مقدمه
در صنعت خودروسازی جهان، دوکلمه هیبرید و الکتریکی هر روز کاربرد بیشتری پیدا می‌کنند. دنیا به سمت راه‌حل‌های پاک متمایل شده و خودروسازان از قافله عقب نمانده‌اند. با اینکه تکنولوژی برقی‌سازی خودرو به سمت تکامل پیش می‌رود، ولی بسیاری افراد به دلیل مشکلات بالقوه خودروهای تمام برقی، گزینه‌های هیبریدی و پلاگین هیبریدی را انتخاب می‌کنند که به طور مؤثر موجب مدیریت مصرف سوخت می‌شوند. خودروهای نیمه برقی دارای ویژگی‌های متنوعی هستند که رانندگی را لذت‌بخش می‌کنند. یکی از این ویژگی‌ها که به‌تازگی وارد سیستم گیربکس شده، دنده B است. این دنده خاص، نحوه انتقال قدرت موتور به چرخ‌ها را بهبود می‌بخشد. البته به‌جز خودروهای هیبریدی، شاهد اضافه‌شدن دنده B در گیربکس‌های اتوماتیک نیز هستیم. در ادامه بیشتر باحالت B در گیربکس‌های اتوماتیک و همین‌طور خودروهای هیبریدی آشنا می‌شوید.
دنده B در گیربکس‌اتوماتیک چیست؟
به طور معمول، اهرم تعویض دنده در خودروهای اتوماتیک دارای برچسب P (پارک)، R (معکوس)، N (خلاص)، D (رانندگی) و L (سنگین) هستند. بااین‌حال، خودروسازان در محصولات جدید خود، دنده‌سنگین L را با B عوض کرده‌اند. تفاوت اصلی میان دنده‌سنگین و دنده B این است که دنده‌سنگین تنها با حرکت روی دنده ۱ و ۲، حداکثر سرعت خودرو را محدود می‌کند. در مقابل دنده B با افزایش کشش خودرو حین عبور از سراشیبی، به طول عمر مفید ترمز کمک می‌کند.
هدف اصلی طراحی دنده B آسان‌سازی رانندگی در سراشیبی است. به‌علاوه، دنده B احتمال خرابی ترمز را کاهش می‌دهد، چراکه با اجتناب از ترمزگیری‌های مداوم، از داغ‌شدن ترمزها و در نتیجه خرابی زودهنگام آن‌ها جلوگیری می‌کند.
دنده B در خودروهای هیبریدی به چه معنی است؟
در خودروهای هیبریدی، دنده B بخشی از سیستم ترمز است که موجب شارژ باتری به‌حساب می‌آید. در بسیاری از خودروهای هیبریدی مجهز به فناوری ترمز احیاکننده، هنگامی که خودرو در حالت معمولی D حرکت می‌کند، تنها در صورت فشردن پدال گاز توسط راننده، باتری شارژ می‌شود. ولی زمانی که راننده از حالت B استفاده می‌کند، قدرت ترمز موتور مهار شده و فعالیت موتور بدون ترمزکردن کُند می‌شود. باتری از این انرژی اضافی تولیدشده بهره گرفته و شارژ می‌شود. دنده B به طور خاص در مسیرهای سراشیبی و روبه‌پایین به کار می‌آید و باتری خودرو هیبریدی را شارژ می‌کند.
اصطکاک اضافی به سبب انتخاب دنده B موجب بهبود فرایند شارژ باتری می‌شود. همان‌طور که گفته شد، دنده B حرکت در سراشیبی را ساده‌تر کرده و با جلوگیری از کاربرد مکرر ترمزها و داغ‌شدن آن‌ها، از خرابی زودهنگام آن‌ها جلوگیری می‌کند.
در خودرویی همچون تویوتا پریوس، B به معنی ترمز موتور است. این دنده در واقع تغییر به دنده‌سنگین، مخصوصاً در سراشیبی را شبیه‌سازی می‌کند. دنده B میزان انرژی تولیدشده توسط موتور الکتریکی را افزایش داده و کشش خودرو روی جاده را بهبود می‌بخشد.
