مقدمه
برخی اجزای خودرو به نحوی نامگذاری میشوند که افراد غیرحرفهای و نابلد از فهم مفهوم آنها عاجز میمانند. بهعنوانمثال، هدر تانک، چرخدندههای ستارهای و اتصالات بانجو، اسامی هستند که تجسم ماهیت آنها در ذهن افراد عادی دشوار است. اما تعلیق مولتی لینک در لیست اصطلاحات تخصصی قرار نمیگیرد. همانطور که از نامش پیداست، تعلیق مولتی لینک به سیستم تعلیقی گفته میشود که از لینکها یا همان اتصالات متعدد ساخته شده است. در ادامه بیشتر با مفهوم سیستم تعلیق مولتی لینک، نحوه عملکرد، مزایا و معایب آن آشنا میشویم.
انواع سیستمهای تعلیق
سیستمهای تعلیق به دودسته مستقل (Independent) و غیرمستقل یا همان وابسته (Dependent) تقسیم میشوند. در سیستمهای وابسته، چرخهای موجود روی یک محور به یکدیگر وابسته هستند و با حرکت یک چرخ، چرخ دیگری نیز به حرکت میافتد. از طرف دیگر در سیستم مستقل، چرخهای نصبشده روی یک محور به طور جداگانه از یکدیگر حرکت میکنند. تعلیق مولتی لینک نوعی سیستم مستقل است که معمولاً در بخش عقب اکثر ماشینهای امروزی نصب میشود. سیستم تعلیق مولتی لینک ضمن بهحداقلرساندن کوبشهای وارده به کابین، امکان سواری نرم و هندلینگ عالی را در مسیرهای پرپیچوخم فراهم میآورد.
تعلیق مولتی لینک چیست؟
یک سیستم تعلیق در خودرو شامل استرات، فنر و کمکفنر میشود. این اجزا با همکاری یکدیگر، سواری نرم و راحت را تضمین میکنند. هدف اصلی سیستم تعلیق، جذب تکانهای ناشی از ناهمواریها و حفظ چسبندگی خودرو با جاده است. اگرچه سیستمهای تعلیق از هدف یکسانی پیروی میکنند، ولی تولیدکنندگان مختلف طرحهای متفاوتی از این سیستمها را ارائه دادهاند. یکی از رایجترین و پرکاربردترین سیستمهای تعلیق در خودروها، تعلیق مولتی لینک (Multi-Link) یا چند اتصالی است که شامل سه یا چند اتصال کنترلی و بازوهای جانبی میشود.
سیستم تعلیق مولتی لینک در خودروها
سیستم تعلیق مولتی لینک نخستینبار در دهه ۶۰ میلادی و در مدل آزمایشی مرسدسبنز C111 معرفی شد و در طول سالها مورد توسعه و بهبود قرار گرفت. عرضه مرسدسبنز E-Class W201 در سال ۱۹۸۲ باعث تولید انبوه سیستم مولتی لینک شد. وظیفه اصلی این سیستم، بهحداقلرساندن بینظمیها و لرزشهای شاسی خودرو است.
طراحی و عملکرد سیستم تعلیق مولتی لینک
در بین انواع مختلف تعلیق خودرو، مولتی لینک یک تعلیق مستقل است؛ بدین معنی که حرکت یک چرخ روی دیگری تأثیر نمیگذارد. سیستم مولتی لینک روی قاب فرعی در پایین خودرو نصب میشود. البته اگر قاب ماشین یکدست باشد، این سیستم را میتوان به طور مستقیم به شاسی وصل کرد.
تعلیق مولتی لینک از یک یا چند بازوی طولی و سه یا چند بازوی جانبی ساخته شده است. این بازوها دارای طول متفاوت هستند و بهراحتی میتوانند تغییر زاویه دهند. در انتهای هر بازو یک مفصل یا بوش لاستیکی قرار دارد که فشار و تنش را روی بار اعمال میکند، اما خم نمیشود. بازوها از بالا و پایین به یک دوک متصل هستند و با چرخش این دوک، گشتاور در تمام بازوها ایجاد میشود. برخی سیستمهای مولتی لینک از یک جناغ ساخته شدهاند که یک سر آنها به دو بوش لاستیکی تقسیم میشود.
