مقدمه
روش‌های مختلفی برای چیدمان صندلی‌ها، موتورها و گیربکس‌ها در خودروهای مدرن وجود دارد. ولی در نهایت تمام اجزای خودرو به نحوی پیکربندی و چیده می‌شوند که حداکثر فضا برای استفاده سرنشینان فراهم شود. بدین ترتیب، بهینه‌ترین طرح‌بندی فضایی برای خودروهای مجهز به موتور احتراق داخلی، تعبیه موتور در زیر کاپوت، قراردادن صندلی‌ها در قسمت وسط و جاسازی محفظه بار در قسمت عقب است. ماشین‌های اسپرت همیشه از این قانون پیروی نمی‌کنند و طرح‌بندی آن‌ها باتوجه‌به پرفورمنس و هندلینگ انتخاب می‌شود؛ بنابراین زمانی که فراری می‌خواست ظاهر مدل‌های موتور وسط دونفره ۳۰۸ و ۳۲۸ را تغییر دهد، پلتفرم آن‌ها را به نحوی اصلاح کرد که بتواند ردیف دومی را در پشت صندلی‌های جلو قرار دهد. برای این کار، فاصله میان محوری را حدود ۳۱۰ میلی‌متر افزایش داد تا به ۲۶۴۹ میلی‌متر برسد. طراحی پایه شاسی فضایی لوله‌ای دست‌نخورده باقی ماند و موتور بازهم در قسمت وسط قرار گرفت. بدین ترتیب، فراری یک ماشین موتور وسط را به وجود آورد که سنگینی پیشرانه آن روی فاصله میان محوری اعمال می‌شد. ما در این مقاله به بررسی تنها کانورتیبل چهارنفره موتور وسط در تمام ادوار، یعنی فراری موندیال می‌پردازیم. باتوجه‌به نیازمندی‌های طرح‌بندی، از آن زمان تاکنون نمونه مشابهی ساخته نشده و به نظر نمی‌رسد که در آینده نیز مدل دومی با این ویژگی‌های خاص معرفی شود.
کابریولت جدید از همه لحاظ
کوپه موندیال نخستین‌بار در سال ۱۹۸۰ و با نام موندیال ۸ به عرضه درآمد که البته به سبب استفاده از موتور پرمصرف ۲۱۴ اسب بخاری چندان مورد استقبال مشتریان قرار نگرفت. موندیال ۸ به مدت دو سال در بازار حضور داشت و سپس فراری تصمیم گرفت موتور ۳.۲ لیتری ۲۴۰ اسب بخاری را جایگزین پیشرانه نامحبوب کند. بدنه شیک و جذاب این خودرو با پیروی از سبک خاص و منحصربه‌فرد پنین‌فارینا طراحی شده و روی نسخه بهبودیافته شاسی GT4 گاندینی سوار شده بود. البته فاصله میان محوری شاسی حدود ۹۹ میلی‌متر افزایش‌یافته بود تا فضای پای بیشتری برای سرنشینان ردیف عقب فراهم شود. اما درحالی‌که GT4 یک کوپه محض بود، فراری می‌خواست کابریولت موندیال را بسازد تا مورد استقبال بیشتر مشتریان قرار گیرد. این محصول در سال ۱۹۸۳ با موتور ۳.۲ لیتری به عرضه درآمد.
جعبه تعویض دنده به شیوه‌ای مبتکرانه با پیشرانه ادغام شده و در زیر و پشت کارتل قرار داشت. البته کارتل روغن پیشرانه و گیربکس از یکدیگر مجزا بود. الگوی تغییر دنده از الگوی گیت H معکوس سبک Dogleg پیروی می‌کرد که الگویی پرکاربرد در خودروهای اسپرت آن زمان بود. بدین ترتیب که در یک چیدمان H مانند، دنده ۱ در قسمت چپ قرار داشت و در بالای آن، دنده R جاسازی شده بود. ازآنجاکه دنده اول به‌ندرت در رانندگی در پیست‌های اتومبیل‌سواری مورد استفاده قرار می‌گیرد، این الگو، سرعت تعویض دنده بین ۲ و ۳ و همین‌طور ۴ و ۵ را بهبود می‌بخشید.