چه زمان باید از حالت B استفاده کرد؟
اگرچه دنده B مزایای بسیاری دارد، اما می‌بایست در زمان مناسب مورداستفاده قرار گیرد. شرایط استفاده از دنده B در خودروهای اتوماتیک، مشابه با شرایط استفاده از دنده‌سنگین در خودروهای دستی است.
بهترین سناریو برای استفاده از دنده B در خودروهای اتوماتیک، حین رانندگی در سراشیبی‌های طولانی است. به بیان بهتر، به‌جای اینکه در مسیر روبه‌پایین به طور دائم از ترمز استفاده کرده و موجب خرابی زودرس سیستم ترمز شوید، تنها کافی است دنده B را انتخاب کرده و کنترل سرعت را به خودرو واگذار کنید.
یکی دیگر از سناریوهای مجاز برای استفاده از دنده B در جاده‌های برفی است. استفاده از ترمز در مسیرهای بارانی، برفی و یخی موجب لغزش خودرو می‌شود. کاربرد دنده B در این شرایط مانع لغزش ماشین و پدیده هیدروپلنینگ می‌شود.
چه زمان نباید از حالت B استفاده کرد؟
در شرایطی که ترمزگرفتن منطقی به نظر می‌رسد، نیازی به استفاده از دنده B نیست. هنگام رانندگی روزمره و معمولی در جاده صاف و هموار، تنها کافی است دنده را روی حالت D قرار داده و از رانندگی لذت ببرید.
برخی رانندگان خودروهای هیبریدی بر این باورند که با رانندگی روی حالت B می‌توانند به طور پیوسته باتری را شارژ کنند. اما این دسته افراد مفهوم اصلی قابلیت احیای باتری توسط دنده B را فراموش کرده‌اند. حرف B به ترمز (Brake) اشاره می‌کند نه باتری!
آیا حین رانندگی می‌توان دنده را از حالت D به B تغییر داد؟
در هنگام رانندگی و بسته به شرایط به‌راحتی و بدون هیچ مشکلی می‌توانید دنده را از D به B تغییر دهید. در حقیقت فیزیک جعبه‌دنده در خودروها تنها اجازه تغییر حالت از D به B را می‌دهد. به‌عنوان‌مثال نمی‌توانید از حالت پارک (P) به حالت B بروید، ولی برعکس آن امکان‌پذیر است.
البته در خودروهای اتوماتیک نیازی به نگرانی در مورد انتخاب غلط دنده نیست، چون گیربکس‌اتوماتیک تنها در جهت صحیح عوض می‌شود. برای مثال، ممکن نیست بتوانید از حالت D به R تعویض دنده کنید.
نحوه استفاده از دنده B چگونه است؟
اگر در طی رانندگی وارد مسیر سرازیری شدید، می‌توانید از دنده B استفاده کنید. اما چگونه؟ نخست سرعت خودرو را به‌اندازه‌ای پایین آورید که مناسب برای حرکت در سراشیبی باشد. سپس بدون اینکه ترمز کنید، اهرم تعویض را روی حالت B قرار دهید. واضح‌ترین علامت تعویض به دنده B، دور بلندی است که توسط موتور تولید می‌شود. در این حالت وحشت نکنید، چون موتور تنها در تلاش است تا سرعت را متعادل کند.
جمع‌بندی
در خودروهای اتوماتیک گزینه‌ای به اهرم تعویض دنده اضافه شده که با حرف B نشان داده می‌شود. دنده B به طور خاص در مسیرهای سراشیبی مورداستفاده قرار گرفته و جایگزین دنده‌سنگین L است. حالت B همانند دنده‌سنگین ۱ و ۲ در خودروهای دستی عمل می‌کند و ضمن افزایش کشش با زمین، مانع داغ‌شدن ترمزهای مکانیکی می‌شود. در خودروهای هیبریدی، دنده B از انرژی ناشی از ترمز برای شارژ باتری استفاده می‌کند. علی‌رغم مزایای متعدد دنده B، اگر به طور روزمره در حال گذر از جاده‌های معمولی و صاف هستید، چندان نیازی به حالت B پیدا نخواهید کرد. تنها کافی است اهرم تعویض دنده را روی حالت D قرار داده و از سواری راحت و بدون دردسر با خودروهای اتوماتیک خود لذت ببرید.
دیدگاهتان را بنویسید