بهطورکلی مکانیزم سیستم تعلیق مولتی لینک را میتوان در موارد زیر خلاصه کرد.
- بازوهای طولی. این بازوها، حرکت عقب و جلوی چرخها را کنترل کرده و پایداری خودرو حین شتاب گرفتن و ترمزگرفتن را تضمین میکنند.
- بازوهای جانبی. این بازوها، حرکت پهلو به پهلوی چرخها را کنترل کرده و نقش حیاتی در حفظ تراز و پایداری خودرو حین رانندگی دارند.
- مکانیزم اتصالات. اتصالات و بوشهای مختلف، جابهجایی و حرکت عمودی چرخها را کنترل کرده و عملکرد نرم و هندلینگ دقیق خودرو را تضمین میکنند.
- مدیریت بار. سیستم تعلیق با توزیع مؤثر وزن و نیروهای وارده به چرخها، کشش و پایداری را بهینهسازی میکند.
- ایجاد گشتاور. تعلیق مولتی از طریق اتصالات مهندسیشده دقیق، انتقال گشتاور را به طور مؤثر مدیریت کرده و کشش و پرفورمنس را تقویت میکند.
- ادغام با جناغ. برخی تعلیقها دارای جناغ هستند که ضمن بهبود هندسه تعلیق، نقش مؤثری در هندلینگ ایفا میکنند.
بهطورکلی میتوان گفت سیستم مولتی لینک یک سیستم مستقل چند اتصالی است که وظیفه کنترل تکانهای چرخ را از شش جهت مختلف جلو و عقب، راست و چپ، و بالا و پایین بر عهده دارد. این سیستم به هر یک از چرخها اجازه میدهد بدون درگیری با چرخهای دیگر، در برابر پستی و بلندیها نوسان کند. بدین ترتیب، تعادل، سواری نرم و هندلینگ عالی خودرو در مسیرهای پرپیچوخم فراهم میشود.
البته سیستم مولتی لینک تنها برای تعلیق عقب طراحی نشده است. از این سیستم میتوان برای تعلیق بخش جلویی ماشین نیز استفاده کرد. برای تعلیق جلو، یک میلفرمان جایگزین یکی از بازوهای جانبی شده و جعبهفرمان را به توپی چرخ متصل میکند.
سیستم تعلیق مولتی لینک به چه شکل است؟
تعلیق مولتی لینک شامل سهلایه طراحی میشود. این لایهها به نحوی ساخته شدهاند که پرفورمنس و راحتی را به حداکثر برسانند.
– تعلیق مولتی لینک از نمای بالا
از نمای بالا، تعلیق مولتی لینک شبیه شبکهای از اتصالات و مفاصل بههمپیوسته است که به طور دقیق برای به حداکثر رساندن حرکت چرخها و پایداری شاسی مهندسی و چیده شدهاند. بازوهای طولی مجزا از هم زاویه طولی چرخ، فرمان و انطباق جانبی را کنترل میکنند.
– تعلیق مولتی لینک از نمای جلو
از نمای جلو، سیستم تعلیق مولتی لینک مجموعهای از بازوهای طولی و جانبی است که با کنترل زاویه کمبر، نقش حیاتی در جابهجایی عمودی و جانبی چرخها دارند.
– تعلیق مولتی لینک از نمای جانبی
از نمای جانبی، سیستم تعلیق مولتی لینک ساختاری جمعوجور و درعینحال محکم از خود نشان میدهد که متناسب با محدودیتهای شاسی است. در این نما، بازوها با استفاده از یک اتصال طولی و کنترل زاویه گستر در برابر کشش و ترمزگیری از خود عکسالعمل نشان میدهند. یک اتصال طولی دوم نیز برای پاسخدهی به توپی ترمز و گشتاور ترمز مورداستفاده قرار میگیرد.