موندیال در سه نسخه qv، 3.2 و t ساخته شد. در نسخه‌های qv و 3.2، پیشرانه‌ها و گیربکس‌ها به‌صورت عرضی تعبیه شده بودند. در نسخه t موندیال، فراری از طرح‌بندی پیشرانه ماشین فرمول یک 312T استفاده کرد، یعنی پیشرانه به‌صورت طولی و گیربکس به‌صورت عرضی جاسازی شده، و به‌وسیله چرخ‌دنده‌های مخروطی به هم متصل بودند و نمایی شبیه به T را نمایش می‌گذاشتند. حرف t در نام خودرو به همین موضوع اشاره می‌کند. برای نسخه‌های qv و 3.2، سیستم تزریق سوخت پیوسته کی‌جترونیک بوش به کار گرفته شد. به‌منظور تبعیت از قوانین انتشار، یک سنسور اکسیژن کیفیت احتراق سوخت و هوا را اندازه‌گیری می‌کرد.
– موندیال qv
موندیال qv کابریولت در سال ۱۹۸۳ وارد بازار شد و به‌سرعت محبوبیت برند موندیال را در ایالات متحده افزایش داد. تغییرات چندانی نسبت به نسخه کوپه در ظاهر خودرو به وجود نیامده بود، اما صندلی‌ها بافاصله کمتری نسبت به یکدیگر نصب شدند تا فضای کافی برای باز و بسته‌شدن سقف محیا شود. درحالی‌که نسخه کوپه موندیال بسیار راحت بود، ولی در نسخه کابریولت، حتی بزرگسالان کوتاه‌قد نیز در ردیف دوم احساس خفگی می‌کردند. در حقیقت صندلی ردیف دوم تنها برای کودکان مناسب بود. کابریولت qv تنها در ۶۲۹ دستگاه ساخته شده و کمیاب‌ترین کابریولت موندیال به شمار می‌آید.
این ماشین از موتور ۲.۹ لیتری ۸ سیلندر استفاده می‌کرد که ۲۴۰ اسب بخار قدرت و ۲۵۵ نیوتن متر گشتاور را به واسطه گیربکس ۵سرعته دستی به سمت چرخ‌های عقب می‌فرستاد. موندیال qv می‌توانست در عرض ۶.۴ ثانیه از حالت سکون به‌سرعت صد کیلومتر بر ساعت برسد.
– موندیال ۳.۲
نسخه ۳.۲ موندیال نیز محصول سال‌های ۱۹۸۵ تا ۱۹۸۹ بود و برای نخستین‌بار در فرانکفورت آلمان عرضه شد. سپر پلاستیکی مشکی جای خود را به آیتم‌های رنگی داد و نمایی ساده‌تر به وجود آمده بود. لبه جلویی به قسمت پایین‌تر انتقال یافت و چراغ‌راهنما و چراغ‌های فرعی باظرافت بیشتری روی خودرو قرار گرفتند و این‌گونه بود که موندیال ۳.۲ ظاهر جذاب‌تری پیدا کرد.
این ماشین از پیشرانه ۳.۲ لیتری ۸ سیلندر استفاده می‌کرد که ۲۷۰ اسب بخار قدرت و ۳۰۴ نیوتن متر گشتاور داشت. این مشخصات از طریق گیربکس ۵سرعته دستی به چرخ‌های عقب وارد می‌شدند. موندیال در نسخه ۳.۲ می‌توانست شتاب‌گیری صفر تا صد را در مدت‌زمان ۶.۳ ثانیه مدیریت کند.
– موندیال t
نسخه t بین سال‌های ۱۹۸۹ و ۱۹۹۲ به تولید می‌رسید. خودروی موندیال t تغییرات ظاهری قابل‌توجهی را نسبت به مدل‌های قبل تجربه کرد. سپر باز طراحی‌شده، دستگیره‌های جدید و دریچه هوای جانبی کوچک‌تر از جمله این تغییرات بودند. علاوه بر این، پیشرانه خودرو نیز بازسازی و بزرگ‌تر شد. پیشرانه موندیال t نیرویی معادل ۳۰۰ اسب بخار تولید می‌کرد و به لطف طراحی منحصربه‌فرد گیربکس، هندلینگ آسان‌تری داشت.
