایت چند نکته میتوان این فرایند را به تعویض انداخت. بهعنوان اولین نکته، توصیه میشود در روزهای سرد سال، حدود نیم ساعت موتور ماشین را روشن کنید تا رطوبت داخل منبع بخار شده و به خارج منتقل شود. همچنین میتوانید با یکلایه رنگ ضد حرارت و نسوز، منبع اگزوز را رنگ کنید تا احتمال زنگزدگی آن به طور قابلتوجهی کاهش پیدا کند. البته برای رنگکردن منبع به کمک فرد خبره و آشنا احتیاج خواهید یافت. استفاده از رنگهای نامناسب نهتنها تأثیری در ممانعت از زنگزدگی منبع ندارد، بلکه طول عمر آن را کمتر میکند. به یاد داشته باشید که وجود آلودگی خود عامل مهمی در کاهش عمر مفید قطعات خودرو تلقی میشود. بهتر است به طور منظم شاسی و بخش زیرین ماشین را بشویید تا آلودگیها از بین رفته و احتمال اکسیده شدن و خوردگی منبع اگزوز کمتر شود.
مسدودشدن لولهاگزوز
یکی دیگر از دلایل خرابی سیستم اگزوز، مسدودشدن لوله آن است. مسدودشدن لولهاگزوز نیز به نوبه خود به دلایل متعددی اتفاق میافتد. بهعنوانمثال در هنگام رانندگی در جادههای ناهموار و پر از دستانداز، بخشی از سیستم به نام مافلر ممکن است جابهجا و مسدود شود. مافلرها همچنین مستعد زنگزدگی هستند و در صورت بروز این فرایند، مسدود میشود. ازاینگذشته، لولههای اگزوز معمولاً از فلزهای نازکی ساخته شدهاند که احتمال خردشدن آنها بالا است. وجود این خردهها نتیجهای به جز مسدودشدن و کاهش جریان هوا در سیستم اگزوز به همراه نخواهد داشت.
برخی مالکین خودروها به دلایل متعدد تصمیم میگیرند سیستم اگزوز استاندارد ماشین را با سیستم اگزوز لوله مستقیم عوض کنند. این کار با حذف اجزای موجود در سیستم همچون مافلرها، مبدل کاتالیستی و… انجام میشود. نکته مهم این که احتمال مسدودی منبع اگزوز لوله مستقیم نسبت به سیستمهای معمولی بیشتر است.
البته مسدودشدن لولهاگزوز مشکلی است که بهراحتی میتوانید آن را برطرف کنید. اگر لولهاگزوز وسیله نقلیه شما از جنس استیل باشد، با ترکیب آب و صابون سطح داخلی و بیرونی آن را بشویید. همچنین میتوانید از جرمگیر استفاده کنید. کمی مایع جرمگیر را روی نقاط مسدود ریخته و چند دقیقه منتظر بمانید تا واکنشهای شیمیایی مربوطه انجام شده و آلودگی حل شود. سپس با استفاده از یک دستمال یا برس، لوله را تمیز کنید.
وجود سوراخ یا نشتی روی منبع
در صورت شنیدن سروصدای عجیب و غیرطبیعی از منبع اگزوز یا انتشار و ورود بوی دود به داخل کابین میتوان به بروز مشکل برای منبع اگزوز و سوراخشدن آن مشکوک شد.
همانطور که گفته شد، رطوبت باعث خوردگی و زنگزدگی در سیستم اگزوز میشود. در این حالت اگر با وسیله نقلیه خود وارد یک جاده با شرایط نامساعد شوید، تنها یک سنگ یا مانع کوچک کافی است تا موجب ایجاد سوراخ یا نشتی در منبع شود.
از دیگر دلایل بروز سوراخ نشتی روی منبع اگزوز میتوان به شل بودن آن نیز اشاره کرد. اگر اگزوز بهصورت مناسب سر جای خود نصب نشده باشد، در هنگام رانندگی بر اثر لرزشها و تماس با سایر قطعات موجود در زیر شاسی ممکن است سوراخ شده و یا بشکند. وجود سوراخ یا نشتی روی منبع معمولاً قابلتعمیر نیست و مالک میبایست کل سیستم را تعویض کند.
منجیدهای ضعیف
مرتبط با پاراگراف بالا، منجید به گیرههایی گفته میشود که سیستم اگزوز را در جای خود نگه میدارند. زمانی که با وسیله نقلیه خود در مسیرهای ناهموار و پردستانداز حرکت میکنید، این منجیدها هستند که مانع تکانخوردن لولههای اگزوز میشوند. متأسفانه خودروهای تولید داخل معمولاً با منجیدهای ضعیف در اختیار مشتریان قرار میگیرند که استحکام و طول عمر بسیار کوتاهی دارند. باوجود منجیدهای ضعیف، میل اگزوز به تکانخوردن موجب شکستن منجیدها شده و این موضوع به نوبه خود با فرورفتگی، ترکخوردگی و جداشدن لولههای اگزوز همراه است. شکستن منجیدها یکی از رایجترین دلایل خرابی اگزوز در ایران بهحساب میآید.
برای جلوگیری از بروز این مشکل توصیه میشود هر سال منجیدها را با نمونههای جدید و سالم عوض کنید. همچنین به طور منظم و دورهای لولههای اگزوز را بررسی کرده و از عدم تکانخوردن و محکمبودن آنها مطمئن شوید.
دیدگاهتان را بنویسید