مزایای سیستم تعلیق مولتی لینک
سیستم تعلیق مولتی لینک دارای مزایای متعددی است که در ادامه به آنها اشاره میکنیم.
– تقویت هندلینگ
جداکردن حرکت چرخ از حرکت شاسی، واکنش فرمان در پیچها را بهبود بخشیده و باعث ویژگیهای هندلینگ دقیق و عالی میشود.
– قابلیت تنظیم
سیستم مولتی لینک دارای ماهیت ماژولار است و به همین خاطر به طور مؤثر میتوان این سیستم را مطابق با شرایط مختلف جاده تنظیم کرد.
– مناسب برای آفرود
مولتی لینک در مسیرهای آفرودی عملکردی عالی نشان میدهد. این سیستم، حرکت عمودی و چرخها کشش استثنایی آنها را در مسیرهای ناهموار ارائه میدهد و توانایی خودرو در محیطهای چالشبرانگیز را افزایش میدهد.
– چرخش تحت کنترل بدنه
تعلیق مولتی لینک با بهحداقلرساندن حرکت جانبی و چرخش بدنه در مسیرهای پیچدار و منحنی، سواری پایدار و نرمی را جهت آسایش سرنشینان خودرو فراهم میآورد.
– افزایش حرکت عمودی چرخها
تعلیق مولتی لینک با بهبود حرکت عمودی چرخها و همینطور افزایش کشش، به ماشین اجازه میدهد در هر مسیر دلخواه به نرمی حرکت کند.
– بهبود تجربه سواری
سیستم تعلیق مولتی لینک با کاهش لرزشها و تکانها، کیفیت سواری نرم و متعادلی را بهبود بخشیده و سفری لذتبخش و راحت را برای سرنشینان خودرو به ارمغان میآورد.
معایب سیستم تعلیق مولتی لینک
در کنار مزایای متعدد، سیستم تعلیق مولتی لینک شامل معایبی نیز میشود که مهمترین آنها را میتوان در موارد زیر خلاصه کرد.
– هزینه بالا
سیستم تعلیق مولتی لینک اغلب هزینه تولید و نصب بالایی داشته و همین موضوع باعث افزایش قیمت خودرو میشود.
– احتیاج به تخصص برای تنظیم
اگرچه قابلتنظیم بودن یکی از مزایای سیستم مولتی لینک است، ولی رسیدن به عملکرد بهینه این سیستم به تنظیم دقیق، صرف زمان و دانش و تجهیزات تخصصی احتیاج دارد.
– پیچیدگی
سیستم تعلیق مولتی لینک شامل اجزا و اتصالات فراوانی است که پیچیدگی کلی سیستم و نقاط شکست بالقوه را افزایش میدهد.
– هزینه تعمیر و نگهداری بالا
همانطور که گفته شد، سیستم مولتی لینک از پیچیدگی بالایی برخوردار است. این پیچیدگی باعث گرانی هزینه سرویس و تعمیرات میشود، بهویژه که به دانش و تجهیزات تخصصی نیاز دارد.
جمعبندی
سواری نرم و هندلینگ دقیق خودرو در جادههای ناهموار و پرپیچوخم، مدیون فناوری همهفنحریفی به نام سیستم تعلیق مولتی لینک است. اکثر خودروهای امروزی حداقل در بخش عقب ماشین به این نوع سیستم تعلیق مستقل مجهز هستند. در حقیقت در حال حاضر سیستم تعلیق مولتی لینک اوج مهندسی در صنعت خودروسازی را نشان میدهد. این سیستم، تعادلی عالی از پرفورمنس، راحتی و تطبیقپذیری را فراهم میآورد. با طراحی پیشرفته و مزایای فراوان، تعلیق مولتی لینک به تعریف مجدد رانندگی ادامه میدهد و استانداردهای جدیدی را برای دقت هندلینگ، کیفیت سواری و پرفورمنس کلی تعیین میکند.
دیدگاهتان را بنویسید