به طور دقیق‌تر، این ماشین نیز قوای محرکه خود را از پیشرانه ۳.۴ لیتری ۸ سیلندر دریافت می‌کرد که با گیربکس ۵سرعته دستی جفت شده بود. با حدود ۳۰۰ اسب بخار قدرت و ۳۲۴ نیوتن متر گشتاور تولیدی موتور، چرخ‌های عقب موندیال به حرکت درمی‌آمدند. شتاب‌گیری صفر تا صد این ماشین نیز در عرض ۵.۶ ثانیه اتفاق می‌افتد.
در موندیال t، تعویض تسمه تایم کار دشواری بود و به برداشت ساب‌فریم نیاز داشت. در عوض تعویض کلاچ به شیوه راحت‌تری انجام می‌شد، چراکه این آیتم در قسمت عقب ماشین بود و حتی مکانیک‌های تازه‌کار نیز به‌راحتی به آن دسترسی پیدا می‌کردند. مدیریت پیشرانه دیجیتال و روان‌کاری خشک پیشرانه، از دیگر مشخصات موندیال t به‌حساب می‌آید.
مصالحه در طراحی فراری موندیال
در ماشین‌هایی که پیشرانه آن‌ها در کاپوت جاسازی نشده، به‌سختی می‌توان دو ردیف صندلی را به شیوه بهینه در فضای کابین جاسازی کرد. تنها چیدمان ممکن که این مشکل را به بهترین نحو ممکن حل می‌کند، در پورشه ۹۱۱ دیده می‌شود. در این خودرو، موتور روی محور عقب و خارج از فاصله میان محوری آویزان شده و تمام فاصله میان محوری صرف کابین می‌شود. به همین ویژگی باعث شده که صرف‌نظر از افزایش سایز ماشین‌ها باگذشت زمان، حتی جدیدترین نسخه ۹۱۱ نیز حدود ۲۵ میلی‌متر کوتاه‌تر از مدل ۱۹۸۰ فراری موندیال باشد.
ماشین چهارنفره‌ای که با پیکربندی موتور وسط ساخته می‌شود، می‌بایست فرم کشیده‌تری داشته باشد تا با جبران فضای اشغال‌شده توسط موتور، فضای پای کافی برای سرنشینان ردیف عقب فراهم آید. به همین خاطر است که سوپر کار چهارنفره موتور وسطی همچون کونیگزگ جمرا، حدود ۴۹۷۸ میلی‌متر طول دارد. این ماشین حتی درازتر از هوندا آکورد است که با لقب کشیده‌ترین سدان سایز متوسط شناخته می‌شود.
موندیال حداکثر چهار سرنشین را در خود جای می‌داد، ولی دو سرنشین عقب به‌ویژه در نسخه جمع و جورتر کابریوت، حس راحتی چندانی نداشتند. به همین دلیل، طرح‌بندی به‌کاررفته در این خودرو هرگز توسط هیچ تولیدکننده‌ای برای ساخت مدل کانورتیبل مورد استفاده قرار نگرفت. بدین ترتیب، کابریولت فراری موندیال به یک خودروی منحصربه‌فرد تبدیل شد.
کوپه‌های چهارنفره موتور وسط
ناگفته نماند که پس از موندیال، کوپه‌های چهارنفره موتور وسط متعددی به بازار معرفی شدند، ولی محصول فراری کماکان به‌عنوان تنها کانورتیبل موتور وسط چهارنفره در تاریخچه صنعت خودرو می‌درخشد. برخی از جذاب‌ترین مدل‌ها شامل مدل ۲۰۲۵ کونیگزگ جمرا، ب‌ام‌و i8 کوپه (۲۰۱۳ تا ۲۰۱۹)، دینو فراری ۳۰۸/ ۲۰۸ که در حقیقت مدل قبلی موندیال هستند (۱۹۷۵ تا ۱۹۸۰)، لامبورگینی اوراکو (۱۹۷۲ تا ۱۹۷۷۹) و مازراتی مراک (۱۹۷۲ تا ۱۹۸۳) می‌شوند.
دیدگاهتان را بنویسید